‘Bericht van de andere kant van de fatsoenskloof’, een bloemlezing van reacties op mijn open brief

Dag Rob,

Hier een bericht van de andere kant van de fatsoenskloof. Mijn complimenten voor je stuk. Ik vind het van groot karakter en intellectuele eerlijkheid getuigen dat je een brug wilt slaan. Normaliter ben ik daar niet zo van omdat ‘bruggenbouwen’, net als nuance, te vaak als eindpunt van debat wordt gezien - en effectief niet veel meer is dan een weinig bedekte beschavingsmissie.

Ik ben een beetje moe van het kamp-denken. Ik zit in het Andere Kamp, zoals je misschien weet. Je weet waar wij staan en ik weet waar jij staat, al moet ik zeggen dat je handreiking me toch wist te verbazen.

Naar mijn idee is dit de weg voorwaarts. Polarisering is veel heilzamer dan de meeste mensen denken, maar gepolariseerd in cirkeltjes lopen, heeft weinig verheffends. En het begint enigszins uit de hand te lopen, zowel aan mijn als aan jouw kant.

Het begin is er nu. De volgende stap is elkaars denkbeelden getrouw weergeven. Annabel Nanninga heeft nog nooit geschreven dat alle moslims een bomgordel dragen, evenmin heb jij beweerd dat islamkritiek per definitie racisme is. Dit is één van de vele onderwerpen waarover we met elkaar moeten spreken, want met alleen de eigen kring zijn we inmiddels wel uitgedacht.

Willem Jan Hilderink

Rob,

Het zou jammer zijn als je het idee had dat je handreiking op The Post Online aan dovemansoren was gericht. Daarom wilde ik even zeggen: als notoire GeenStijl-lezer heb ik genoten van je column.

Anoniem

Beste Rob,

ik heb jouw brief gelezen, tot twee keer toe zelfs, en ben aangenaam verrast over de inhoud. Ik ben blij met jouw open benadering van deze inmiddels tot ver in de loopgraven teruggetrokken discussie.

Ik stem PVV, omdat ik drie zaken buitengewoon belangrijk vind.

Allereerst, en wel met kop en schouders: de islam. Ik ben agnost en geloof in geen enkele God. De islam is intrinsiek kwaadaardig. De koran: jawel, ik heb ’em gelezen, als ook de Hadith (Bukhari) en de Sira (Ibn Hisham), en ik kan niet anders dan tot deze slotsom komen. Daarnaast heb ik tientallen boeken gelezen over de geschiedenis van de islam en deze hebben mijn conclusie bevestigd. Het simpele feit dat ik dit soort dingen nooit en te nimmer publiekelijk zal kunnen uiten, zegt genoeg. Heeft Voltaire niet gezegd dat je de ware macht kunt herkennen als je vaststelt wie je niet kunt beledigen?

Daarnaast verzet ik mij tegen de ongebreidelde, bijna megalomane drang tot uitbreiding van de EU. Niet gekozen bestuurders die mij al lang niet meer vertegenwoordigen. Barroso en Kroes, twee goede voorbeelden van absolute minachting van het volk. Tromgeroffel aan de grens met Rusland? Mijn insteek zou zijn om de Russen er juist bij te halen. Maar, nee hoor. In een paar jaar tijd zijn de Russen opeens weer onze vijanden geworden.

Mijn derde punt is Israël. De afschuwelijke tendens om dit land, de enige functionerende democratie in die regio, voortdurend in de beklaagdenbank te drukken, maakt mij ziedend.

Hoe dan ook heeft de gemiddelde Arabier het in Israël beter dan in de omringende moslimlanden.

Ik ben trots op het Westen en sluit mijn ogen niet voor de vele fouten van toen en ook nu. Maar ik ben geenszins een voorstander van cultuurrelativisme. Het Westen heeft ongelooflijk veel goeds tot stand gebracht. Lees In Europa van Geert Mak en schrik van de kwaliteit van leven van zo’n honderd jaar geleden.

Welnu, beste Rob, ik dank jou voor de open brief en waardeer jouw initiatief. Jos

Beste Rob,

Allereerst chapeau voor jouw brief aan ‘de PVV-stemmer’ waarin je iedereen – ‘PVV-stemmers’ en jouw club ‘linksdragende idealistische millenials’ – oproept om uit hun hokje te komen en op basis gemeenschappelijke zaken elkaar eens te ontmoeten.

Ik stem geen PVV. Nooit gedaan ook. Voornamelijk omdat ik Wilders een schreeuwerige flapdrol vind wiens partij mijns inziens, los van het kanaliseren van onvrede, weinig bij zal dragen aan oplossingen voor de problemen hier ten lande. Dat neemt niet weg dat ik het verschrikkelijk vind dat Wilders permanent bewaking nodig heeft vanwege zijn mening over de islam, en dat ik soms ellenlange stukken schrijf om duidelijk te maken dat hij geen fascist is, als iets dergelijks weer vanwege gebrek aan argumenten geroepen wordt aan ‘jouw kant van de fatsoenskloof’.

Dat is ook mijn eerste puntje van kritiek, naast mijn oprechte toejuiching van jouw poging tot toenadering. Want ondanks dat je niet in hokjes wilt denken, vind ik ‘de PVV-stemmer’ een vreemde en te nauwe categorie om je brief aan te richten. In het hijgerige mediale discours van tegenwoordig brengt dat hokje te veel connotaties met zich mee van laagopgeleide Henk en Ingrids, terwijl er volgens mij genoeg hoogopgeleide PVV-stemmers zijn. Dat geeft je open brief direct de zweem van dedain die zo verafschuwd wordt op de rechterflank van het meningenspectrum.

Eigenlijk is je brief gericht aan en toepasbaar op alle mensen die ‘cultureel rechts’ zijn. Dat zijn mensen die op dossiers als de islam, racisme, feminisme en identiteit – kort door de bocht – wars zijn van postmoderne idealistische gelijkheids- en maakbaarheidsidealen. Zij zijn moe van het dagelijkse gevecht tegen de muur van politieke correctheid die ‘links’ heeft opgetrokken rond deze dossiers, waardoor een echte inhoudelijke discussie uitblijft.

Ik en velen met mij op cultureel rechts zijn ook een beetje moe van het geschreeuw over en weer en willen via een open discussie wel eens een keer verder komen in het debat waarbij ook de eigen argumenten weer eens kritisch onder de loep komen te liggen. Je brief van gisteren waardeer ik in ieder geval als een uitnodiging daartoe.

Amsterjan

(Lees hier de hele reactie op het blog van Amsterjan)

Geachte heer Wijnberg,

Net als u ben ik een millennial (32), heb gestudeerd en ben opgegroeid in een gegoede familie. Tot zover onze overeenkomsten.

Ik kom uit rechts-conservatief gezin, ICTO, VVD en uiteraard een abonnement op StaVast. Veel van de wereld gezien, maar vakanties vieren we bij voorkeur in het familiehuisje in Eernewoude. Hoe we over het Koninklijk Huis denken laat ik maar aan uw verbeelding over. Kort en goed, een fatsoenlijk rechts gezin.

Ik heb uw open brief aandachtig en met waardering voor uw uitgestoken hand gelezen, waarbij ik direct struikelde over de zin ‘Ik snap die stiekeme voorliefde voor een beetje populisme wel.’ Hier wringt de schoen.

Geen term is zo aan inflatie onderhevig als populisme. Dat is overigens niemand kwalijk te nemen, van populisme kan immers niemand een duidelijk afgekaderde definitie geven. Populisme is een containerbegrip geworden, een zinloos begrip waar feitelijk geen enkele eigenschap, inhoud, kwaliteit of kwantiteit mee kan worden aangeduid. Dat u, iemand van ‘voorbij de waan’, het toch gebruikt, vind ik erg jammer.

Is Wilders een populist, omdat hij zegt namens het volk te spreken? De partij van Wilders heeft in concreto twee speerpunten: de Europese Unie en de islam. Onderzoek na onderzoek wijst uit dat de Nederlandse bevolking bij (ruime) meerderheid niet positief tegenover zowel de Europese Unie als de islam staat. Dat maakt het lastig om te weerspreken dat Wilders het geluid van een substantieel aandeel Nederlanders verwoordt. Veel relevanter is de vraag of Wilders dit met de juiste intenties doet, of dat hij met zijn verhaal demagogie bedrijft. Dat vind ik een betere vraag dan zinloos gekissebis over de vraag of een politiek correcte inhoudsloze definitie op Wilders van toepassing is.

Ron Doherty

(Lees hier de hele reactie van Ron Doherty op zijn blog)

Hi Rob,

Goede poging van je om contact te krijgen met PVV-stemmers. Ik vraag me wel af hoe je dat bij de juiste doelgroep krijgt. Ik probeer in het kleinste theater van Amsterdam, het Torpedo Theater, af en toe filosofische avonden te programmeren. Wij zitten met hetzelfde probleem: hoe kunnen we een dialoog aan gaan met mensen buiten de ‘OSM-tjes’. Zo is er op 24 november een avond over ‘populisme’. Een containerbegrip dat we zouden moeten schrappen uit onze vocabulaire, volgens mij. Alle suggesties zijn welkom!

Ida Jongsma

Beste Rob,

Bedankt voor je open brief. Ik ben geen PVV-stemmer. Wel moet ik het gesprek regelmatig voeren met sommigen die wel sympathie voelen voor de PVV.

Om een lang verhaal kort te maken: het delen van artikelen / socialistische standpunten van, bijvoorbeeld, De Correspondent (of GroenLinks) op Facebook zou voor mij een stuk gemakkelijker zijn als ze recht doen aan het hele verhaal - dus niet alleen aan de door de NOS of PVV onbesproken kant.

Geen idee of dat ‘verkoopt’, wellicht heb jij daar meer kijk op. Maar volgens mij is ‘oog voor alles en iedereen houden’ wel wat we als maatschappij nodig hebben.

Je open brief heb ik daarom enorm gewaardeerd. Je probeert toenadering te zoeken. Een beweging tegen de verzuiling in.

Esther Rijnders

Lees ook: