Twee keer statistiektranen in één Twitterrondje

Je komt het dagelijks tegen in het nieuws: een flutpeiling, een misleidende grafiek, een gemanipuleerd getal... Cijfergegoochel waar ik soms een beetje verdrietig van kan worden. Zoals vandaag, toen ik in één Twitterrondje twee keer iets las waar ik hardop van moest vloeken.

Bij het eerste bericht wist ik niet of het tranen van verdriet of vreugde waren. Verdriet - of eerder irritatie - omdat Rutte en Wilders mogelijk het ‘premiersdebat’ gaan boycotten als er meer dan vier partijen mee zullen doen. Vreugde, omdat RTL misschien wil afwijken van het vaste format, omdat foutmarges laten zien dat partijen niet significant van elkaar verschillen.

Foutmarges serieus nemen, veel hulde daarvoor.

Maar een echte brok in mijn keel kreeg ik bij het tweede bericht. Te verwachten, maar daardoor niet minder verdrietig: ‘statistici zijn bang dat Trumps Witte Huis cijfers zal manipuleren,’ zo las ik in The Guardian.

Die manipulatie kan indirect gebeuren door flink te bezuinigen op statistiek. Het kan ook directer, zoals een econoom vertelt: ‘De regering kan en zal waarschijnlijk beginnen met het toevoegen van strenge eisen (...) voordat informatie wordt vrijgegeven.’

Cijfergegoochel - met kwade opzet of niet - is altijd kwalijk. In de woorden van een statisticus aan het eind van het artikel: als je de statistiek verandert ‘dan kun je je eigen verhaal schrijven. Je kunt mensen vertellen hoe ziek ze zijn en hoe veilig ze zijn.’