‘Wij bevinden ons op een kritiek moment in de geschiedenis van de Aarde, een tijd waarin de mensheid haar toekomst moet kiezen. Nu de wereld steeds meer verweven, onderling afhankelijk en kwetsbaar wordt, houdt de toekomst zowel grote gevaren als grote beloftes in.’

Zo begint het Earth Charter, een document en wereldwijd initiatief dat in 2000 in het Vredespaleis in Den Haag werd gelanceerd. Het is een gewichtige geschreven om wereldwijde duurzame ontwikkeling aan te wakkeren.

De preambule gaat verder: ‘Om vooruit te gaan, dienen wij te erkennen dat wij te midden van een schitterende verscheidenheid aan culturen en levensvormen één menselijke familie vormen en één Aardse gemeenschap met een gemeenschappelijke

Dat is tegelijkertijd een open deur en een onmogelijke uitspraak.

Het is een open deur omdat het natuurlijk geen nieuw idee is, dat we allemaal in hetzelfde schuitje zitten. Neem de van de aarde die in 1968 werden gemaakt tijdens de Apollo 8-missie. Die toonden al hoe we met z’n allen in het luchtledige hangen, afhankelijk zijn van een dun laagje atmosfeer, een dun laagje aardkorst, drijvend op een balletje

Astronauten die het vanuit de ruimte zien, kunnen het nooit meer helemaal De Nederlandse astronaut Wubbo Ockels schreef zelfs tien op na zijn ervaringen in de ruimte. De eerste: ‘De mensheid is onscheidbaar.’

Vimeo
De korte film Overview (2012) gaat over het ‘overzichtseffect.’

Waarom we essays over afhankelijkheid publiceren

Het probleem is dat we deze onvermijdelijke eenheid en de daarbij horende wederzijdse afhankelijkheid toch, steeds opnieuw, uit het oog lijken te verliezen. We zijn verdeeld door twist en strijd, we putten de natuur uit alsof er geen toekomstige generaties zijn, we vervuilen alsof er geen morgen is, en we ontwrichten het klimaat alsof mensen (en dieren en ecosystemen) de gevolgen daarvan niet nog duizenden jaren zullen merken.

In een tijd waarin veel nadruk ligt op autonomie en zelfontplooiing, vergeten we maar al te graag dat we allemaal, elke dag, afhankelijk zijn van elkaar.

Wat zou er gebeuren als we onze onderlinge afhankelijkheid nu eens niet zien als hindernis?

Wat zou er gebeuren als we onze onderlinge afhankelijkheid nu eens niet zien als randverschijnsel of hindernis die overwonnen moet worden? Kan er meer inzicht, meer wederzijds begrip en meer compassie ontstaan als we afhankelijkheid als onderwerp nemen?

Dat zijn de vragen achter de Afhankelijkheidsverklaring die we maken op De Correspondent. Lees hier de volledige inleiding bij de serie:

Wat vind jij dat er in onze Afhankelijkheidsverklaring moet staan? We denken te leven in het tijdperk van het individu. Maar er lopen draden tussen alle mensen en dieren en planten en dingen en tussen onze acties en door de tijd. Daarom gaan we een Afhankelijkheidsverklaring maken - een idee van Rebekka de Wit en Freek Vielen dat zijn thuis vond op De Correspondent. Lees hier de originele inleiding bij de serie.

Hieronder vind je alle essays die in deze reeks zijn verschenen. De auteurs belichten - of bekritiseren - afhankelijkheid vanuit hun eigen perspectief. Illustrator Pieter van voorziet de serie van zijn verbluffende beelden.

Gaandeweg ontstaat de afhankelijkheidsverklaring, een manifest voor onze tijd, een schuilplaats en uitvalsbasis voor de betrokken wereldburger.

Leve onze afhankelijkheid Afhankelijkheid wordt vaak gezien als iets zwaks en onaantrekkelijks. We gaan ervoor naar de psycholoog of de verslavingskliniek. Vandaag op Independence Day: tijd om de andere kant van afhankelijkheid eens te belichten. Lees het verhaal van Rebekka hier terug Alles hangt af van wat wij beslissen, denken, dromen, durven, willen, zeggen, doen We hebben een Afhankelijkheidsverklaring nodig. Al was het maar als antistof tegen het gevoel dat de wereld uit elkaar valt als een slecht gedraaide gehaktbal. Als je je realiseert dat je de gevolgen van jouw handelen nooit helemaal kunt overzien, kun je je door iets anders dan impact laten leiden: waarde. Lees het verhaal van Freek hier terug Als je niet kan meepraten over politiek die jouw leven bepaalt Waarom schuift er geen vluchteling aan als het in Nieuwsuur gaat over het terugsturen van Syriërs naar Turkije? Een Canadese filosoof bracht me op het volgende inzicht: we maken in een democratie structureel beslissingen over allerlei personen die we geen inspraak geven. Lees het verhaal van Tamar hier terug Ja, de hele wereld hangt met elkaar samen. Maar ben je je wel bewust van je plaats in die wereld? Als je er lang genoeg over mijmert, kun je overal wel een mooi verhaaltje van maken. Dat lijkt te gebeuren met de essays over afhankelijkheid op De Correspondent. Afhankelijkheid wordt geprezen, terwijl het verschrikkelijk is om afhankelijk te zijn. Dan ben je namelijk machteloos. Lees het verhaal van Roos hier terug Luister naar Farida Moultmar, want ‘we bestaan om iets moois voor de volgende generaties achter te laten’ Farida Moultmar heeft een lange weg afgelegd om te komen waar ze nu is: hoofd coupeuses van het WijkAtelier in Rotterdam-Zuid. Daar deelt ze alles wat ze heeft en werkt ze aan een nieuwe manier van samenleven. Een gesprek als bijdrage aan de afhankelijkheidsverklaring. Luister het gesprek met Farida Moultmar hier terug Een pleidooi voor kwetsbaarheid We nemen constant beslissingen met en over anderen, zonder zeker te weten hoe die zich gaan gedragen. We vertrouwen elkaar maar, of doen alsof we elkaar vertrouwen. En dat gaat verrassend vaak goed. Toch kiezen overheid en bedrijfsleven telkens voor meer controle. Deel vijf van onze Afhankelijkheidsverklaring. Lees het verhaal van Olav hier terug Wat ik leerde van mijn grootvader en zijn oude paard: zonder zorg voor elkaar valt niet te overleven Mijn grootvader had een band met zijn paard die ik nooit meer tegenkom. Hij was afhankelijk van het dier, en het dier van hem. Zo staat het paard voor een gigantische omslag: eeuwenoude plattelandsgewoonten losten op in de welvaart. Lees het verhaal van Peter hier terug Ja, alles is eindeloos complex. En toch moeten we ons durven uitspreken In een Suzuki Alto reisde ik door Nederland op zoek naar een groot verhaal over medemenselijkheid en goeddoen in de 21ste eeuw. De cruciale vraag: hoe erg is het als anderen afhankelijk van ons zijn? Lees het verhaal van Anoek hier terug Feiten en meningen danken we aan dezelfde vrijheid. Maar ze spreken niet voor zich Onze gezamenlijke leefwereld is gefundeerd op wetenschappelijke feiten, maar deze feiten bestaan niet zonder menselijk perspectief. En wetenschap niet zonder leken. Deel acht van onze Afhankelijkheidsverklaring. Lees het verhaal van Coen hier terug Wat ik verloor toen ik me afzette tegen mijn Marokkaanse familie Ik groeide op in een hechte Marokkaanse gemeenschap, maar verlangde ernaar onafhankelijk te zijn. Die vrijheid vond ik, en daarmee mijn schrijverschap. Maar het bleek een holle vrijheid. Je kan oud worden met onafhankelijkheid, maar je sterft wel voortijdig. Lees het verhaal van Abdelkader hier terug Een kind opvoeden kost 13 miljoen calorieën. Zo heeft de mens leren samenwerken én samenleven Weinig wezens zijn zo hulpeloos en afhankelijk als baby’s. Sta er te lang bij stil, en de verantwoordelijkheid die dat met zich meebrengt is overweldigend. Maar zonder die afhankelijke babytijd was de mens nooit geworden wie hij nu is. Lees het verhaal van Lynn hier terug Verzet je en hou vol: het verliezen van hoop is geen optie Geloof in je eigen kracht en invloed. Want de geschiedenis leert dat zelfs de allerkleinste daden van verzet nog tientallen jaren kunnen doorwerken. Lees het verhaal van Rebecca hier terug Deze Afrikaanse filosofie inspireert tot een nieuwe soort verbondenheid In het Westen denken we graag dat we allemaal autonome individuen zijn. Maar je bent alleen wie je bent door en met anderen. Je bent dus van elkaar afhankelijk. Lees het verhaal van Antjie hier terug Waarom rechtse Amerikaanse politici niks aan klimaatverandering willen doen Hedendaagse rechtse Amerikaanse politici ontkennen dat alles met elkaar samenhangt. Hun isolatiedrang is gevaarlijk: we kunnen klimaatverandering niet aanpakken zolang ‘ieder voor zich’ de boventoon voert. Lees het verhaal van Rebecca hier terug

Lees hier het slotstuk van de serie:

Zie hoe alles van elkaar afhankelijk is en de wereld zal nooit meer dezelfde zijn We zijn gewend om onafhankelijkheid en autonomie te vieren. Maar in onze samenleving is afhankelijkheid en onderlinge verbondenheid de realiteit. Als je dat eenmaal ziet, zie je het overal en verandert alles: je blik op de wereld, de keuzes die je maakt en hoe je in het leven staat. Lees het verhaal van Lynn en Jelmer hier terug

Verder lezen?

Er is voor zover wij weten niet eerder een Afhankelijkheidsverklaring geschreven, maar er zijn wel verschillende teksten over onderlinge afhankelijkheid verschenen. Een lezer wees ons op een waar ze onder elkaar staan. Ook Wikipedia verwijst naar verschillende

In geest lijkt ook het verwant aan dit project. Het is een document dat onder leiding van de uitgetreden non en wereldberoemde auteur Karen Armstrong is opgesteld door een panel van religieuze leiders. Wederzijdse afhankelijkheid is wellicht de collectieve vertaling van een principe dat in alle religies terugkomt, en dat in het Charter for Compassion centraal staat: dat je een ander niet mag aandoen wat je zelf niet wilt Het is het lezen zeker waard.

Nog niet uitgelezen? Deze verhalen gaan ook over onderlinge afhankelijkheid:

Het Westen heeft zijn eigen fastfoodjihadisten gevoed, constateert deze soldatenzoon Het terrorisme en de vluchtelingenstroom die ons nu plagen, zijn voor een belangrijk deel de vrucht van onze koloniale en militaire bemoeienis in het Midden-Oosten, betoogt Ludo De Brabander in zijn boek Oorlog zonder grenzen. In gesprek met een in Nederland bijna uitgestorven menssoort: de vredesactivist. Lees het verhaal van Tomas hier terug Er waren wél massavernietigingswapens in Irak (en we rijden er elke dag mee naar ons werk) Saddam Hoessein had geen massavernietigingswapens, dat is bekend. Maar de invasie van Irak had veel te maken met een kostbaar goedje dat misschien wel net zoveel schade veroorzaakt: olie. Auteur en activist Naomi Klein schreef een essay dat je blik op fossiele energie, klimaatverandering, droogte en conflict voorgoed verandert. Lees het verhaal van Jelmer hier terug Dit zou er van ons overblijven als er geen buitenland was In het nieuws wordt ‘het buitenland’ dagelijks verbeeld als een onuitputtelijke bron van dreiging en ellende. Veel minder vaak krijgen we te zien dat het buitenland óók de bron is van bijna alles wat ons dierbaar is. Tijd voor een gedachte-experiment: wat zouden we missen als er geen buitenland was? Lees het verhaal van Rob hier terug Nederland gaat IS in Syrië bombarderen. Maar daarmee win je de strijd tegen terrorisme niet Nu Nederland de bombardementen op Islamitische Staat uitbreidt van Irak naar Syrië, dringt zich opnieuw de vraag op: hoe lang blijven we nog geloven dat terrorisme met bommen de wereld uit te helpen is? Tijd voor een langetermijnvisie. Lees het essay van Rob hier terug Wat er allemaal schuilgaat achter het T-shirt dat je aanhebt In 2013 stortte het krakkemikkige bedrijvencomplex Rana Plaza in Bangladesh in. Vijf kledingfabrieken, die onze T-shirts en broeken produceren, waren daar gevestigd. 1.138 mensen kwamen om, 2.515 mensen raakten gewond. Dick Wittenberg sprak Shila, een 24-jarige overlevende, en vroeg haar of er sinds de ramp iets is veranderd in de Bengalese rampfabrieken. Lees het verhaal van Dick hier terug Vergeet even alle oorlogen. En zie: het bestaan is één grote wonderlijke samenwerking Soms voelt het alsof de wereld een oorlog van allen tegen allen is. Van zwart tegen wit, van arm tegen rijk, van Trump versus Clinton. Maar bedenk in deze donkere dagen van tegenstellingen en polarisatie: onze natuur bestaat meer uit samenwerking dan uit strijd. Lees het verhaal van Tamar hier terug Zeven Wereldwonderen Beter Bekend Als Het Dagelijkse Leven (1) Hoeveel mensen zijn er betrokken bij het maken van een potlood? Of bij het totstandbrengen van een taxirit? Het antwoord schuilt in wat je een Wereldwonder Beter Bekend Als Het Dagelijkse Leven kunt noemen. Deel 1 in een serie over het alledaagse dat verre van gewoon blijkt te zijn. Lees het verhaal van Rob hier terug