Deze maand in de Boekenclub: Een van de meest omstreden schrijvers van de vorige eeuw

Dries Muus
Journalist, gespecialiseerd in literatuur
Amerikaanse actrice Joan Crawford (1904 - 1977) zit op de bank met een boek en haar poedel. Foto: Hulton Archive / Getty Images

Het is een boek van een antisemiet, een schoft en een mensenhater. Het is een boek dat bijna de meeste stemmen kreeg in jullie verkiezing van het boekenclubboek van de maand. Het is Reis naar het einde van de nacht van Louis-Ferdinand Céline. Lees mee!

Een antisemiet, een schoft, een mensenhater. Een nihilist, een racist, een collaborateur. Zo staat de auteur van ons Boek van de Maand bekend.

Maar niet alléén zo. noemde hem zijn voorbeeld: ‘Ik probeerde te doen zoals hij. Nooit gelukt, maar toch mijn best gedaan.’

Ook was een bewonderaar: ‘Zoiets had ik nog nooit gelezen,’ schreef hij in een essay. ‘Nooit of te nimmer had ik de atmosfeer van een boek in zo hevige mate ondergaan.’

noemde hem ‘the greatest writer of 2000 years.’ Ook Jack Kerouac was zwaar onder de indruk. De bewondering is nog lang niet uitgestorven: romancier en filmregisseur Paolo Sorrentino opende een paar jaar terug zijn film La grande bellezza met een citaat van

Deze maand lezen we Reis naar het einde van de nacht, de bekendste roman van

Een omstreden boek, dat door jullie is gekozen

Daarmee zetten we ons experiment van vorige maand Begin oktober vroegen we welke boeken jullie in de boekenclub wilden behandelen. Uit de meest genoemde titels stelden we een shortlist samen, waar jullie vervolgens op konden stemmen.

De verkiezing werd gewonnen door van Han Kang. Het was een duidelijke, maar geen verpletterende overwinning. Kang behield een krappe voorsprong van zes stemmen op haar gevaarlijkste achtervolgers: en zijn landgenoot Céline.

Het waren niet alleen de 33 stemmen, maar ook de enthousiaste reacties waardoor we besloten om deze maand voor Céline te kiezen:

  • Een paar van jullie gaven aan dat het boek al jaren op het te-lezen-lijstje stond.
  • Het idee om samen een literaire klassieker te lezen, kreeg veel bijval.
  • Een lezer noemde Reis naar het einde van de nacht ‘een van de mooiste boeken die ik ooit heb gelezen.’
  • Eén lezer reageerde simpelweg op de shortlist met: ‘Céline,’ gevolgd door een stuk of zeven uitroeptekens.

In die uitroeptekens voelden we Céline.

Daarnaast is Céline een schrijver die volop stof tot discussie biedt. Want zo’n overduidelijke antisemiet, die zich later al even schofterig uitsprak tegen Chinezen – moeten we zo iemand nog wel lezen? Of moeten we Célines persoonlijkheid en overtuigingen los zien van zijn indrukwekkende werk? Kan dat überhaupt?

Wat we gaan doen

In het stuk van volgende week geven we achtergrondinformatie over de schrijver en zijn meesterwerk, al dan niet met de hulp van andere kenners. Suggesties voor Céline-kenners die de discussie kunnen verrijken, of links naar interessante informatie, zijn zeer welkom.

De week daarop kaarten we Célines persoonlijkheid aan, zijn opvattingen en de gevolgen daarvan voor zijn werk.

In het vierde en laatste stuk zal ik de roman uitgebreid bespreken.

Wie zich de komende week alvast een beetje in de auteur wil verdiepen, kan een prachtige documentaire kijken die sinds een paar maanden in zijn geheel op YouTube staat. Een documentaire waarin Gerard Reve in Frankrijk op zoek gaat naar de sporen van Céline.

Youtube plaatst cookies bij het bekijken van deze video Bekijk video op Youtube
Bekijk de documentaire hier.

Alleen al Reves voorlezen in de eerste vijf minuten is de moeite waard. Wie daarna de rest van de documentaire nog kan weerstaan, moet wel iets ongelooflijk belangrijks te doen hebben.

Zo ging het vorige maand: