Een kleine identiteitscrisis: is het nu ‘cijfer’ of ‘getal’?

Pas geleden kreeg ik een tweet van Paul Westerbeek, een wiskundige. ‘Misschien is het een idee nog eens het verschil tussen ‘cijfers’ en ‘getallen’ te bekijken? ;)’ En even later: ‘Laten we de cijfers eens bekijken… En dan economische statistieken bestuderen.’

Eerlijkheid gebiedt me te zeggen: ik had nooit goed nagedacht over het verschil tussen ‘getal’ en ‘cijfer.’ Zoals ik ook aan Westerbeek antwoordde, neem ik de vrijheid om ze door elkaar te gebruiken.

En toch zat het me niet lekker. Gebruikte ik nou het verkeerde woord voor het belangrijkste thema in mijn artikelen? Mijn titel is nota bene ‘correspondent Ontcijferen.’

Gelukkig is er de Taaladviesdienst van het Genootschap Onze Taal. Ik mailde ze over mijn kleine identiteitscrisis en kreeg al snel antwoord: ‘Een cijfer is [...] in beginsel een teken, een symbool; één of meer cijfers samen vormen een getal.’

Vergelijk het met letters en woorden, vervolgde het advies. ‘Een letter is een teken, een symbool; een woord is opgebouwd uit letters. Er zijn woorden van één letter, zoals ‘u’ en ‘à’, en zo zijn er ook getallen van één cijfer.’

Economische statistieken mag ik dus geen ‘cijfers’ noemen? Toch wel: ‘Vooral ‘cijfer’ heeft in de praktijk een veel bredere, figuurlijke betekenis; denk bijvoorbeeld aan ‘de officiële cijfers,’ ‘de jaarcijfers van een bedrijf,’ ‘in de rode cijfers komen.’

Maar, drukt Onze Taal me op het hart: ‘Toch betekent dat niet dat ‘cijfer’ en ‘getal’ zomaar door elkaar gebruikt kunnen worden. Zeker als het om de letterlijke (wiskundige) betekenis gaat, zouden we adviseren het eerdergenoemde onderscheid in acht te nemen.’

Oppassen dus, voortaan gaat er een intern alarmbelletje klinken als ik ‘getal’ of ‘cijfer’ intik.

Het goede nieuws: ik hoef mezelf geen correspondent Ontgetallen te gaan noemen.