Als mensen helpen een gevangenisstraf tot gevolg kan hebben
Vorige maand vond een opzienbarende rechtszaak plaats. Een Franse boer werd aangeklaagd omdat hij migranten de grens over hielp. Hoe kon de burgerplicht van de man op gespannen voet komen te staan met de rechtsstaat?
Zo kwam Cédric Herrou (37), een Franse olijfboer uit de Roya-vallei gelegen aan de Italiaanse grens in Zuid-Frankrijk, vorige maand voor het gerecht in Nice. Hij had migranten, vooral uit Soedan en Eritrea, opgevangen op zijn boerderij en ze de Italiaans-Franse grens overgeholpen. Daarmee riskeerde hij vijf jaar gevangenisstraf en een boete van 30.000 euro.
De aanklacht heet in Frankrijk officieel een aide au séjour irrégulier: hulp bij illegaal verblijf. Met het verbod daarop wil de overheid burgers ontmoedigen om migranten te helpen. Juridisch is er zodoende een grijze zone ontstaan tussen de burgerplicht om mensen in gevaar te helpen en de overtreding van de wet door het helpen van illegale vluchtelingen. Mensen die zich in die zone bewegen, heten om die reden ‘solidariteitsdelinquenten.’
Herrou is niet alleen een solidariteitsdelinquent, hij is ook een arme drommel
Herrou is niet alleen een solidariteitsdelinquent, hij is ook een arme drommel. Vorig jaar is zijn olijvenoogst mislukt, hij verdient wat bij met de verkoop van eieren. Hij werkt al sinds zijn zestiende op het rotsige stukje land in de vallei waar hij woont. Achtergebleven schoeisel, dekens en waterflessen verwijzen naar de vluchtelingen die in het gebied de nacht doorbrengen, op zoek naar een geschikte plaats om de grens over te steken.
Want zo ging het mis: op een nacht zag hij in de koplampen van zijn auto een gezin de weg oversteken. Hij nam de familie mee naar zijn boerderij en bood ze onderdak. Binnen de kortste keren wemelde het op zijn erf van de vluchtelingen vanuit Italië. Een eerste aanklacht werd ingetrokken omdat Herrou zich beriep op zijn humanitaire plicht. Dat veranderde toen hij een leegstaande stationshal kraakte om er migranten in te huisvesten. Hij werd gearresteerd en aangeklaagd met als argument dat dit geen individuele hulp meer was, maar een illegaal opvangkamp, waar Herrou verantwoordelijk voor werd gehouden.
Vandaag presenteren we een korte film over Herrou. De makers, Christine Pawlata en Nicola Moruzzi, waren erbij toen Cédric onder grote belangstelling voor het gerecht in Nice verscheen en bezochten hem op zijn boerderij om zijn verhaal te horen. Daaruit is een even directe als ontroerende film ontstaan die ons een urgente ontmoeting biedt met een man voor wie hulp aan zijn naasten vanzelfsprekend is, maar die door de overheid tegengewerkt wordt.