Verhaal van de dag

Unieke beelden: Deze man trotseert de Taliban om alle kinderen in Afghanistan in te enten

Jos de Putter
Correspondent Webdocumentaires

Midden in Talibangebied werkt Abdul Rashid, alias De rijdende mullah, aan zijn hartewens: alle kinderen in Afghanistan vaccineren. Normaal gesproken zouden wij daar niks van te zien krijgen, want iedereen met een camera is er verdacht. Met enige trots presenteer ik dan ook deze ‘onmogelijke film,’ over een bijzonder tafereel in alledaags Afghanistan.

Vimeo plaatst cookies bij het bekijken van deze video Vimeo

Beelden uit Afghanistan zijn zeldzaam. Beelden van het leven van alledag al helemaal. Wat we te zien krijgen is altijd ingebed in het perspectief van de makers. En aangezien Afghanistan geen media heeft die de eigen verhalen exporteren krijgen we alleen voorgeschoteld wat de blik van buitenaf belangrijk vindt. Bijvoorbeeld hoe het is op de compounds en barakken, bevolkt door Westerse soldaten en hulpverleners, of schokkerige registraties van bomaanslagen en getroffen dorpen en ziekenhuizen.

Natuurlijk is er in Afghanistan ook zoiets als het leven van alledag. En de zorgen van de gewone man. Die zien we nooit, want het is veel te gevaarlijk om je met een camera op straat te begeven. Dat is zelfs gevaarlijk wanneer een Afghaan dat doet, want de Taliban en vele anderen houden niet van plaatjes.

Deze bijzondere regisseur doet het wél

Vandaag presenteer ik met trots een ‘onmogelijke film,’ De rijdende mullah, over het dagelijks bestaan op het Afghaanse platteland. De regisseur is Shoresh Kalantari, een Iraans-Nederlandse filmmaker (hij kreeg in 1996 een Oscar-nominatie voor zijn eerste korte film!), die al ruim zes jaar in Kabul verblijft.

Hij begon daar met een bijzonder project: een soort ‘crime scene investigation’-programma op televisie, waarin grote en kleine corruptie aan de kaak wordt gesteld. Hij leidt ook jonge Afghaanse filmmakers op, om de eigen geschiedenis vast te leggen.

Met bevriende Afghanen kan hij het land in, hoewel hij altijd op zijn hoede blijft

Zoals alle hulpverleners woont Shoresh op een compound, maar hij valt op straat minder op dan een westerling. Daar maakt hij geregeld gebruik van. Hij laat zich officieel met een gepantserde auto naar buiten rijden - naar een ‘afspraak’ - en stuurt dan zijn chauffeur weg. Vanaf dat moment is hij op zichzelf aangewezen. Met bevriende Afghanen kan hij het land in, hoewel hij altijd op zijn hoede blijft.

Voor deze film moest hij een flinke stap verder gaan. Iemand met een camera is verdacht, zeker buiten Kabul. Onlangs vertelde Shoresh me dat vijf jaar geleden iedereen naar hem toe kwam zodra hij zijn camera liet zien. Maar nieuwsgierigheid en spontaniteit hebben plaatsgemaakt voor angst. ‘Nu rent iedereen weg,’ zegt Shoresh.

Wat deze film ons laat zien

Shoresh reisde mee met een mullah, een islamitische geestelijke, die een vaccinatieprogramma uitvoert op het platteland. De man wordt wel ‘de rijdende mullah’ genoemd, omdat hij op zijn brommer het land door trekt. Shoresh ging met hem mee, richting Kandahar, hardcore Talibangebied.

Shoresh is erbij met zijn camera wanneer de mullah geduldig aan argwanende stamoudsten het nut van vaccinatie uitlegt. We lopen mee op het binnenterrein van een madrassa, een islamitische school, waar kinderen in rijen buiten de Koran zitten te citeren, waarna ze worden ingeënt.

Het mooist vind ik zelf de slotscène, waarin de goedgemutste mullah en zijn compagnon hun werk en de dag prijzen. Het is een mengeling van trots en naïviteit, zeker ten opzichte van de camera, die we normaal nooit te zien krijgen. Op weg met De rijdende mullah!

Meer lezen of kijken?