Maar hét stuk over het neoliberale denken in onderwijsland is voor mij het stuk ‘Uw 5 kost mij twaalfduizend euro’ van Marcel ten Hooven in De Groene Amsterdammer. Over managers die het onderwijs overnemen, filosofen die zich aan de cleandesk-policy moeten houden, professoren die in de flextuin moeten werken en hoogleraren die te maken krijgen met operational excellence, targets en impactscores. (Johannes Visser) Waarom kost de zorg wat het kost? (Time Magazine) ‘De zorg wordt onbetaalbaar.’ Het is een frase die al jaren te beluisteren valt in het publieke debat over de zorg, zowel in de Verenigde Staten als in Nederland. Maar waarom is de zorg eigenlijk zo duur? En wat zou het dan wel moeten kosten? De Amerikaanse journalist Steven Brill stelde deze even voor de hand liggende als complexe vraag en probeerde hem op ingenieuze wijze te beantwoorden. Brill nam een handjevol doorsnee zorgfacturen onder de loep en zocht simpelweg van iedere kostenpost die erop vermeld stond uit waar het gefactureerde bedrag op gebaseerd was. Het resultaat, na zeven maanden minutieus vlooien, is een 24.000 woorden, 35 pagina’s tellend journalistiek meesterwerk met een even onthutsende als ontnuchterende essentie: er gaat geen enkele rationale schuil achter de kosten van de zorg – en de ziekenhuizen worden daar steenrijk van. (Rob Wijnberg) De kracht van literaire journalistiek (Vrij Nederland) ‘‘We moeten je van mij loskoppelen,’ zei Drazen. ‘Ga op het matje in de woonkamer liggen.’’ Het artikel ‘Een gruwelijke healing’ van de Belgische journaliste Anna Luyten dat deze zomer in Vrij Nederland verscheen, is op verschillende niveaus een bijzonder verhaal. Luyten reconstrueert de bizarre moord in België op een levend standbeeld. Dat doet zij, allereerst, met journalistieke middelen: het is duidelijk dat Luyten uitgebreid de tijd heeft genomen om te graven, te zoeken en te interviewen, waardoor zij in staat is het verhaal te vertellen alsof ze er zelf bij was. Maar de grootste kracht van dit verhaal is de manier waarop het is opgeschreven: literair, met stijlwisselingen, intrigerende hoofdpersonages en plotwendingen.
Het artikel won eerder deze maand de prijs voor de beste tijdschriftenreportage op het Mercurs tijdschriftengala. (Maurits Martijn)
Duitsland: dominant, zonder te overheersen (The New York Review of Books) Aan de horizon draaien de windmolens, de daken hangen vol glimmende zonnepanelen en de industrie stampt gestaag door. Duitsland heeft het allemaal. Na de economische crisis is Duitsland uitgegroeid tot hét land dat de koers voor Europa bepaalt. Of het nu gaat over de uitweg uit de eurocrisis of de transitie naar duurzame energie – Duitsland wijst de weg. Timothy Garton Ash publiceerde in The New York Review of Books een prachtig artikel over de ongemakkelijke nieuwe positie die de Duitsers innemen in Europa. Hij beschrijft de korte geschiedenis van de moderne Bondsrepubliek, welke rol de erfenis van de Tweede Wereldoorlog speelt in het politieke bewustzijn en tot slot beschrijft hij hét dilemma waar het land voor staat: hoe kan je dominant zijn zonder te overheersen? (Thomas Muntz/De energiegroep) De nieuwe chef van alle katholieken (The New Yorker) Op reis langs Europa’s zuidgrenzen bleken het telkens paters te zijn, die opkomen voor migranten en hun rechten. Jezuïeten, zoals ook de nieuwe chef van alle katholieken: Franciscus. Dit journalistieke profiel van de nieuwe paus komt ontzettend dichtbij - de auteur voert zelfs zijn eigen familie op -, maar neemt telkens toch weer afstand. Bijvoorbeeld door het weinig doortastende optreden van de Paus inzake het misbruikschandaal aan te roeren. Zo word het nergens relikitsch. Deze betrokken analyse van een opvallend ‘Man van het Jaar’ gaat verder dan een opsomming van ’s mans heldendaden. En het leert je en passant een hoop over de binnenwereld van zijn 1,2 miljard geloofsgenoten. (Karel Smouter) Hoe moeten wij de onthullingen van Edward Snowden duiden? (snowdenandthefuture.info) In een vierdelige lezingenserie (die in video, audio én tekst is gepubliceerd) probeert de Amerikaanse rechtshistoricus Eben Moglen de onthullingen van Edward Snowden in verschillende perspectieven te plaatsen. Hij bekijkt de datahonger van de NSA vanuit een historisch standpunt, legt de werkwijze van de inlichtingendienst tegen de Amerikaanse grondwet en rechtstraditie en probeert enkele universele lessen uit de onthullingen te trekken. Het betoog van Moglen is hier en daar wat hoogdravend, maar zet aan tot nadenken. Wat heeft ons zover gebracht dat we het blijkbaar normaal zijn gaan vinden dat complete bevolkingen worden afgeluisterd? Collega Maurits Martijn interview Moglen later deze week voor De Correspondent. (Dimitri Tokmetzis) Tegen de onoplettendheid (The New York Review of Books) In haar karakteristieke uitwaaierende en veelomvattende stijl, maakt schrijfster Zadie Smith een elegant punt voor diep denken over de dood. Dat wordt ons nog wel eens moeilijk gemaakt, vindt de auteur, niet in de laatste plaats door het verstrooide bewustzijn dat onze smartphones cultiveren. Gelukkig noemt Smith schrijvers en kunstenaars – waaronder de Noor Karl Ove Knausgaard – die met hun werk het tegenovergestelde bewerkstelligen van die onoplettendheid: ‘How to be more present, more mindful, of ourselves, of others. For others.’ Een schitterend stuk. (Nina Polak)
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!