Deze MS-patiënt wordt op straat gezet omdat de burgemeester denkt dat hij een drugsdealer is

Jean-Paul ‘t Gilde wordt morgenochtend 10.00 uur voor drie maanden dakloos gemaakt. De burgemeester van Middelburg, Harald Bergmann, denkt namelijk dat ‘t Gilde een drugsdealer is. Dit terwijl ‘t Gilde een gescheiden Multiple scelerose-patiënt is die in de schuldsanering zit en af en toe cannabis gebruikt tegen zijn ziekte.

Het lijkt een zaak waarin de feiten de burgemeester gelijk geven: ‘364 gram verkruimelde henneptoppen,’ ‘50 grote gripzakken’ en ‘3 bloempotten met elk daarin een hennepplant,’ zo leest de uitspraak van de rechter, die de burgemeester gelijkgaf in een zaak die ‘t Gilde aanspande tegen de veroordeling. Hij zou zelfs een balletjespistool in huis hebben.

Maar een beetje deze zaak induiken, en er lijkt vooral sprake van rigoreuze maatregel die met een waarschuwing of boete afgedaan had kunnen worden. Alleen omdat het om ‘drugs’ zou gaan, wordt er extra prioriteit aan gegeven. Ook lijkt er sprake van een typisch voorbeeld van hoe het in Nederland mis kan gaan met het cannabisbeleid. Bestuurders en instanties houden zich aan de regels, maar er wordt niet gekeken of het beleid niet meer kapotmaakt dan oplost.

Waar deze zaak voor staat

Zo werd eerder in Amsterdam een man uit zijn woning gezet omdat hij wiet kweekte voor medicinaal gebruik. Hij kreeg na een lange procedure uiteindelijk gelijk van de rechter en vond uiteindelijk zelfs de burgemeester van Amsterdam aan zijn zijde, maar de woningbouwcorporatie wilde het niet hebben. En een vrouw in Zeeland had met de politie overlegd over de paar planten in haar tuin, maar kreeg een korte tijd later toch een inval. 

‘Wij horen ongeveer maandelijks van een patiënt die cannabis medicinaal gebruikt en in de problemen komt,’ zegt Marian Hutten van de Stichting Patiënten Groep Medicinale Cannabis Gebruikers. ‘De tip die we geven, is dat patiënten hun papierwerk perfect op orde moeten hebben. Dat is het enige wapen dat je vaak hebt en lijkt bij deze zaak niet gelukt.’

Wij horen ongeveer maandelijks van een patiënt die cannabis gebruikt en in de problemen komt

Soms is het de burgemeester die de beslissing neemt, soms de rechter, soms de woningbouwvereniging of -coöperatie. Soms leidt een inval niet tot een veroordeling, soms wel. Soms wordt een heel gezin op straat gezet, soms gaat het om een tijdelijke sluiting van drie maanden. In ieder geval worden per jaar worden zo ongeveer driehonderd woningen ontruimd voor wietteelt. Allemaal vanuit de gedachte dat drugscriminaliteit hiermee teruggedrongen kan worden.

Daar lijkt in het geval van de patiënt in Middelburg nauwelijks sprake van. Het probleem lijkt voornamelijk de richtlijn dat alle delen van een hennepplant als ‘wiet’ worden gezien, in plaats van alleen de bloemen. Die regel komt ook bij andere zaken terug en leidt tot veel hogere straffen dan wanneer alleen naar de actieve bestanddelen wordt gekeken.

Ook belangrijk: het is de burgemeester van Middelburg die over het lot van deze patiënt beslist. Het is in zijn opdracht dat de woning wordt gesloten. De rechter heeft enkel getoetst of de burgemeester bevoegd is om deze man uit zijn huis te zetten. Het Openbaar Ministerie buigt zich nog over een eventuele strafzaak.

Ik sprak daarom burgemeester Bergmann over zijn beslissing. Hij zegt dat hij, door de verplaatsende drugshandel, een strenger beleid voert op woningen en dat de ‘hoeveelheid henneptoppen’ voor hem de doorslag gaf, met het feit dat ‘t Gilde een namaakwapen had. ‘Ik ga uit van wat de politie zegt. Deze man heeft niet kunnen aantonen bij de rechter dat het hier om iets anders zou gaan.’

Dat klopt, want zijn (inmiddels ex-)advocaat voerde tijdens de rechtszaak slechts de argumenten aan dat ‘t Gilde de bladeren nodig had voor zijn ziekte, niet dat het níet om handelswaar ging. De ex-advocaat wilde dit tegenover mij niet toelichten, ‘want ik ken u niet.’

De nieuwe advocaat, Maurice Veldman, wilde wel op het verdere verloop ingaan. ‘In het bestuursrecht kan je niet in hoger beroep. Dat recht is voornamelijk bedoeld om bestuurders te beschermen, niet de burger. En je krijgt bij een zaak als deze dus eigenlijk maar één kans om het goed te doen. Als je die mist, dan hang je.’

De vraag is nu of de burgemeester een probleem oplost of dat alleen maar groter maakt. Dat hoop ik te leren uit een gesprek met Jean-Paul ‘t Gilde zelf.

Wat er volgens ‘t Gilde gebeurde

Hoe zit het met die 364 gram hennep?

‘Ik had vorig jaar wat hennepbladeren verzameld om er thee van te zetten. Dat helpt om de spasmes die ik van m’n MS krijg te verminderen. Maar ik zag dat deze bladeren helemaal vies en beschimmeld waren, dus toen heb ik ze in de schuur gelegd en ben ik ze vergeten.’

Hoe vond de politie ze?

‘Ze kwamen 15 juni een inval doen. Ze hadden een anonieme tip gekregen dat er gebruikers naar mijn woning zouden lopen en dat er overlast zou zijn van verslaafden in de wijk. Ze begonnen over coke enzo, maar daar heb ik helemaal niks mee van doen. Ze hebben mijn hele huis doorzocht en toen kwamen ze ook de zakken met bladeren tegen, die ik toevallig net uit de schuur had gehaald omdat ik ze eindelijk eens wilde weggooien.’

Probeerde je niet uit te leggen dat het om bladeren ging?

‘Dat zei ik direct al. Maar toen ik in de cel zat, kwam een agent vertellen dat dat voor de wet niet uitmaakt, ook al kan je die bladeren niet roken. Hennepplant is hennepplant, maakt niet uit welk gedeelte van de plant je in huis hebt, ze wegen elke gram. Dat het onbruikbaar was en dat ik het wilde weggooien, deed er niet toe.’

Ze vonden ook gripzakken en een weegschaal, waaruit zou blijken dat je hennep verpakte in zakken voor de verkoop.

‘De grote zakken gebruik ik als ik de hond uitlaat, om hondenpoep op te ruimen. De kleine zakjes gebruik ik om tattoospullen in te bewaren. Ik kan je zo de foto’s laten zien. De weegschaal gebruik ik om dingen mee te wegen.’

En de drie verdorde en de drie levende planten die ze vonden?

‘Drie stonden in de tuin in bloempotjes en waren niet hoger dan 15 centimeter. Drie andere waren lege bloempotten met wat grond erin op zolder.’

En je zegt zelf dat je ook nog 14 gram wiet had liggen?

‘Die had ik nog liggen, ja. Ik rook soms, als het te zwaar wordt allemaal. Normaal gesproken heb ik ook nog wat verse bladeren liggen om thee van te maken, maar die waren op. Ik heb nu wat cannabisdruppeltjes gekregen van iemand om toch iets te hebben om de spasmes tegen te gaan.’

Hoe is je situatie nu?

‘Ik ben in 2010 gescheiden, en in dat hele proces heb ik mijn huis moeten verkopen en ben ik in de schuldsanering terechtgekomen. Ik had nu sinds anderhalf jaar deze woning. Ik kan moeilijk lopen, eigenlijk niet veel meer dan 500 meter, dan moet ik even tegen een paal aanhangen.’

Ik kan je vertellen: met alle stress gaat het vreselijk met me

Wat moest je met een ‘balletjespistool met houder’? Dat maakt het allemaal nog verdachter.

‘Ik had een aantal jaren geleden een vriendin die aan airsoftgames deed. Helemaal in legerkleding ging ze naar events. Ik vond dat wel interessant. Toen ik jarig was, heeft ze me er eentje gegeven zodat we samen konden gaan. Maar toen ik met haar meeging dacht ik toch een beetje: oorlogje spelen met een balletjespistool, dat is toch niet echt mijn ding. Dus hij belandde tussen de rommel, en toen de politie mijn huis doorging, vond ze ‘m.’

En het startpistool?

‘Dat heb ik ooit gekocht bij de V&D toen ik vijftien was. Bleek helemaal niet illegaal te zijn, dus de politie kwam ‘m laatst terugbrengen. Maar ik hoefde ‘m echt niet meer, heb iets getekend om er afstand van te doen en nu gooien zij ‘m weg.’

De rechter zei dat je medische situatie stabiel is?

‘De neuroloog heeft inderdaad een verklaring afgegeven waarin die woorden worden gebruikt, maar dat betekent niet dat het goed met me gaat. Het betekent alleen dat mijn ziekte niet veel erger aan het worden is. Maar ik kan je vertellen: met alle stress gaat het vreselijk met me.’

De burgemeester sluit je woning voor drie maanden, waar ga je heen?

‘Nog geen idee. Als ik mijn leefgeld inlever en mensen me misschien nog wat toestoppen, dan kan ik hier en daar wat bedelen. En dan kan ik een caravan huren van 375 euro per maand. Die camping sluit 9 november dus dan hoop ik nog net bij vrienden terecht te kunnen. Voor daklozen is er de nachtopvang, daar hebben we het over gehad, maar dan moet ik mijn hond wegdoen. En mijn hond is alles wat ik heb op dit moment, dus dat wil ik echt niet.’

De woningcorporatie waar ‘t Gilde huurt, laat in een reactie weten ‘mee te denken over een oplossing’ na sluiting van de woning door de gemeente. Wat die oplossing moet zijn, is nog onbekend.

Update 8-9-2016: De uithuiszetting is een week verplaatst om een oplossing te vinden voor ‘t Gildes woonsituatie.

Lees ook: