Wie heeft de macht op het internet? Kijk daarvoor hier de documentaire Black Code

Er is één onderzoeksgroep van wie ik alles lees: de Citizen Lab van de Munck School of International Affairs van de Universiteit van Toronto. De circa 25 mensen doen al jaren belangrijk werk in het openbaren van online surveillancepraktijken van vaak nare regimes.

Ik schreef al vaker over hun werk:

• het baanbrekende onderzoek naar het Italiaanse hackingteam dat door de Ethiopische regering werd ingehuurd om dissidenten af te luisteren;
• het onderzoek naar de Israëlische surveillancefirma NSO, die voor de Verenigde Arabische Emiraten werkt;
• en het fraaie onderzoek naar de Chinese censuurmethoden.

Vooral de forensische methoden van Citizen Lab zijn bijzonder. De onderzoekers weten in datasporen en stukken code aanwijzingen te vinden voor de oorsprong van malware en surveillancecampagnes. Het knappe is dat ze dat doen op basis van openbare bronnen (netwerkverkeer, databases met computervirussen, technische registers), zonder te hacken dus.

Hun technische bevindingen worden niet in droge onderzoeksverslagen gedeeld, maar steeds in een groter verhaal over machtsstructuren op internet geplaatst. Vooral de onderzoeksleider Ron Deibert is hier goed in. Hij schreef een paar jaar geleden het boek Black Code: Inside the Battle for Cyber Space, waarin hij overtuigend laat zien hoe het open web steeds geslotener raakt door vercommercialisering en groeiende politieke bemoeienis. En waar principes als transparantie en openbare verantwoording steeds verder op de achtergrond raken.

Ik ben kortom groot fan van Citizen Lab.

En toen was er: de film

De boekverfilming van Black Code had daarom meteen mijn interesse. De makers nemen je daarin mee naar Tibet, Ethiopië en Brazilië en proberen te laten zien hoe de machtsverhoudingen op het internet continu veranderen. Soms in het voordeel van de burger - voor dissidenten, demonstranten, hervormers -, soms in het voordeel van (autoritaire) staten - die tegenwoordig malware bij bedrijven kunnen kopen om hun bevolking onder de duim te kunnen houden.

Zo leer je via de documentaire mensen kennen die voor (online) repressie te vrezen hebben. Hoe ze hiermee omgaan, is erg interessant. Wel leert de documentaire erg weinig over hoe Citizen Lab daadwerkelijk opereert; over hoe de groep tot zulke baanbrekende resultaten komt. Dat is een technisch verhaal, maar wel belangrijk om te vertellen: het leert veel over hoe het internet werkt.

Mijn aanbeveling is daarom deze: lees eerst een aantal verhalen hier op De Correspondent over dit onderwerp. Bekijk daarna de documentaire, die zeker de moeite waard is en die we een week kunnen vertonen in samenwerking met Movies that Matter, en ga er daarna met mij en elkaar over in discussie.

Youtube plaatst cookies bij het bekijken van deze video Bekijk video op Youtube

Meer lezen?