Hij is een typische zelfhulpgoeroe. Toch is de docu over Tony Robbins een must see
Nog nooit begon ik zo cynisch aan een documentaire als aan I Am Not Your Guru over zelfhulpfenomeen Tony Robbins. Toch zat ik halverwege te janken.
Voor de zelfverbeteringsreeks op De Correspondent las ik tientallen zelfhulpboeken. Daar zaten heel leerzame - en op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde - verhandelingen tussen.
Maar sommige moest ik echt wegleggen.
Die vielen in het genre ‘anekdotische zelfhulp.’
Van die boeken met de strekking: ‘Ik had een verschrikkelijke jeugd, krabbelde op door keihard te werken, en als jij ook deze vier stappen zet, ben je over negen maanden ook een gelukkige multimiljonair met twee speedboten.’
Eigenlijk zeggen die boeken: als je ongelukkig bent, is dat je eigen schuld.
Voorman van deze beweging, is de Amerikaanse gigant Tony Robbins. Echt zo iemand op wie je een factchecker los zou willen laten. Hij heeft naar eigen zeggen de volgende mensen geadviseerd: Bill Clinton, Nelson Mandela, Moeder Teresa, Prinses Diana en Oprah Winfrey. Met zijn goededoelenprogramma’s voedde hij in 2015 ‘honderden miljoenen mensen.’
Het goedkoopste kaartje voor Robbins driedaagse evenement kost 795 dollar - dan kijk je naar een scherm
Robbins heeft op dit moment een kleine groep cliënten die hem allemaal ‘seven-figure fees’ betalen. Voor mensen die dat niet kunnen ophoesten, organiseert hij het hele jaar door seminars. Het eerstvolgende is in de Amerikaanse stad San Jose en het goedkoopste kaartje voor het driedaagse evenement kost 795 dollar - dan kijk je naar een scherm. Wil je bij Robbins in de zaal zitten, dan kost het je minimaal 2.395 dollar.
Ooit las ik op The Awl een verhaal over zo’n seminar - waar over vuur wordt gelopen - en moest ik een paar keer hardop lachen. Ook een beetje van afgrijzen:
‘Engagement with the show and each other was, by Tony and carefully scripted production, highly encouraged. This active participation can, however, take you down some pretty weird avenues of borderline personal crises. Like the time, when I, at the prompting of Tony, and to my deepest regret, turned to an African-American woman, 20 years my senior, and said, ‘I own you.’ This phrase ‘I own you’ was, in Tony Land, stripped of any of its historic resonance and stood instead as a competitive and invigorating declaration — a throwing of the gauntlet. Throughout the weekend, Tony would look into the camera and say, ‘I own you’ to all of us.’
Ik begon dus behoorlijk cynisch aan I Am Not Your Guru, de Netflixdocumentaire over Robbins’ paradepaardje: zijn zesdaagse jaarlijkse seminar ‘A Date With Destiny’ in Florida.
En toch zat ik - en dit doe ik vrijwel nooit - halverwege te janken achter de tv. De man heeft charisma, zoveel is duidelijk. In enkele minuten zie je hem in de documentaire mensen met zelfmoordneigingen dolgelukkig maken. Zijn retorische en fysieke overtuigingskracht spatten van het scherm af.
Begrijp me niet verkeerd, de documentaire is een visuele hagiografie en bovendien een momentopname. Misschien voelen de getoonde deelnemers zich inmiddels weer miserabel. En als ik de trailer nu weer zie, denk ik: zó Amerikaans.
Maar tijdens het zien van de film begreep ik opeens wel de enorme aantrekkingskracht van Robbins. Ik vrees dat ik volledig in zijn seminar mee zou gaan. Het deed me in die zin ook denken aan The Master (2012), een film van Paul Thomas Anderson over een sekteleider. Dus bij dezen, een verwarrende kijktip.
‘I own you!’
Lees ook mijn boek
Komt een land bij de dokter
Michelle van TongerlooAls straatarts ziet Michelle van Tongerloo dagelijks hoe ingewikkeld helpen is geworden. In haar boek Komt een land bij de dokter laat ze zien hoe het beter kan.
