Kijken: Hoe liefde de wanhoop in de jungle van Calais voelbaar maakt
Als 2015 het jaar van de vluchtelingenstroom was, dan was 2016 het jaar waarin Europa geen antwoord had op die stroom. Een schrijnend voorbeeld: het vluchtelingenkamp in Calais. Deze film is een liefdesverhaal waarin alles samenkomt: dagelijks leven, de frustratie en de (wan)hoop.
Eind oktober dit jaar werd het vluchtelingenkamp bij Calais door de Franse autoriteiten ontruimd. De Britse krant The Guardian schatte het aantal bewoners van ‘de jungle’ tussen de 8.000 en 10.000. De gemiddelde leeftijd lag rond de 25 jaar, de meeste illegale immigranten waren afkomstig uit Soedan, Afghanistan, Irak.
De bewoners waren in Calais volkomen aan hun lot overgelaten. Hulp was door de Franse autoriteiten verboden. De gedroomde oversteek naar Engeland bleek een illusie, de frustraties namen toe, vechtpartijen, verkrachtingen en roof werden dagelijkse praktijk.
Wij, burgers van Europa, zagen er niet veel van. Calais kwam pas in beeld toen het kamp werd ontruimd en bewoners hun barakken en caravans in brand staken.
De nieuwsmedia op veilige afstand
In de korte film Liefde in Calais, gemaakt door de Spaanse filmmaker Guillermo F. Florez, Àlvaro Guzmàn Bastida en Hector Muniente Sariñena, zit een veelzeggend shot: je ziet hoe de nieuwsmedia elkaar verdringen op een heuveltje, om van veilige afstand met de nodige ophef verslag te doen van de ontruiming. Hier en daar wordt een Franse gezagsdrager geïnterviewd om de operatie van context te voorzien.
Guillermo F. Florez en zijn crew bezochten het kamp vaker, ook de laatste maanden. Hij legde het dagelijks leven vast, de frustratie, de wanhoop. Hij koos voor een gecondenseerde vorm: in een klein (onmogelijk) liefdesverhaal komt alles samen. Die kleine observatie zet hij af tegen de krantenkoppen die voor ons verslag doen. Maar van wat? vraag je je onwillekeurig af.
Zo wordt de kansloze liefde een metafoor voor een groot verhaal. Dat zou ons te denken moeten geven, terugkijkend op de momenten dat we geen antwoord hadden.