Kabinetsformaties: de botsing van principes en de praktijk

Beste,

Na ruim drie maanden kwamen de pogingen om een kabinet van VVD, CDA, D66 en GroenLinks te vormen opnieuw tot een eind. Nu hardhandig.

Deze keer klonken er wel verwijten van de kant van VVD, CDA en D66. Jesse Klaver verdedigde zijn ondergrens als het gaat om het opnemen van vluchtelingen voor oorlog en geweld. Daarna stelde hij in een Volkskrant-interview Het was niet alleen migratie, zegt Klaver in de Volkskrant. dat het op andere punten ook niet boterde.

De principes van GroenLinks

Op De Correspondent leidde de breuk tot veel discussie. Collega Tomas Vanheste, correspondent Europa tussen macht en verbeelding, wees erop dat kopiëren van de Turkijedeal de bodem zou wegslaan onder de rechtsstatelijke pretenties Tomas schreef: ‘De formatie knapte op ‘een relatief klein punt’? De legitimiteit van de EU staat op het spel.’ van de EU.

Collega Rutger Bregman (correspondent Vooruitgang) maakte veel lezers blij met zijn waardering voor Klavers vasthouden aan zijn principes. Rutger Bregman: ‘Het beste nieuws van deze week: Jesse Klaver neemt zijn idealen wél serieus.’

Zelf kon ik, ondanks sympathie voor de principes en beperkte bewondering voor de Turkijedeal, niet anders dan betreuren dat de vier meest voor de hand liggende partijen geen kabinet kunnen vormen. Er is zoveel meer te doen.

Daarbij vind ik dat GroenLinks de grens van naïviteit overschrijdt door invloed op alle andere urgente onderwerpen Mijn column over idealen en de rol van Opzijstaanders. weg te geven door garanties te vragen waar niemand die kan geven. Net als met de politietrainingsmissie in Kunduz.

In Trouw constateert ‘GroenLinks offert de rechtsstaat op aan een ideaal dat al in 2015 achterhaald was.’ ​Rob de Wijk (The Hague Center for Strategic Studies) dat GroenLinks achterloopt bij de realiteit van 2015.

Wat nu?

GroenLinks exit. Wat wel? Informateur Tjeenk Willink ging intussen verder met systematisch vaststellen dat:

• een meerderheidskabinet nog steeds de voorkeur geniet van de meeste fracties;
• aan zo’n kabinet in ieder geval VVD, CDA en D66 meedoen;
• VVD en CDA weigeren met de PVV in zee te gaan ( schriftelijk Sybrand Buma: ‘De PVV-leider is in zijn uitingen alleen maar grover geworden’ (via Edwin van der Aa). bevestigd);
• de SP weigert met de VVD in een kabinet te zitten (idem).

Een oplossing zal dus moeten komen van hetzij de ChristenUnie (vijf zetels), hetzij de PvdA (negen zetels). Pechtold blijft de CU onwenselijk vinden, zonder de partij van Segers te blokkeren.

De logica van een coalitie met de PvdA drong zich deze week op. Lodewijk Asscher bevestigde in een Volkskrant-stuk Asscher e.a.: ‘Regie over aantal vluchtelingen alleen mogelijk als we oorzaken aanpakken.’ wat hij ook in het Kamerdebat dinsdag zei: de PvdA steunt de migratiedeal met Turkije, ook voor Noord-Afrika. Toevoeging: migratie is alleen in te dammen als we de oorzaken aanpakken.

Luuk van Middelaar komt in NRC tot een vergelijkbare analyse. Hij ziet de kans voor de PvdA: minister Samsom gaat de klimaatoorzaken aanpakken. GroenLinks negeert de noodzaak voor een compromis dat nodig was om het populisme te stoppen, volgens de Europese columnist. Luuk van Middelaar: ‘Het makkelijke morele gelijk van Jesse Klaver.’

Intussen in Parijs...

De formatiegesprekken gaan dinsdag pas verder. Premier Rutte ging vrijdag op kennismakingsbezoek bij de Franse president Macron. ’s Middags bezocht hij het aardbevingsgebied in Groningen. Maandag luncht hij in Beneluxverband bij de Poolse premier.

Op het Elysée zal Rutte jaloers hebben gekeken naar de ruime meerderheid die zich aftekent voor de kersverse president. Zondag is de beslissende tweede ronde van de Franse parlementsverkiezingen.

Macron hoeft dan aan zijn in een paar dagen geformeerde kabinet niets meer te veranderen. Tenzij een eerste aan het licht gekomen vermoeden van corruptie Euronews: ‘Macron minister under investigation for alleged corruption.’ te lastig wordt.

The New York Times waarschuwt voor al te veel macht NYT: ‘Emmanuel Macron’s Unfettered Powers.’ in de handen van één man. Daar ontstaan in Frankrijk ook zorgen Libération: ‘Contre l’état d’urgence permanent.’ over.

...en in Londen

De Franse president ontving eerder premier May, inmiddels aangeschoten wild na haar verkiezingsdebâcle. Macron maakte een ruim gebaar: Macron: VK blijft welkom in EU. zolang niets definitief is, mogen de Britten altijd in de EU blijven.

In Londen worstelt May om een meerderheids- of een gedoogkabinet tot stand te brengen met de protestantse Noord-Ieren van de DUP. Labour biedt aan mee te werken met uittreding uit de EU, maar dan wel een zachte brexit. Labour: ‘There’s not a majority for extreme Brexit.’

Het is zeer de vraag of Theresa May nog lang Downingstreet op haar visitekaartje mag zetten. Na de rampzalige brand in een socialewoningbouwtoren maakt haar gebrek aan empathie veel Conservatieven zenuwachtig. Daarachter woedt de strijd om de harde of de praktische brexit.

Wil je op de hoogte blijven van mijn artikelen? Elke zaterdag mail ik een Politieke Weekbrief waarin ik samenvat wat me de afgelopen politieke week opviel en wat er staat te gebeuren, in Nederland, Europa en de VS. Wil je die ontvangen en mijn Politieke Dagboeken en andere verhalen in je inbox krijgen? Meld je dan aan! Schrijf je hier in!

PS Heb je tips voor deze wekelijkse mail? Schrijf naar mij via marc@decorrespondent.nl. Aanraden aan een vriend(in)? Dat kan met deze link. Hier vind je de link om mijn nieuwsbrief door te sturen.