Op de vroege ochtend van 20 maart logde Donald J. Trump in op Twitter en ‘James Clapper en anderen hebben verklaard dat er geen bewijs is dat heeft samengespannen met Rusland.

Een paar uur later, tijdens een parlementaire hoorzitting over buitenlandse inmenging in de presidentsverkiezingen van 2016, FBI-directeur James Comey dat er sinds eind juli een onderzoek loopt naar Trump en ‘betrokkenen van de Trump-campagne’ vanwege een mogelijke samenzwering met Rusland.

In tegenstelling tot wat Trump beweerde was deze verklaring geen ‘nepnieuws’; voor wie het verhaal over de Russische inmenging volgde sinds het afgelopen zomer bekend werd, was het überhaupt geen nieuws.

In augustus 2016 had een voormalige Democratische senator er al bij Comey op aangedrongen om meer bekend te maken over de Russische inmenging die volgens hem ‘grootschaliger is dan algemeen bekend en mogelijk als doel heeft de officiële verkiezingsuitslag te vervalsen.’ Hij voegde daaraan toe dat het Amerikaanse volk het recht had om dat te weten voor de verkiezingen in november.

Zoals bekend onthulde Comey vervolgens niet dat er een FBI-onderzoek naar Trump liep, maar suggereerde hij dat er zo’n onderzoek naar Hillary Clinton gaande was, wegens een - naar later bleek verzonnen - e-mailschandaal. Later trok Comey die ‘onthulling’ in, maar toen was de schade aan Clintons campagne al een feit.

Eind oktober de senator weer een brief aan Comey waarin hij de Russische dreiging opnieuw benadrukte. ‘Het is bekend geworden dat u over explosieve informatie beschikt over de nauwe banden en afspraken tussen Donald Trump, zijn topadviseurs en de Russische regering - een buitenlandse partij die openlijk vijandig is naar de Verenigde Staten, en die door Trump bij elke gelegenheid wordt geprezen... En toch blijft u weigeren deze essentiële informatie bij het publiek bekend te maken.’

Na de overwinning van Trump klonk de roep om een onderzoek naar de Russische inmenging steeds luider. Hoewel de regering-Trump en sommige die als een heksenjacht door de Democraten, hebben beide partijen zich altijd al zorgen gemaakt over Russische bemoeienis met de verkiezingen. Elke bedreiging van de nationale veiligheid en soevereiniteit is een zorg voor beide partijen, en de terughoudendheid van de regering-Trump om mee te werken met het onderzoek is al tijden een onheilspellend signaal van diens beperkingen en loyaliteit.

Nooit eerder had Amerika zo’n corrupte regering

Om dit helemaal te begrijpen, moet je je het volgende afvragen: als jij de president van de Verenigde Staten zou zijn, een eed had gezworen om het volk te dienen en te beschermen, zou je dan niet willen dat er een onderzoek zou komen naar buitenlandse inmenging in jouw verkiezingscampagne - al was het maar om te voorkomen dat iets dergelijks weer gebeurde?

Of zou je proberen het onderzoek te dwarsbomen, door een lastercampagne te voeren tegen de initiatiefnemers (onder wie veiligheidsbeambten, wetgevende machten en verslaggevers) en door gezagsdragers te benoemen die ofwel baat hebben bij een goede verhouding met Rusland (zoals minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson) of uitgekozen zijn om de relatie met de Russen te verdoezelen (zoals minister van Justitie Jeff Sessions) - of alle twee?

Trump heeft een regering samengesteld die als doel heeft zijn schimmige zaakjes met het Kremlin te regelen en te verbergen; nog heeft de Amerikaanse geschiedenis een regering gekend die zó schrikbarend corrupt en incapabel is als deze.

Zo ziet het er nu uit:

  • Er is een onderzoek gaande naar de president vanwege samenzwering met een buitenlandse machthebber.
  • Het onderzoek staat onder toezicht van een commissie waarvan de voorzitter - de Republikein Devin Nunes - zich meer gedraagt als een schoothondje dan als een waakhond. Hij gaf informatie over het onderzoek naar Trump door aan Trump, tegen alle protocollen in.
  • Dit is niet de enige misstap van Nunes: hij was ook bij een ontmoeting tussen Turkse gezagsdragers en Trumps voormalige Nationale Veiligheidsadviseur Michael Flynn, die in februari aftrad nadat werd onthuld dat hij in het geheim werkte voor de Turkse en Russische regeringen, waarmee hij miljoenen verdiende.

Kortom: de VS heeft een president aangesteld die van verraad wordt beschuldigd, een voorzitter van een toezichtscommissie die weigert toezicht te houden, en een nationale veiligheidsadviseur die de Amerikaanse staatsveiligheid heeft ondermijnd.

De Trump-clan en de Russische ambassadeur

Helaas is dat slechts het begin. We hebben ook nog minister van Justitie Jeff Sessions, die zich uit het onderzoek naar de Russische bemoeienis omdat hij betrokken is - hij had tijdens de campagne meerdere ontmoetingen met de Russische ambassadeur Sergej Kisljak (Sessions is niet de enige; Kisljak had ook ontmoetingen met Michael Flynn en Trumps schoonzoon Jared Kushner, al hebben deze mannen merkwaardig genoeg slechts vage herinneringen aan deze ontmoetingen).

Dan hebben we ook nog minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson, die eerder door Vladimir Poetin werd onderscheiden met de ‘Orde van de Vriendschap’ en die geen idee heeft waarom hij minister van Buitenlandse Zaken is, zoals hij ‘Ik wilde deze baan niet... Het moest van mijn vrouw’. (Helaas kwam Tillerson pas tot dit inzicht nadat hij de militaire spanningen met Noord-Korea had

De regering-Trump bestaat uit een ontluikende en mogelijk illegale nepotistische familieclan (zijn dochter Ivanka en haar man Jared krijgen op dit moment toegangsrechten tot streng beveiligde delen van het Witte Huis, ook al hebben ze geen enkele bestuurlijke ervaring), meerdere neonazi’s (zowel als zoals de witte racist Stephen Miller), en (dan hebben we het over Trumps meest naaste adviseur Steve Bannon).

Los van het nepotisme, en de neonazi’s, laten we eens teruggaan naar de mannen die de VS op de eerste plaats in deze situatie hebben gebracht: Trumps campagneteamleden Paul Manafort, Roger Stone en Carter Page, naar wie de FBI allemaal onderzoek doet, net als naar Michael Flynn. Vlak na de eerste hoorzittingen hebben de mannen alle drie aangegeven te willen getuigen, terwijl Flynn zijn mond houdt.

Het schandaal verloopt tergend langzaam maar ook supersnel

Tegen de tijd dat je dit leest is het goed mogelijk dat één van deze individuen een getuigenis heeft afgelegd of gearresteerd is.

Het is ook goed mogelijk dat er geen noemenswaardige voortgang in het onderzoek zit, zoals in het grootste deel van het afgelopen jaar. Het schandaal rond de Russische bemoeienis beweegt tegelijkertijd superlangzaam en supersnel, waarbij elke abrupte wending meer een bevestiging is van wat eerder duidelijk leek, maar nog niet was bewezen.

Het was bijvoorbeeld geen verrassing dat Manafort tien miljoen dollar per jaar kreeg van de Russische oligarch Oleg Deripaska om anti-democratische maatregelen van Poetin te promoten. Het was ook geen verrassing dat Roger Stone - die in de jaren tachtig met Manafort werkte - werd onderzocht, aangezien hij over zijn connecties met Wikileaks, waarnaar gehackte e-mails werden gelekt.

Wél verrassend is dat er misschien eindelijk iets aan gedaan wordt, na maanden van uitstel en ontkenning. Maandenlang werd het schandaal gebagatelliseerd - The New York Times dat ze het verhaal van het jaar hadden gemist - maar nu geven gelekte documenten en onderzoeksjournalistiek de burger eindelijk de informatie die hij voor de verkiezingen had moeten hebben, tot groot ongenoegen van de regering-Trump.

De unieke positie van Trump: oppermachtig én kwetsbaar

Tot nu toe gaat Trump door met liegen en het intimideren van kwetsbare instituties voor eigen gewin, waarbij hij er altijd op rekent dat zijn medestanders hem uit de penarie helpen. Maar jammer genoeg voor Trump loopt er nu ook een onderzoek naar dat team. Als president bevindt Trump zich in een unieke positie: aan de ene kant heeft hij ongeëvenaarde macht, aan de andere kant ligt hij genadeloos onder de publiekelijke loep.

Zoals veel Amerikanen herontdekken wat hun rechten zijn nu die bedreigd worden - en met hernieuwde energie de vrijheden grijpen die ze nog hebben - zo is er ook een steeds luidere roep om gezagsdragers ter verantwoording te roepen. Het Rusland-Trumpschandaal is anders dan andere corruptieschandalen - zoals Watergate en de valse voorwendselen voor de oorlog in Irak - omdat in die gevallen nooit twijfel is geweest aan welk land onze leiders trouw waren.

We weten op dit moment oprecht niet aan welk land Trump loyaal is

Dat we op dit moment oprecht niet weten bij welk land Trumps loyaliteit ligt - en of dat inderdaad bij Rusland is, en of die loyaliteit tot stand is gekomen door schuld, hebzucht, politiek, of alles samen - is een nieuwe en ontregelende vraag, waar Amerikanen maar moeilijk mee om kunnen gaan.

Maar eindelijk komt het onderzoek op gang, Anders dan toen er volop scepsis was over claims dat er überhaupt zoiets was als een Russisch inmengingsschandaal, houdt alleen de allerfanatiekste Poetin- of Trump-aanhanger vol dat er geen ongebruikelijke banden zijn tussen de regering-Trump en het Kremlin. Het is de taak van Amerikaanse politici om de precieze aard van die banden vast te stellen - bij voorkeur via een onderzoek door een onafhankelijke tweepartijencommissie.

Het onderzoek zal moeilijk worden, maar daarom moet het juist gebeuren

Het gevaar is natuurlijk dat dit onderzoek wordt gefrustreerd door de regering-Trump. Als er geen duidelijk toezicht is, dan wordt Trump - die tot nu toe al een paar keer zijn absolute macht heeft misbruikt, om vervolgens te worden teruggefloten door de rechter - een soort verdachte crimineel die zijn eigen rechter mag kiezen of zijn eigen proces mag uitstellen.

Autoritaire leiders die te maken krijgen met corruptieschandalen proberen vaak het volk af te leiden door ingrijpende binnenlandse maatregelen door te voeren, of op oorlogspad te gaan. Het eerste heeft Trump al gedaan (om redenen die verder gaan dan alleen de aandacht af te leiden van het Ruslandverhaal) en hij flirt met het tweede in zijn agressieve praat richting Noord-Korea, China, en met militaire acties in Syrië, Irak en Jemen.

Gezien het grillige gedrag van Trump en zijn regeringsleden - en het grote aantal regeringsmedewerkers dat betrokken lijkt te zijn - zal het lastig zijn om een gedegen onderzoek uit te voeren. Maar dat is precies wat nodig is, zo snel en zo openbaar mogelijk. Dat president Trump, ogenschijnlijk de beschermer van onze nationale soevereiniteit, wil dat er een einde komt aan dit onderzoek, spreekt boekdelen - en is precies de reden waarom het doorgezet moet worden.

Dit stuk is vertaald uit het door Hans Pieter van Stein Callenfels.

Meer lezen?

De banden van Donald Trump met Rusland: wat is feit, wat is fictie? Het is in potentie een schandaal van immense proporties. In de meest extreme variant beïnvloedt Rusland niet alleen de Amerikaanse verkiezingen, maar is Donald Trump ook nog eens een Kremlinmarionet. Wat is waar in de saga van Trump en Poeting? 17 feiten over de relatie tussen de Amerikaanse president en Rusland. Lees het verhaal van Maurits en Dimitri hier terug Waarom Donald Trump zich vereenzelvigt met een arbeidersklasse die al vijftig jaar niet meer bestaat De middenklasse in Amerika kwijnt al decennia weg. Het verklaart het succes van Donald Trump, die zegt op te zullen komen voor de ‘gewone arbeider.’ Maar de ironie is: uit al zijn toespraken blijkt dat de Republikeinse presidentskandidaat geen flauw benul heeft wie die arbeider anno 2016 is, en wat die doet. Lees het verhaal van Sarah hier terug Wij mailen over de Duitse en Franse verkiezingen. Die bepalen de toekomst van Europa De verkiezingen in Frankrijk en Duitsland bepalen de toekomst van Europa. Daarom mailen wij elkaar het komend jaar vanuit Parijs en Berlijn. Deze keer: hoe het nationalisme in beide landen de verkiezingen vormgeeft. Lees het verhaal van Marijn en Wilfred hier terug