Denk nog 3 minuten na voordat je stemt. En kies dan voor radicale klimaatactie

Soms lees je een zin die je niet meer uit je hoofd krijgt. Elizabeth Kolbert, de klimaatjournalist van The New Yorker, grossiert in zulke zinnen. In haar boek over klimaatverandering, Field Notes from a Catastrophe, schrijft Kolbert:

‘Het lijkt misschien onmogelijk je voor te stellen dat een technologisch geavanceerde samenleving ervoor zou kunnen kiezen om zichzelf te vernietigen. Maar dat is wat we nu aan het doen zijn.’

In de vijf jaar die ik al besteed aan het schrijven over duurzaamheid en klimaatverandering, ben ik de waarheid van deze zin steeds meer gaan inzien. Het is alsof we het tapijt onder onze beschaving wegtrekken. Door klimaatontwrichting nemen we afscheid van de stabiliteit en de voorspelbaarheid waarop onze welvaart is gebaseerd.

Ik schrijf dat niet om paniek te zaaien en ook niet omdat ik geloof dat het einde van de wereld aanstaande is. Wel omdat ik tijdens de verkiezingscampagne weer merkte dat nog lang niet iedereen de ernst van de situatie echt tot zich heeft laten doordringen.

Geef me daarom drie minuten om je te overtuigen dat radicale klimaatactie nu nodig is. Met drie argumenten:

1. Klimaatverandering is een crisis die zich nu afspeelt

De klimaatcrisis is al begonnen. De afgelopen dertig jaar verdween zeker de helft van het ijs op de Noordpool. Extreem weer, droogte, stormen, het smelten van gletsjers, zeespiegelstijging en verwoestijning hebben wereldwijd al geleid tot migratie en ontheemding van miljoenen mensen.

In Miami zijn overstromingen het nieuwe normaal, Australië kampte de afgelopen maanden met een ongeëvenaarde hittegolf, terwijl het Europees Milieu Agentschap in een recent rapport spreekt van ‘steeds ernstiger risico’s voor ecosystemen, de menselijke gezondheid en de economie in Europa als gevolg van klimaatverandering.’

De opwarming treft ook ons kikkerlandje. Nederland warmde de afgelopen eeuw twee keer zo snel op als het wereldwijde gemiddelde. Het is al meer gaan regenen, de komende decennia gaan we meer wolkbreuken zien, meer hagel, en meer onweer. Verzekeraars houden al rekening met honderden miljoenen euro’s extra schade.

2. Als de uitstoot stopt, gaat de opwarming door

Het klimaat heeft een superverraderlijke eigenschap: het reageert met vertraging op de verandering die wij veroorzaken. ‘Als CO2 wordt toegevoegd aan de atmosfeer, kost het de aarde decennia – in technische zin, millennia – om een nieuw evenwicht te bereiken,’ schreef Kolbert in een recent stuk. De effecten die we vandaag zien, zijn het ‘product van opwarming die twintig of dertig jaar geleden onontkoombaar was geworden, en de opwarming die we vandaag veroorzaken, zal pas volledig gevoeld worden als de kleuters van vandaag de middelbare leeftijd hebben bereikt. We leven dus in het klimaat van het verleden, maar we hebben de toekomst van het klimaat al bepaald.’

‘We leven in het klimaat van het verleden, maar we hebben de toekomst van het klimaat al bepaald’

Dit werd al begrepen toen klimaatopwarming in Nederland op de politieke agenda kwam te staan. In 1988 schreef toenmalig milieuminister Ed Nijpels (VVD) in antwoord op Kamervragen dat er onmiddellijk actie moest worden ondernomen tegen klimaatverandering. ‘Naarmate we langer wachten zal de mogelijkheid om het probleem aan te pakken drastisch afnemen vanwege de lange nawerking van de gassen in de atsmofeer.’ De CO2 die we vandaag uitstoten werkt nog duizenden jaren door. De veranderingen die we veroorzaken zijn groter dan die sinds de laatste ijstijd.

3: Het klimaatbeleid van de overheid loopt decennia achter

We weten al meer dan dertig jaar dat klimaatverandering de beschaving bedreigt, maar tot nu toe bleken de aanlokkingen van het fossiele kapitalisme sterker. Politici geloofden dat alles goed zou komen als we ‘de markten’ hun gang zouden laten gaan. De geschiedenis boog de goede kant op, liberale democratische markteconomieën zouden zegevieren, en technologische innovatie zou milieuproblemen oplossen. We weten inmiddels dat dit een mythe is. Democratisch gekozen leiders kunnen liberale democratieën verwoesten en ondanks innovatie zijn de meeste milieuproblemen de afgelopen decennia alleen maar gegroeid.

Dáárom moeten we nu voor radicale klimaatactie stemmen. We moeten partijen steunen die durven te draaien aan alle knoppen die de overheid tot haar beschikking heeft om verdere opwarming van de aarde te voorkomen. Partijen die zich realiseren dat je niet kunt gokken met het klimaat, omdat we maar één klimaat hebben en omdat de veranderingen die we nu veroorzaken onomkeerbaar zijn.

Lang niet alle partijen handelen in lijn met deze argumenten. GroenLinks, de Partij voor de Dieren, de ChristenUnie en D66 doen dat wel. Ook de SP en de Piratenpartij hebben vergaande plannen. Van deze zes partijen doen GroenLinks en de Partij voor de Dieren het meest om klimaatverandering bij de wortel aan te pakken en een nieuw tijdperk van duurzame vooruitgang in te luiden. Denk daar nog drie minuten over na voordat je stemt. Een klein offer voor de toekomst van de mensheid.