Kijk de film I, Daniël Blake. Over hoe protocollen mensen in nood kunnen vermorzelen

Ik raak niet snel geëmotioneerd door een film. Zeker niet door een film over bureaucratie. Toch spookt de Britse film I, Daniël Blake nu al dagen door mijn hoofd.

Regisseur Ken Loach verbeeldt in de film op magistrale wijze hoe een Britse uitkeringsbureaucratie trotse mensen minutieus van hun waardigheid ontdoet.

I, Daniël Blake verhaalt over een 58-jarige timmerman die na een zware hartaanval niet meer mag werken van de cardioloog. Maar als hij bij de sociale dienst van Newcastle een uitkering wil aanvragen, blijkt het medische oordeel van de arts geen cent waard.

Youtube plaatst cookies bij het bekijken van deze video Bekijk video op Youtube

Blake wordt bij de sociale dienst geïnterviewd door een ‘gezondheidsprofessional’ van een ingehuurd bedrijf. Aan de hand van een vragenlijst bepaalt zij of Blake recht heeft op een uitkering. Het is de openingsscène van de film.

‘Kunt u meer dan vijftien meter lopen, meneer Blake?’

‘Ja.’

‘Kunt u uw armen nog optillen, om iets in uw borstzak te stoppen?’

‘Er is niets mis met mijn armen en benen. Ik heb een zware hartaanval gehad. Ik mag niet meer werken van de dokter.’

‘Zou u alstublieft de vragen willen beantwoorden.’

Als de hartpatiënt een uitkering wilt, zal hij ten minste 35 uur per week moeten solliciteren

Zodra Blake informeert of de gezondheidsprofessional medisch geschoold is, wordt het gesprek grimmig. De vrouw is aangesteld om een protocol te doorlopen. En volgens die regels komt Blake, op het oog een vitale vijftiger, niet in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Als de hartpatiënt een uitkering wilt, zal hij ten minste 35 uur per week moeten solliciteren.

In de overtuiging met een vergissing van doen te hebben, tekent Blake protest aan tegen het besluit. Tot hij ontdekt dat de procedures zo zijn ingericht dat zijn bezwaren vrijwel automatisch worden verworpen.

Daarna ontmoet Blake in de wachtkamer de 27-jarige bijstandsmoeder Katie, die door de sociale dienst met haar twee kinderen vanuit Londen naar het 450 kilometer verderop gelegen Newcastle is verhuisd omdat daar toevallig een betaalbare woning vrijkwam.

Als Katie wordt gekort op haar uitkering omdat ze tien minuten te laat op een afspraak bij de sociale dienst verschijnt (ze kende de weg in Newcastle nog niet en was met haar twee kinderen in de verkeerde bus gestapt), besluit Blake Katie en haar kinderen te helpen. Zonder geld en met een lege maag binden Blake en Katie de strijd aan met de bureaucratie van het Britse uitkeringsstelsel.

Verder wil ik niet te veel verklappen over een film die je gezien moet hebben als je iets wilt begrijpen van het schrijnende dagelijks leven dat miljoenen armen in onze welvarende westerse samenlevingen leiden.

I, Daniël Blake is op het filmfestival van Cannes onderscheiden met de Gouden Palm en is de beste en ontroerendste film die ik dit jaar heb gezien. De komende weken draait de film nog in bioscopen door het hele land.