Oké, de uitstoot moet naar beneden. Maar hoe? Dit scenario biedt perspectief
Zondag publiceerde ik een stukje met een eenvoudig doel: laten zien waarom klimaatactivisten zo ongeduldig zijn.
Zij hebben begrepen dat we maar één stabiel leefklimaat hebben, en dat we dus geen twee kansen krijgen om het te behouden. Zoals je – als je een roker bent – je longen maar één keer kapot kunt roken, zo kun je het klimaat op aarde maar één keer totaal ontwrichten. Daarna moet je leven met de gevolgen.
Zoals bekend kunnen we klimaatverandering niet meer tegenhouden – we hebben gemiddeld al meer dan een graad opwarming achter de kiezen, en alle CO2 die we vandaag uitstoten, werkt nog vele decennia door. Maar we kunnen de ergste gevolgen nog wel beperken en dat zijn we toekomstige generaties ook verschuldigd.
De concrete vertaling van dat inzicht is actie nu. Of zoals de door mij bewonderde activist en journalist Bill McKibben eens schreef in een lezenswaardig artikel: we moeten klimaatverandering de oorlog verklaren.
Hoe dan?
Hoe dan, vroeg iemand op Twitter. Want bijna alles in de wereld draait op olie en gas, en in bijna al onze producten zit olie, en de wereldbevolking groeit, en er is ontbossing, en iedereen wil op vakantie met het vliegtuig, en zo.
Natuurlijk. Als je vanuit de status quo denkt, en alle lijnen uit het heden doortrekt tot ver in de toekomst, dan komen we er inderdaad niet uit. Een van de grootste behoeftes die we nu hebben is dan ook: verbeelding. Durf. Visionairs die laten zien wat er wél mogelijk is als we samenwerken, ons best doen, ons volle gewicht in de strijd gooien.
Een groep die dat nu al tien jaar onvermoeibaar doet is Urgenda. Gisteren vierde de actie-organisatie voor duurzaamheid z’n jubileum met de uitgave van een vernieuwd scenario om Nederland al in 2030 aan 100 procent duurzame energie te helpen. ‘Het kan als je het wilt,’ luidt de ondertitel.
Iedereen die eens z’n verbeelding wil voeden met mogelijkheden, raad ik aan dit boekje te lezen. Het staat vol voorbeelden van wat je zelf kunt doen. En het prikkelt de fantasie, net als een ander scenario dat ik eens besprak, om 25.000 windmolens op de Noordzee te bouwen. ‘Het is een oeroud middel,’ zei de maker van dat scenario, ‘bijna net zo oud als een grotschildering maken van je toekomstige jachtbuit. Maar het werkt nog steeds.’
Drie paden om de verbeelding verder te prikkelen
1. Voor wie meer wil lezen over Urgenda en de overgang naar duurzame energie:
- Over de vorige editie van Urgenda’s scenario schreef ik drie jaar geleden dit stuk.
- Hier meer over de vraag: hoe snel zal de overgang naar duurzame energie gaan?
- Urgenda werkte eerder dit jaar – samen met onder meer Shell – mee aan een routeplan voor een klimaatneutrale industrie.
- Ik schreef eerder een profiel van Urgenda-directeur Marjan Minnesma.
- En deed uitgebreid verslag van Urgenda’s rechtszaak tegen de Nederlandse staat.
2. Voor wie liever kijkt:
Urgenda-directeur Marjan Minnesma gaf in 2015 een veelgeprezen klimaatspeech tijdens het Festival der Vooruitgang van De Correspondent. Met urgentie en bevlogenheid vertelt ze over de grote risico’s van de opwarming van de aarde. Maar ook: wat we daaraan kunnen doen. In een half uur ben je helemaal bijgepraat.
3. En voor wie de voorkeur geeft aan een ouderwetse fysieke ervaring:
In het Stadskantoor van de gemeente Utrecht (direct naast het Centraal Station) kun je tot 30 juli het werk van de tien finalisten van de Post-Fossil City Contest bewonderen. Zij probeerden zich een stad zonder fossiele brandstoffen voor te stellen. Op De Correspondent publiceerden we het startschot van de wedstrijd: ‘Laten we de verbeelding inzetten om de stad van de toekomst vorm te geven.’ De winnaar wordt vanavond bekendgemaakt.
Tot de volgende,
Jelmer