De Participatiewet heeft grote nadelen, meldt het SCP vandaag. In onze collectie ‘De zelfredzame samenleving’ kun je lezen waarom

Alle Nederlanders moeten in actie komen, iedereen moet zelfredzaam zijn. Dat gedachtegoed was het paradepaardje van de afgelopen kabinetten.

Om dat uit te voeren, zijn twee belangrijke wetten ingevoerd, allebei in 2015. Eerst kregen we de Participatiewet. Hoofddoel: bezuinigen. En verder: ‘Zoveel mogelijk mensen met arbeidsvermogen naar werk toe te leiden, bij voorkeur naar betaald werk.’

Tegelijkertijd werd de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) van kracht. Zorgtaken die de overheid voorheen inkocht en verdeelde, vielen nu onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Lokale ambtenaren hebben beter zicht op welke zorg nodig is in hun gemeenschap, was de redenatie erachter.

De gemeenten moesten alleen wél even ambtenaren vinden om al die zorg in te kopen. Wat bleek: de ambtenaren die dit gingen doen, hadden vaak geen achtergrond in de zorg en moesten hun inschattingen doen aan de hand van verouderde cijfers, als er al cijfers waren.

O, en ze moesten natuurlijk bezuinigen. De budgetten om zorg in te kopen krompen 3 procent in 2016, ten opzichte van wat in 2015 beschikbaar was, 10 procent in 2017 en 15 procent in 2018.

Drie jaar na de invoeringen van de twee wetten, nu de zorgbudgetten lager zijn dan ooit en de zogenaamde transitieperiode voorbij is, wordt duidelijk wat de gevolgen van de wetten zijn.

Eén kwetsbare groep, mensen met een arbeidsbeperking, is er sinds de Participatiewet alleen maar op achteruitgegaan, meldt het Sociaal en Cultueel Planbureau in een rapport dat het vandaag publiceert.

Sinds de Participatiewet is ingevoerd, hebben mensen uit deze groep minder kans werk te vinden dan toen ze nog onder de Wet sociale werkvoorziening vielen. Vinden ze wél een baan, dan blijven ze daar korter werken dan voor 2015 het geval was: nog maar de helft (51 procent) blijft langer dan een jaar werken, tegen ruim twee derde (65 tot 77 procent) in de oude situatie, aldus het SCP-rapport.

Naar de Wmo doe ik op dit moment onderzoek: nu gemeenten de zorg moeten inkopen voor 2019, met het kleinste budget in jaren, is het tijd de balans op te maken. De komende maanden zal ik dan ook schrijven over de gevolgen van de transitie van de afgelopen jaren en over de gevolgen die de bezuinigingen hebben.

De Correspondent heeft de afgelopen jaren geregeld stukken gepubliceerd over het ontstaan, de invoering en de te verwachten gevolgen van de twee zelfredzaamheidswetten. Je vindt al die artikelen, plus de verhalen die nog zullen komen, gemakkelijk terug in onze collectie De zelfredzame samenleving.