Formeren is: achteromkijken of de PVV je nog op de hielen zit

Klimaat én migratie, daar plofte de formatie op.

Veelzeggend.

De eendracht spatte van de communicatiestrategie af toen de boodschap naar buiten kwam: men had het ‘echt geprobeerd’ en er waren ‘geen schuldigen’ aan te wijzen, dus waar het nu precies op is gestrand, weten we niet.

Maar je hoeft geen Einstein te zijn om dat te bedenken: CDA en VVD waren tijdens de verkiezingen PVV’tje gaan spelen en konden nu niet aankomen met én nog meer windmolens én nog meer asielzoekers.

Dat het verband tussen die twee niet wordt gezien, illustreert de benepenheid en het gebrek aan visie van de hedendaagse christendemocraten en liberalen. Want klimaat en migratie hebben natuurlijk álles met elkaar te maken - zozeer zelfs dat je het één praktisch oplost als je iets aan het andere doet.

Klimaatverandering als een vorm van geweld

Want, zoom nu eens even uit en beschouw de twee grootste uitdagingen van onze tijd eens van een iets grotere afstand. Dan zie je onmiddellijk hoe raar het is dat CDA en VVD klimaat en migratie kennelijk als ruilmiddelen in een onderhandeling zien in plaats van als twee kanten van dezelfde medaille.

Ten eerste: een van de hoofdredenen dat het Midden-Oosten zo’n teringzooi is, en miljoenen mensen op drift zijn geraakt door oorlogen en ander wapengekletter, is natuurlijk de olie die daar in de grond zit. Decennia aan neokoloniale bezetting door westerse troepenmachten en oorlogen onder voorwendselen als ‘democratisering’ en ‘massavernietigingswapens,’ zijn in the end terug te voeren op het feit dat onze hele economie draait op dat zwarte goedje waar die regio in verdrinkt. Denk de olie weg en wij hebben er plots nauwelijks nog iets te zoeken.

Daar komt bij dat ook klimaatverandering zélf inmiddels een erkende factor is in migratiestromen. Er is niets omstredens meer aan de term ‘klimaatvluchteling’: mensen raken massaal ontheemd door waterschaarste, voedseltekorten, droogte en extreem weer. Sterker nog, ook tussen geweld en de effecten van klimaatverandering blijkt steeds meer een verband te zijn. Denkers als Rebecca Solnit betogen dan ook al een tijdje dat we klimaatverandering als een vorm van geweld moeten zien. Kijk bijvoorbeeld eens naar deze kaart van klimaatactivist Eyal Weizman: gewapende conflicten concentreren zich niet toevallig in de droogste gebieden in de regio.

Repressie is het antwoord niet. Duurzaamheid wel

Wil je dus écht iets doen aan problemen veroorzaakt door migratie- en vluchtelingenstromen, dan is inzetten op een honderd procent duurzame economie dé manier om te beginnen. Al jaren zetten we in op repressie: strenger migratiebeleid, striktere grenscontroles, meer veiligheidsmaatregelen, snellere uitzetting. En steeds weer zien we dezelfde effecten: mensen in nood, op zoek naar een menswaardiger bestaan, zoeken nieuwe wegen naar Rome. Ondertussen blijven we ze wél nieuwe redenen geven om hun thuisland te verlaten: meer bommen boven hun hoofd, minder vissen in hun zee.

Duurzaamheid biedt daarentegen een serieuze oplossing voor de lange termijn: ze snijdt financieringsstromen van terroristische groeperingen af, ze verzwakt de positie van oliedictaturen, ze vermindert de noodzaak tot westerse aanwezigheid in conflictgevoelige regio’s - en o ja, en passant zorgt ze er ook nog voor dat we de aarde niet naar de mallemoer stoken.

Mark Rutte, personeelsmanager van BV Nederland

Het tekent Mark Rutte en Sybrand Buma dat zij, uit electoraal opportunisme, of uit gebrek aan inzicht, weigeren dit serieus te nemen. Toen ik hoorde dat de formatie geklapt was op klimaat en migratie, moest ik onmiddellijk weer denken aan de vorige baan van onze premier: hr-manager bij Unilever. Die functie is hij eigenlijk nooit ontgroeid. Nog steeds is voor Rutte politiek vooral een kwestie van personeelsmanagement. Op de winkel genaamd BV Nederland passen, meer is het niet.

En dat we van Buma niet veel meer visie hoefden te verwachten, wisten we natuurlijk al toen hij tijdens de verkiezingen over het verplicht zingen van het Wilhelmus begon. Zo iemand is echt niet bezig met een betere wereld voor onze kleinkinderen, hoe graag de campagnespotjes van het CDA dat ook wilden doen geloven. Die zat in zijn hoofd al te kwartetten aan de onderhandelingstafel. Heb jij dichte grenzen voor mij, dan heb ik misschien nog een zonnepaneeltje voor jou. Formeren is niet vooruitzien. Formeren is achteromkijken of de PVV je op de hielen zit.

Ik hoop op het zakenkabinet Rutte-Buma-Baudet. En nieuwe verkiezingen in 2018.

Lees verder: