Wat hebben prostituees, neonazi’s en spionnen gemeen?
De afgelopen maanden ben ik erg druk geweest met de nasleep van ons boek Je hebt wél iets te verbergen. Het succes (bijna 40.000 verkochte exemplaren) heeft Maurits Martijn en mij verrast.
Nu is het tijd om weer wat andere onderwerpen op te pakken.
Mijn rol bij De Correspondent is sinds kort een andere. Ik ga doen waarvoor ik oorspronkelijk ben aangenomen, namelijk helpen bij de onderzoeken van collega’s. Ik zal vooral de technische aspecten - het verzamelen, structureren en analyseren van data - van complexe onderzoeksprojecten voor mijn rekening nemen. Daarnaast begeleid ik jongere collega’s bij hun onderzoeken en zorg ik ervoor dat we weer veel gebruik gaan maken van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
Ook zet ik een paar eigen grote onderzoeken op, waarbij ik mijn eigen technische vaardigheden flink hoop te verbeteren. Op dit moment heb ik mij helemaal gestort op Neo4j, een soort database, en Python, een populaire programmeertaal.
Waarom netwerkanalyse zo interessant is
Neo4j is een database waarin je data in de vorm van netwerken kunt bewaren en analyseren. In dit nogal nerderige filmpje legt een werknemer van Neo4j uit hoe deze database verschilt van andere.
Misschien ken je het idee van Six Degrees of Seperation - het idee dat iedereen via maximaal zes tussenpersonen verbonden is met alle andere mensen op deze wereld. Bijvoorbeeld: een vriend van mij werkt op het ministerie van Economische Zaken, hij kent de minister, de minister kent de Amerikaanse minister van Economische Zaken en die kent Donald Trump. In het wereldwijde sociale netwerk ben ik dus maar een paar ‘handshakes’ verwijderd van de Blonde Blufpresident.
In verschillende wetenschappen wordt netwerktheorie toegepast om zicht te krijgen op hoe mensen, groepen, dieren, ecosystemen en moleculen zich tot elkaar verhouden. Als je meer over deze interessante theorie wilt weten, kan ik van harte dit (online) boek aanbevelen van Albert László Barabási. En ik schreef al eens een verhaal over socialenetwerkanalyses op Twitter. Als je geen zin hebt om te lezen, kijk dan dit leuke filmpje van Veritasium.
Welke verhalen ik hiermee wil maken
Dan kom ik op de beantwoording van de clickbaitachtige vraag boven dit stuk: wat hebben prostituees, neonazi’s en spionnen gemeen? Ik ga ze de komende tijd met Neo4j bestuderen:
- Ik heb mooie data over prostitutie in Nederland. Netwerktheorie en Neo4j kunnen mij hopelijk helpen om trends en verbanden te vinden over het aanbod van prostitutie in Nederland en België.
- Ik krijg op dit moment mooie data over extreemrechtse personen en groepen in Nederland en daarbuiten. Tevens heb ik al een paar maanden een aantal socialemediascrapers draaien. Met deze software haal ik tweets en andere online uitingen gautomatiseerd naar binnen, die ik vervolgens kan gebruiken voor socialenetwerkanalyse.
- Ik ben bezig om de data over surveillancebedrijven, waarover Lasse Skou Anderssen, Sebastian Gjerding, Maaike Goslinga en ik onlangs publiceerden, om te zetten in een netwerkvorm.
- Tot slot wil ik de komende tijd informatie over online spionage- en hackersgroepen gaan structureren in Neo4j. Ik hoop daarmee meer inzicht te krijgen in hoe deze groepen zich tot elkaar verhouden en wat ze nu precies doen.
Dit betekent veel avonden doorhalen, veel fouten maken, projecten die jammerlijk mislukken, maar hopelijk kan ik met behulp van deze technieken ook nieuwe journalistieke inzichten produceren. De komende tijd zal ik mijn ervaringen delen.
Als je tips hebt, of bij een van deze onderwerpen graag wilt helpen, laat het me vooral weten. Ik vind het altijd prettig als ik mijn code en analyses nog even aan iemand kan voorleggen.
En dan nog even wat zelfpromotie
Tot slot wil ik nog even schaamteloos een aantal recente verhalen met jullie delen. Ik ben ronduit trots op ons project over de Europese veiligheidsindustrie. Er komen nog twee grote verhalen aan.
En onlangs schreef ik dit stuk over het conflict in Syrië waarin ik heb willen laten zien waarom dit conflict zo moeilijk te doorgronden is.
Verder werk ik nu samen met Rufus Kain, onze nieuwe correspondent Muziekindustrie, om de man-vrouwverhouding van gedraaide artiesten op de Nederlandse radio in kaart te brengen (huidige oogst: ik heb 409.000 liedjes van zes radiostations over de periode april 2016-april 2017 verzameld en 90 procent daarvan kunnen toewijzen aan een man, een vrouw of beide). Binnenkort publiceert Rufus hier een verhaal over.
Tot volgende week.