Deze week hou ik het kort en deel ik drie inzichten die ik opdeed.

1. De greep van Facebook, Google cum suis op het Brusselse lobbycircuit is groot

In oktober 2013 dompelden Tomas Vanheste en ik ons onder in het Brusselse lobbycircuit. We hoe de grote Amerikaanse techbedrijven Brusselse politici en medewerkers probeerden te overtuigen van hun verhaal.

Op het spel stond de nieuwe privacyverordening. Heel kort (door de bocht): wat mag er wel en wat niet met persoonlijke data? Nogal een dingetje voor techbedrijven. Tomas en ik beschreven de opmars van de Silicon Valley-lobbyist in de Brusselse wandelgangen en diens invloed op de nieuwe wetgeving.

Uit een recent van Transparancy International blijkt dat die lobby alleen maar groter is geworden. Zo zijn de uitgaven van Google - ook in Brussel de grootste - sinds 2014 met 240 procent gestegen. En bestaat het merendeel van het lobbyteam uit oud-Europarlementmedewerkers.

Interessante vraag is wat de effecten zijn van deze lobby - en daar heeft Transparancy International geen goed antwoord op. Ook lijkt het mij een goed idee om de congressen, tours voor Europarlementariërs en denktankrapporten die Google (mede-)financiert óók als lobby aan te merken. Voer voor meer verhalen in ieder geval.

Dan nog een citaat van Transparancy International: ‘For decades, Silicon Valley companies have turned traditional business models on their heads. A similar phenomenon is happening in Brussels where Silicon Valley companies are rapidly changing the lobbying scene.’

2. Olie is een mooie metafoor voor data

Ik was onder de indruk van dit stuk uit over de contouren van de nieuwe data-economie. Grote vergelijkingen zijn altijd tricky, maar de auteurs overtuigden mij met hun vergelijking tussen de olie- en de data-industrie. Het belangrijkste inzicht van dit stuk: als we door bekende brillen naar de data-economie blijven kijken, zien we niet scherp genoeg.

Zo keurde de Europese Commissie in 2014 de overname van WhatsApp door Facebook goed omdat er nog genoeg concurrenten waren die soortgelijke diensten aanbieden. Dat klopt, maar met die roestige concurrentiebril op verloor de commissie andere gevolgen van die overname uit het oog. Want wat voor macht geeft de bundeling van twee dergelijke datagoudmijnen aan één bedrijf?

Een goede zaak dat The Economist - dat goed gelezen wordt door beleidsmakers en in boardrooms - de noodzaak voor nieuwe manieren om deze bedrijven te beoordelen op de kaart zet.

Een citaat uit het stuk: ‘Data are to this century what oil was to the last one: a driver of growth and change. Flows of data have created new infrastructure, new businesses, new monopolies, new politics and - crucially - new economics. Digital information is unlike any previous resource; it is extracted, refined, valued, bought and sold in different ways. It changes the rules for markets and it demands new approaches from regulators. Many a battle will be fought over who should own, and benefit from, data.’

3. Google verleidt het Amerikaanse onderwijssysteem

Collega Johannes Visser - - schreef ook al over dit belangrijke stuk uit The New York Times. Het vertelt hoe wonderbaarlijk snel - vijf jaar - Google zichzelf onmisbaar heeft gemaakt in het Amerikaanse basis- en voortgezet onderwijs. Meer dan 30 miljoen (!) Amerikaanse kinderen maken gebruik van speciale Google-onderwijsapps. Zo’n 15 miljoen hebben een Googlelaptop, een Chromebook.

Volgens Google dient deze verovering van het onderwijs doelen waar natuurlijk niemand tegen kan zijn - zoals goedkope diensten voor iedereen, beter onderwijs, et cetera. Maar zoals altijd zijn de neveneffecten voor Google ook niet vervelend. 30 miljoen toekomstige klantjes geworven, bijvoorbeeld. Om het nog maar even niet over al die data te hebben die het bedrijf hiermee binnenhengelt.

Onderwijs is niet de enige voorheen publieke sector waar Google en andere private Silicon Valley-bedrijven zich op richten. Je ziet het ook gebeuren in de zorg en de mobiliteit. Dit is een immens belangrijk onderwerp: wat betekent het dat deze private datagedreven bedrijven publieke functies op zich nemen?

Waarom de datahonger van overheden en bedrijven meer op het spel zet dan onze privacy

Afgelopen zaterdag wij een essay van Maxim Februari. Hij raakt in dit gelaagde stuk aan bijna alle thema’s waar ik de afgelopen jaren over schreef en doet dat op een geweldige, jaloersmakende manier.

Ik ben blij dat we op De Correspondent ruimte hebben voor dit soort belangrijke artikelen. Een aanrader!

Tot de volgende!