Wat Trump en de ecomodernisten niet snappen

Beste,

President Donald Trump heeft besloten uit het klimaatverdrag van Parijs te stappen, meldden Amerikaanse media gisteren. Het is nog niet officieel, maar wel bijna.

Misschien gelooft Trump nog steeds niet dat klimaatverandering om actie vraagt; misschien denkt hij dat het probleem verdwijnt als hij wegkijkt. Dat laatste zal helaas niet gebeuren. Ik werk vandaag aan een eerste reactie op Trumps vermeende besluit. Het zal in lijn liggen met wat ik eerder schreef: Trump is een ramp voor het klimaat, maar de reis naar duurzaamheid gaat dóór. Trump is een ramp voor het klimaat, maar de reis naar duurzaamheid gaat dóór.

Later meer hierover. In deze nieuwsbrief: een korte update over mijn eigen werk en een warme aanbeveling van andermans werk.

Een pitch op de redactie

Sinds kort experimenteren we op de redactie met een nieuwe werkwijze. Waar we ideeën voor artikelen en series vroeger ad hoc bespraken, hebben we nu een centrale ‘pitch.’ Daarbij schuiven medewerkers uit alle gelederen van de redactie aan om al voordat een correspondent begint met schrijven, samen na te denken over de beste manier om het inzicht of verhaal naar buiten te brengen.

Deze week mocht ik een drieluik over het fossiele kapitalisme pitchen voor acht collega’s tegelijk. Daar zitten dan de mensen die jullie als lezers niet vaak zien, maar die alles wat op De Correspondent verschijnt mogelijk maken: de beeldredactie, het sprekersbureau, de eindredactie, de hoofdredactie en de socialemediaredactie.

Ze pasten niet eens allemaal op een foto.

We bespraken mijn plan om mijn reportages en interviews uit Ecuador – ik was daar eind april twee weken – uit te werken tot een drieluik over het fossiele kapitalisme en de illiberale democratie. Dat klinkt misschien nog groot en ondoorgrondelijk, maar dat laat ik even zo; als de verhalen eraan zitten te komen, kom ik er in deze nieuwsbrief zeker op terug.

Collega Maaike Goslinga, met wie ik in Ecuador was, publiceerde al een verhaal naar aanleiding van onze reis; over de gekozen despoot Rafael Correa, die zijn macht gebruikte om de media structureel aan te vallen. The Washington Post schreef over hem dat hij leiding gaf aan ‘the most comprehensive and ruthless assault on free media under way in the Western Hemisphere.’ Dat was in 2012, maar Correa ging er nog vijf jaar mee door.

Deze gekozen despoot bereidde de weg voor leiders als Erdogan en Trump De autoritaire leider die ooit democratisch werd gekozen: overal ter wereld vind je hem. En zijn grootste nachtmerrie? Kritiek. Vandaag zwaait in Ecuador zo’n autocraat af. In eigen land, maar ook daarbuiten, laat hij een erfenis na: zijn methodes om critici de mond te snoeren. Lees het verhaal van Maaike hier terug

Ik wil de rest van deze nieuwsbrief wijden aan een idee waarover we deze week publiceren: afhankelijkheid.

Onze serie over afhankelijkheid

Trouwe lezers van deze nieuwsbrief hebben me er al eerder over gehoord, Hier mijn eerdere nieuwsbrief: Waarom we allemaal afhankelijk van elkaar zijn🎄 maar voor de nieuwkomers: sinds juli vorig jaar werken we op De Correspondent aan een afhankelijkheidsverklaring. Hier werken we aan een Afhankelijkheidsverklaring. Verschillende auteurs beschrijven de vele touwtjes die mensen, dingen, dieren en tijdperken met elkaar verbinden.

Vrijdag gaan we een prachtig nieuw essay in de reeks publiceren, van de Amerikaanse sterauteur Rebecca Solnit. Als je haar niet kent, hier mijn introductie van een essayist die je hoop biedt in donkere tijden. Over Solnit: ‘Deze essayist biedt je hoop in donkere tijden.’

Haar verhaal gaat over de onzichtbare verbindingen tussen alle sociale bewegingen van de wereld. Het gaat over hoop, het idee dat we in een ondeelbare wereld leven waarin alles ertoe doet, en het geloven in je eigen kracht en invloed. Kom dus vrijdag zeker even kijken om het verhaal te lezen.

Een warme aanbeveling van het werk van Rebecca Solnit

Solnit is volgens mij de ideale auteur voor deze serie. In Harper’s schreef ze vorig jaar een ander verhaal over ‘de ideologie van isolatie.’ Solnit in Harper’s: ‘The Ideology of Isolation.’ Dat is het idee, dat in de politiek vooral ter rechterzijde springlevend is, dat we de dingen los van elkaar kunnen zien, dat mensen niet per se met elkaar te maken hoeven te hebben, dat vrijheid betekent; onafhankelijk zijn. Zo gauw je vergeet dat je afhankelijk bent van een collectief, kun je je gaan gedragen alsof je niemand iets verschuldigd bent, schrijft Solnit. Een totale illusie, want;

‘There is, of course, such a thing as society, and you’re inside it. Beyond that, beneath it and above and around and within it and us, there is such a thing as ecology, the systems within which our social systems exist, and with which it often clashes.’

Haar essay bevat vervolgens een mooie beschouwing over ecologisch denken en waarom Amerikaanse conservatieven daar zo’n moeite mee hebben. Klimaatontkenning is een symptoom van ‘isolationistisch’ denken: want alleen al het idee dat je permanent in verbinding staat met de rest van de wereld – dat jouw uitstoot bijdraagt aan een probleem dat alle andere mensen raakt – is aanstootgevend voor mensen die het liefst onafhankelijk van de rest leven.

Solnit kan dit soort zaken als geen ander benoemen en beschrijven. Twee dagen geleden verscheen een nieuw verhaal van haar, over de eenzaamheid van Trump. Solnit op LitHub: ‘The Loneliness of Donald Trump.’ Ook dat verhaal kan ik van harte aanbevelen, helemaal omdat Trumps eenzaamheid met het verlaten van het klimaatakkoord van Parijs alleen maar groter is geworden.

Zin in nog meer Solnit? Op De Correspondent publiceerden we al twee verhalen van haar:

Klimaatverandering is een vorm van geweld Wat is klimaatverandering eigenlijk? Is het onrecht, natuurgeweld of een tragedie die ons domweg overkomt? Ik betoog in dit essay dat het een vorm van geweld is en spreek me uit tegen de taal die dit geweld verhult. Lees het verhaal van Rebecca hier terug Als je denkt dat het hopeloos slecht gaat met de wereld, lees dan dit verhaal De veranderingen in onze tijd zijn ongekend. Ze zorgen voor veel onzekerheid, én de kans de toekomst te beïnvloeden. Dit is geen moment voor wanhoop, maar voor actie. Lees het verhaal van Rebecca hier terug

Zoals gezegd: vrijdag volgt haar afhankelijkheidsverklaring. Heel benieuwd wat jullie ervan vinden.

Tot slot

Deze week maakte het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bekend dat de uitstoot van broeikasgassen in 2015 in Nederland met vier procent is gestegen. Persbericht RIVM over de uitstoot. Het CBS kwam met nieuwe cijfers Hier de cijfers van het CBS. die laten zien dat het aandeel duurzame energie in 2016 bijna gelijk bleef aan 2015. Zoals een Greenpeace-medewerker op Twitter schreef: ‘met dit tempo zijn we nog een kleine 1.000 jaar bezig om van fossiele energie af te komen. Tandje erbij graag.’

Word.

Tot slot, voor wie het had gemist: sinds mijn vorige nieuwsbrief tipte ik op De Correspondent een verhaal over de grootste uitstoters van Nederland ‘De Nederlandse industrie praat groen maar stookt fossiel. Dit zijn de grootste uitstoters.’ en twee scherpe kritieken op het ecomodernisme, Leestip: twee scherpe kritieken op het misleidende optimisme van de ecomodernisten. die vreemde denkstroming die onze milieuproblemen wil oplossen door meer intensieve landbouw, meer urbanisering, en meer kernenergie.

Misschien moeten ook de ecomodernisten zich eens afvragen of ze het grotere plaatje niet uit het oog zijn verloren. In de woorden van Guardian-columnist George Monbiot: Monbiot op The Guardian: ‘Meet the ecomodernists: ignorant of history and paradoxically old-fashioned.’ ‘their generalisations, their ignorance of history, their own unexplored prejudices and an astonishing lack of depth all contribute to a worldview that is, paradoxically, nothing if not old-fashioned.’

Tot de volgende,

Jelmer

Wil je dit onderwerp volgen? Als correspondent Klimaat & Energie onderzoek ik de oorzaken van de klimaatcrisis en onze toekomst op een steeds warmere aarde. Blijf op de hoogte via mijn wekelijkse mail