Een cliché, maar voor iedereen bij De Correspondent toch waar: 2013 was ons een jaartje wel. Het jaar dat De Correspondent het levenslicht zag door de steun van ruim 18.000 founding members. Het jaar ook waarin ondergetekende, dankzij die steun, de eretitel  toebedeeld kreeg, waarvoor nogmaals enorm veel dank.

Een eer die ik niet alleen graag deel met jullie - de inmiddels meer dan 26.000 leden, - maar ook met alle correspondenten die iedere dag weer voor spraakmakende verhalen, reportages, updates, explainers, columns en aanbevelingen zorgen. Mocht je onverhoopt enkele pareltjes van de afgelopen maand hebben gemist, dan is onderstaande selectie wellicht iets voor jou.  

Op een prachtig 2013 en een nog veel mooier 2014!

 


Het Vitol Dossier: bijna niemand kent het een na grootste bedrijf van Nederland Het Zwitsers-Nederlandse Vitol is met een omzet van meer dan 223 miljard euro na Shell het grootste Nederlandse bedrijf ter wereld. Het dreef handel met Saddam Hoessein en Slobodan Miloševi? en is recent aangeklaagd in een grote rechtszaak over manipulatie van de olieprijs. Toch kent nagenoeg niemand in Nederland het ‘FC Barcelona van de oliehandel.’ In dit eerste deel van een groter dossier portretteren Maurits Martijn en Tomas Vanheste deze grote onbekende van de olie-industrie. Het bedrijf is herhaaldelijk in opspraak geweest door deals met dubieuze regimes en toch is er over deze oliereus nog nooit een Kamervraag gesteld. Over deze Nederlandse oliereus is nog nooit een Kamervraag gesteld (3.000 woorden)

 


De elite die ontkent dat ze elite is Het is een van de grootste scheldwoorden van deze tijd: elite. Wie elitair is, weet niet ‘wat er leeft onder het volk’, of erger nog: kijkt neer op ‘gewone mensen’. En inderdaad, betoogt Femke Halsema in deze spraakmakende column: afkeer van elitarisme is gezond en terecht. Maar erger nog is een elite die ontkent dat ze een elite is: mensen met macht die een pose van ‘ik ben zo gewoon gebleven’ aannemen. Want een land heeft nu eenmaal een elite nodig - een groep die laat zien waar het heen moet met de samenleving. Elitaire zelfbevlekking (950 woorden)

 


Wie geldgebrek heeft, kan minder goed nadenken Bovenaan de meest gelezen en meest gedeelde stukken van de afgelopen maand staat met stip het spraakmakende artikel van Rutger Bregman, waarin hij laat zien hoe armoedebestrijding in Nederland vaak op een misvatting is gebaseerd: dat armen zichzelf het beste aan de haren uit de modder kunnen trekken. Een baanbrekende theorie over de gevolgen van geldgebrek voor je denkvermogen laat zien dat dat niet klopt. In een notendop: gebrek aan geld zorgt ervoor dat mensen minder ‘bandbreedte’ in hun denken hebben en daarom vaker "domme" beslissingen nemen. De manier waarop het huidige kabinet dit probleem denkt te verhelpen - uitkeringsgerechtigden straffen bij dom gedrag - is dan ook precies niet de oplossing. Een eye-opener. Waarom arme mensen domme dingen doen (2.500 woorden)

 


Onschuldige metadata verraden bijna alles wat je doet Inlichtingendiensten kunnen na aanvraag al onze metadata inzien. Volgens politici zeggen die data niet zoveel. Een lezer van De Correspondent nam de proef op de som en toonde aan: die metadata verraden véél meer over je leven dan je denkt. Hij hield een week lang zijn eigen ‘metadata’ over zijn communicatie bij en liet correspondent Dimitri Tokmetzis de resultaten analyseren. Wat blijkt? Een week metadata verraadt praktisch je hele hebben en houden. Denk daaraan als een politicus weer eens beweert dat ‘metadata’ eigenlijk maar onschuldige data is. Hoe je onschuldige smartphone bijna je hele leven doorgeeft aan de geheime dienst (2.300 woorden)
Het Europese potje Koehandel met vluchtelingen Het tegenhouden van asielzoekers in ruil voor meer visrechten of ontwikkelingshulp. Dat klinkt bizar, maar zo gaan de onderhandelingen tussen Europa en de buurlanden. Daarbij worden mensenrechten systematisch opzij geschoven, leerden Maite Vermeulen en Karel Smouter tijdens hun reis langs de buitengrenzen van Europa. Ons gezamenlijke asielbeleid heeft nog het meeste weg van een spelletje Koehandel: mag ik van jou een potje ontwikkelingsgeld, dan hou ik die Malinezen voor je tegen. Een onthutsend inzicht in de manier waarop Europa met vluchtelingen omgaat. Asielzoekertje ruilen? (2.000 woorden)

 


Luister vijf prachtverhalen verteld door vijf meestervertellers Het is de heilige graal van de hedendaagse marketing, politiek, kunst, sport, onderwijs, liefdadigheid en zelfs de geneeskunde: storytelling. Iedereen is op zoek naar dat nieuwe, krachtige, positieve verhaal dat de consument zal prikkelen. In dit eerste deel van een serie over de kunst van het verhalen vertellen, gaat Nina Polak op zoek naar het verhaal achter het verhaal: waarom is storytelling zo populair geworden en wat maakt een verhaal eigenlijk een goed verhaal? Tip: lees niet alleen deze inleiding, maar luister ook de vijf prachtige verhalen die Polak liet voorlezen door de beste verhalenvertellers van Nederland. Hoe alles een verhaal is geworden (2.100 woorden)

 


Superstaat Europa? Niet bepaald Kort voor het kerstreces wist Europarlementariër Bas Eickhout een felbevochten akkoord te sluiten over de terugdringing van superbroeikasgassen. Tomas Vanheste volgde hem tijdens de onderhandelingen om te ontdekken hoe een Europese wet tot stand komt. De belangrijkste conclusie: dat Brussel de lidstaten regels ‘door de strot duwt’, blijkt een misvatting. Lidstaten hebben juist ontzettend veel mogelijkheden om het wetgevingsproces naar hun hand te zetten (en ook: te frustreren). Waar veel stukken over Europa sterk ideologisch geladen zijn - vóór of tégen Europa -, toont dit stuk de nuchtere werkelijkheid achter bureaucratisch Brussel. Een aanrader. Zo wordt een wet in Europa gemaakt (1.800 woorden)

 


Wat te denken van de nieuwe grondwet van Egypte? In de wankele democratie die Egypte is, wordt gewerkt aan een nieuwe grondwet. Marteling wordt verboden, evenals slavernij. Politieke partijen hoeven niet langer een religieuze basis te hebben. Het belooft veel goeds, maar de twijfels groeien, constateert Monique Samuel in dit heldere overzichtsstuk gemaakt vanuit de Egyptische hoofdstad Caïro. Sommige wetten zijn veelbelovend, maar lang niet iedereen in het land gelooft dat de toekomst zo rooskleurig is als de Grondwet doet vermoeden. Wat staat er precies in de nieuwe Egyptische grondwet? (2.000 woorden)

 


Het grote waanoverzicht 2013 Geheel in de traditie van ‘Screenwipe’, het beroemde satirische jaaroverzicht van de Britse komiek Charlie Brooker, maakte onze eigen satirecorrespondent Daan Windhorst ook een jaaroverzicht 2013. Of beter gezegd: een waanoverzicht 2013. Waar maakten de media zich druk om dit jaar? Ontploffende walvissen onder andere. En natuurlijk: het beruchte Koningslied. Voor wie sinds de lancering van De Correspondent het nieuws niet langer heeft gevolgd, is deze briljant gemonteerde en van hilarisch commentaar voorziene sketch de manier om bijgepraat te worden over het jaar die je wist dat ooit achter ons zou liggen. De 12 waanste maanden van 2013 volgens De Correspondent (18 minuten)

 


Voorbij de crisis in Griekenland Is er leven na de crisis? In Griekenland wel. In deze korte film van correspondent Nikolia Apostolou, geproduceerd door Jos de Putter, leren we een gemeenschap kennen op het eiland Euboea, Midden-Griekenland. De bewoners zijn de crisis ongeschonden doorgekomen omdat ze niet passen in de logica van een op schuld en krediet gebaseerd systeem. Hier verbouwt men zijn eigen voedsel, haalt men energie uit zonnepanelen en gaat het principe van delen voor bezitten. De film toont dat er hoop gloort aan het einde van de tunnel die 2013 heet. In Griekenland is er leven na de crisis (13 minuten)