Deze maand in de boekenclub: het debuut van de meest mysterieuze schrijfster van deze tijd

Dames en heren: we hebben haar.

Zo werd het in elk geval triomfantelijk aangekondigd, een paar maanden geleden. Na een zoektocht door universiteitsarchieven, jaarboeken en vuistdikke romans, was er een einde gekomen aan jaren van gekmakende onzekerheid. Eindelijk kon de identiteit van misschien wel de populairste, in elk geval de meest gezochte schrijfster van Europa worden onthuld. Eindelijk wisten we wie er achter het pseudoniem Elena Ferrante zat – de auteur die zich letterlijk nog nooit in het openbaar heeft laten zien.

Het moest Marcella Marmo zijn. Kon niet anders. Alleen deze docente moderne geschiedenis had precies díe typische Ferrante-details over het universiteitsleven in het Pisa van de jaren zestig kunnen verwerken in een roman. Aldus Marco Santagata, schrijver en Dante-kenner, in een doorwrochte analyse in de Corriere della Sera. ‘Marcella [Marmo] voldeed aan het profiel’, zei Santagata, alsof het over een net ingerekende verdachte van een seriemoord ging.

Wat Marcella Marmo – of Elena Ferrante – zelf van de ontmaskering vond?

‘Een tamelijk absurde zaak, waarmee ik me na de aanvankelijke onrust goed heb vermaakt.’

Op de vraag of zij Ferrante was, antwoordde Marmo: ‘absoluut niet.’ Ze noemde twee duidelijke verschillen tussen haar boeken en die van Ferrante. ‘Niemand heeft mijn werk gelezen.’ En: ‘Mijn boeken zijn niet leesbaar.’

Het commentaar van Ferrante’s uitgever, E/O:

‘We ontkennen dat Elena Ferrante Marcella Marmo is, en we hopen dat we nu gewoon weer over het boek kunnen praten, in plaats van over de identiteit van de auteur.’

Is pr overbodig als je maar goed genoeg schrijft?

Prima plan. Maar in de boekenclub van deze maand doen we het allebei: we praten over Ferrantes werk én over haar raadselachtige identiteit, en in meer algemene zin praten we over de persoonlijkheid van de schrijver in de vroege eenentwintigste eeuw – een tijdperk waarin pr en zichtbaarheid belangrijker zijn dan ooit. Toch? Of laat Ferrante ons zien dat al die nadruk op persoonlijkheid en mediaoptredens overbodig is – als je maar goed genoeg schrijft?

Ons boekenclubboek van de maand augustus is Kwellende liefde, van Elena Ferrante

De mysterieuze Italiaanse auteur debuteerde in 1993 met deze compacte roman. Daarna schreef ze meerdere bejubelde romans, die wereldwijd enorme verkoopcijfers haalden. Ferrante werd vooral bekend met de Napolitaanse romans, het vierluik over de vriendinnen Elena Greco en Lila Cerullo.

Die gaan we níet met zijn allen lezen. Of tenminste, niet in de boekenclub. Vier dikke romans in één maand, hoe leesbaar en verslavend ze ook zijn, wordt misschien een wat erg grote opgave. En de romans vormen zo’n duidelijk geheel, dat je er niet zomaar één kunt isoleren.

Gelukkig komen we ook in Kwellende liefde de volledige Elena Ferrante tegen.

Hoofdpersoon Delia gaat terug naar het Napels van haar jeugd. Het is niet bepaald een prettig nostalgisch bezoekje: ze gaat terug omdat ze wil weten wat er precies met haar moeder is gebeurd in de nacht van haar verdrinking en de vreemde dagen daarvoor. Tijdens die laatste dagen van haar moeders leven belde ze Delia drie keer. Vreemde telefoontjes vol vrolijke obsceniteiten, onheilspellende waarschuwingen en verhalen over stalkers. Tijdens haar onderzoek in Napels leert Delia haar moeder, haar vader – en daardoor ook haar jeugd en zichzelf – op een compleet nieuwe, tamelijk onthutsende manier kennen.

Het is een krachtige, scherpe, meeslepende roman. Kwellend en liefdevol. Lees je mee?

Nieuwsgierig geworden naar de boekenclub?

De eerdere boeken die we lazen: