Beste,

Terwijl de Nederlandse kabinetsformatie bijna terloops werd hervat, vlogen de vonken eraf in de laatste week van de Franse presidentsverkiezingen. Zondagavond weten Frankrijk en Europa meer, Marine Le Pen of Emmanuel Macron.

Libération van 5 mei, Marine niet anders dan Jean-Marie Le Pen

Hard tegen hard

De vergelijking met een bokswedstrijd was nog de minst agressieve die in de Franse media werd gemaakt.

De slotfase van de Franse verkiezingen is uitgelopen op een bloedig gevecht om de waarheid. Russische en Amerikaanse steunden het Front National waarschijnlijk online. Voor de in september moet hetzelfde worden gevreesd.

Woensdagavond zaten Marine Le Pen en Emmanuel Macron tweeëneenhalf uur tegenover elkaar voor het laatste tv-debat.

Marine Le Pen beschreef haar tegenstander denigrerend als vriend van het grote geld en kloon van de mislukte president François Hollande, voor wie hij minister van Financiën is geweest.

Emmanuel Macron won op feitenkennis. U bent een bangmaker zonder oplossingen, net als uw vader. Daarop viel Le Pen hem nog vaker in de rede en beschuldigde hem nog harder van belastingontduiking. Veel feiten bleken niet te kloppen.

Macron was volgens een eerste peiling winnaar van het debat volgens 63 procent van de aselecte steekproef van ondervraagden. Of hij nieuwe harten won met zijn slimste-van-de-klas-persoonlijkheid is de vraag.

Onvrede of onvrede

De opiniepeilingen, die in de eerste ronde dichtbij de uitslag zaten, voorspellen Macron nog steeds een overwinning met rond 60 procent van de stemmen. De vraag wordt hoevelen niet willen kiezen en thuisblijven.

Afgaand op de verdeling van de (toegenomen) welvaart is er in Frankrijk minder economische voedingsbodem voor boosheid dan in de VS en het Verenigd Koninkrijk, rekent Marcel de Boer voor in een in Het Financieele Dagblad.

Dat neemt niet weg dat deze tweede ronde sowieso betekent dat de Fransen hun hele politieke establishment hebben weggestuurd. De vroegere gaullisten en nette conservatieven liggen er uit. De Parti Socialiste is voorbij. De communisten steunden Jean-Luc Mélenchon maar doen niet meer mee.

Frankrijk is tegen kortom. Wat wel? Als Le Pen wint kan Europa heibel verwachten, ook al deed zij water bij de wijn: Frankrijk zou én in de euro blijven én de Franse frank weer invoeren. Bestuurlijk lijkt het Front National niet ervarener dan het Witte Huis onder Trump.

Macron wil de Fransen moderniseren via Europa en de EU meenemen in een meer sociale richting. Of het volk van tegenstemmers daar aan wil moet blijken in de ‘derde ronde’: de parlementsverkiezingen op 11 en 18 juni.

VVD en de markt

Illustratie: Jip Piet

In de luwte van de meivakantie en de herdenkingen nam de VVD zo geruisloos mogelijk afstand van partijvoorzitter Henry Keizer.

In dit verdedig ik de stelling dat het geen toeval is dat het de laatste jaren vooral VVD’ers zijn die scheve schaatsen rijden.

Meer dan enige andere Nederlandse partij heeft de VVD de markt centraal gesteld als doel, én als oplossing voor vrijwel ieder vraagstuk van openbaar bestuur.

Geen partij in Nederland of Europa heeft kans gezien deze dominante visie succesvol te weerleggen. Marktwerking heeft welvaart gecreëerd, die steeds ongelijker wordt verdeeld.

Daar is van alles over te zeggen. De bozen en de verontrusten in Nederland, Europa en de VS doen dat luid. Maar één ding is zeker: de markt heeft geen ethische ruggegraat. Dat blijkt keer op keer. Ook bij de VVD.

Vooruit en stilstaan

Vergeleken bij de heftigheid van de politieke strijd in Frankrijk en de Verenigde Staten (waar vorderde), heeft de arbeid aan de Nederlandse kabinetsformatie nog steeds iets van een heidag. Degelijk maar zonder druk.

Dat kan het gevolg zijn van een succesvol rookgordijn. Een meesterlijke strategie van informateur Edith Schippers. Of illustreren dat het best goed gaat met Nederland. Volgende week zou het spannender worden.

Tijd om ook stil te staan bij het heengaan, alweer twee weken geleden, van Saskia Stuiveling. Het nieuws dat de oud-president van de Algemene Rekenkamer was werd in de meeste media kort of niet gemeld. De dood van Chriet Titulaer leverde meer tv op. wees er terecht op.

Te midden van alle terechte aandacht voor de noodzaak meer vrouwen op leidinggevende en andere posities te krijgen mag Saskia Stuiveling niet ontbreken als rolmodel bij uitstek van een vrouw met tact, inzicht en moed die al tientallen jaren werkte voor de publieke zaak in dit land. Een warm mens bovendien.

P.S. Heb je tips voor deze wekelijkse mail? Schrijf naar marc@decorrespondent.nl.

Wil je op de hoogte blijven van mijn artikelen? Elke zaterdag mail ik een Politieke Weekbrief waarin ik samenvat wat me de afgelopen politieke week opviel en wat er staat te gebeuren, in Nederland, Europa en de VS. Wil je die ontvangen en mijn Politieke Dagboeken en andere verhalen in je inbox krijgen? Meld je dan aan! Schrijf je hier in!