De beste films en series van 2013 volgens De Correspondent

Gravity (Alfonso Cuarón)

David Van Reybrouck: Je zou kunnen denken dat ik Gravity uitkies vanwege de kitsch van de blockbuster, maar dit is, zonder ironie, de beste film van het afgelopen jaar. Sinds ET kan ik mij geen film herinneren die mij zo heeft doen genieten van de magie van cinema. Zo moet het voor het publiek gevoeld hebben toen de gebroeders Lumière voor het eerst bewegende lichtbeelden toonden in Parijs. Ja, Gravity heeft een tamelijk matig scenario, het is niet de meest morele of emotionele film en een diepe katharsis heb ik er niet aan overgehouden maar qua cinematografische onderdompeling is Gravity wel de meest intense film die ik heb gezien. Twee keer inmiddels. ‘Houston in the blind, do you copy?’ is een niet meer weg te branden zin. En het besef dat ‘de ruimte’ geen oneindig uitgestrekt geheel is, maar een tamelijk absurd aquarium waar je makkelijk een beweging kunt beginnen, maar die slechts zeer moeilijk kan stopzetten.

Treme, seizoen 4

Maite Vermeulen: Weet je nog, orkaan Katrina, die in 2005 de Amerikaanse stad New Orleans verwoestte? Jaren later kunnen mensen - met name de zwarte bevolking - nog steeds niet terug in hun huizen. Hoe kan dat gebeuren in een land als de Verenigde Staten? De HBO-serie Treme verhaalt van het New Orleans na Katrina. Van de fantastische jazz-scene die zich staande probeert te houden (ongeveer elke bekende levende Amerikaanse jazzmuzikant speelt een nummertje in de serie), van de Mardi Grass-optochten, het straatgeweld, de falende politie, de problemen met verzekeringsmaatschappijen, de sluwe zakenmannen die geld opstrijken met andermans leed. Deze week wordt de laatste aflevering van (het allerlaatste seizoen) 4 uitgezonden. Het is een geweldige serie - met geweldige muziek - die Amerika niet bepaald van zijn beste kant laat zien.

The Broken Circle Breakdown (Felix van Groeningen)

Tomas Vanheste: December 2013 was een feestmaand voor de makers van de Belgische film The Broken Circle Breakdown. Ze sleepten de Lux Prize 2013 van het Europees Parlement in de wacht, hoofdrolspeelster Veerle Baetens won bij de uitreiking van de European Film Awards in Berlijn de prijs voor de beste actrice en het werd bekend dat de film op de shortlist voor de Oscar voor de beste buitenlandse film staat. Als ze die Oscar niet winnen, moet heel Europa er schande van spreken. Want de film over hoe de ziekte van hun kind de liefde tussen tattoo-artieste Elise en banjospeler Didier op de proef stelt, is werkelijk hartverscheurend en net zo eigenzinnig als de personages, door en door Vlaams en tegelijkertijd universeel herkenbaar. En die muziek die ze samen zingen, geen idee dat bluegrass zo veel tranen kon doen wellen. De film kwam eigenlijk al in 2012 uit, maar vanwege de furore die de film dit jaar maakt, verdient het ook een plek in de lijst van 2013.

De trailer van The Broken Circle Breakdown

The Newsroom, seizoen 2

Karel Smouter: Mijn zomer werd dit jaar gekleurd door gebroken nachten. Andere (jonge) ouders weten dan wel hoe laat het was. Of, hoe vroeg. Enfin: tussen het voeden en het verschonen door, bracht dit tweede seizoen over anchorman Will McAvoy en zijn ‘jonge honden’-redactie mij telkens weer even terug in de wereld die ik eigenlijk wilde mijden. De premisse waar de serie op drijft is dat het mogelijk is om idealisme en moraliteit overeind te houden in het journalistieke bedrijf. Soms lukt dat, vaak niet. Maar alleen al de pogingen daartoe inspireren. Ook voor wat wachtte na die lange, mooie zomer: De Correspondent.

Inside Llewyn Davis (The Coen Brothers)

Jos de Putter: The Coen brothers zijn de grootste levende cineasten van de andere kant van de oceaan. Ze zijn als geen ander in staat om existentiële kwesties luchtigjes te presenteren, maar achter iedere grap gaat eenzaamheid, angst of melancholie schuil. Hun stijl is meegegroeid met de jaren; hoe mooi hun beelden ook zijn, het is nooit pittoresk. Neem nu hun laatste meesterwerk, Inside Llewyn Davis. Door de leegte van veel shots en de ingenieuze kadrering wordt wat sfeervol lijkt plots vaak beklemmend - niet echt onheilspellend, maar toch ongemakkelijk. En dan zijn we dus in het land van de Coen brothers. De hoofdpersoon is een folk-singer, een man die zo maar succes zou kunnen gaan hebben, zo aan de vooravond van het moment dat Bob Dylan de wereld gaat veranderen. Llewyn Davis staat op de drempel - maar de drempel van wat? Die vraag blijft onbeantwoord en zo is de film een mijmering over succes en falen. Twintig jaar geleden maakten de gebroeders al eens zo’n film over een scriptschrijver met een writer’s block (Barton Fink), deze keer speelt het verhaal zich af in de muziekindustrie en altijd blijft de vraag: wat kan een mens verrichten in deze wereld? Het lijkt op een verfilming van twee zinnen die Dylan ooit zong: ‘There is no succes like failure, and failure is no success at all’

Pawn Stars

Johannes Visser: Ik kan wel doen alsof ik The New York Times, The Guardian en The Economist met liefde lees, maar eerlijk gezegd: ik kom er niet doorheen. Op maandagavond leg ik liever alle na te kijken proefwerken en werkstukken opzij, lig ik onder een dekentje op de bank en kijk ik Pawn Stars, een serie over een pandjeshuis op the strip in Las Vegas. Klanten brengen voorwerpen in en iedere drie minuten vraag je je af: wat zou het waard zijn? Tussen kunst en kitsch, maar dan met de charme van pandjesbaas Rick Harrison en zijn assistenten ‘The Old Man’, ‘Big Hoss’ en ‘Chumlee’. Tip: de serie is erg goed te combineren met een kebabschotel.

La Vie d’Adèle (Abdellatif Kechiche)

Nina Polak: Er was veel te doen over de film die dit jaar de Gouden Palm won op het filmfestival van Cannes. Ik schreef erover dat het nogal marginale genre van lesbische cinema enorm verrijkt is met een epos als La Vie d’Adèle. Maar vooral speelde Kechiche het klaar om me onomkeerbaar in te nemen voor de briljant vertolkte hoofdpersoon Adele. De regisseur brengt haar zo intens, zo dichtbij in beeld, doorgrondt haar zonder al te veel tekst zó diep, dat ze het meest levende fictieve personage werd dat ik dit jaar tegenkwam.

La Grande Bellezza (Paolo Sorrentino)

Arnon Grunberg: In de Volkskrant noemde ik La Vie d’Adèle van Abdellatif Kechiche als mijn persoonlijke film van het jaar. Hier kies ik voor La Grande Bellezza van Paolo Sorrentino. Elke film van Sorrentino kan minstens drie keer worden bekeken. Mijn favoriete film is Il Divo, over de voormalige Italiaanse premier Andreotti, maar La Grande Bellezza komt daar zeer dicht bij in de buurt. Een vriendin klaagde: ‘Maar er zit geen verhaal in.’ Alsof een anekdote de voorwaarde is voor schoonheid. La Grande Bellezza vertelt ons dat we allemaal estheten zijn die wachten op de ondergang, waarbij wij graag nog een nimf mee willen sleuren de afgrond in. Wat ons verzoent met het leven is schoonheid, die zich aan gene zijde van de moraal bevindt, maar niet aan gene zijde van het lijden. En passant licht Sorrentino toe dat religie in eerste instantie een esthetische aangelegenheid is. Dat kunnen de agressieve atheïsten maar niet begrijpen. De ondergang heeft zelden zo verlokkelijk naar ons gelonkt als in La Grande Bellezza.

Mad men, seizoen 6

Jesse Frederik: Series blijven in Amerika consequent te lang doorgaan. Voor je het weet zit je in seizoen zes en is de hoofdpersoon, nadat hij al vijf keer op miraculeuze wijze de dood is ontsnapt, plots op een missie om ergens in Zuid-Amerika een aangetrouwde neef te bevrijden - het Prison Break effect. Mad Men, een serie over een Amerikaans reclamebureau in de jaren ’60, is inmiddels toe aan haar zesde seizoen, maar geheel tegen de Amerikaanse traditie in blijft de serie ijzersterk. Het acteerwerk is groots, de dialogen scherp, maar wat blijft boeien is de sfeer. Matthew Weiner, de schrijver en regisseur, heeft een groot oog voor detail. Alles klopt, van de kleding tot het meubilair, van het pure cynisme van de reclameman tot de kracht die de bloedmooie secretaresse uitstraalt. Zoals bij de beste series blijf je Mad Men niet kijken omdat het spannend is, maar omdat het intrigerend is.