De Nederlandse hulporganisatie Free Press Unlimited censureerde haar eigen journalisten

Maite Vermeulen
Correspondent Migratie
Charles Lomodong zocht Soedanese radioluisteraars op. Dit is Thomas Ali, terwijl hij via de radio een nieuwsuitzending volgt. Juba, Zuid-Soedan. Foto: Charles Lomodong (voor De Correspondent)

Free Press Unlimited steunt wereldwijd onafhankelijke media. Maar toen haar Zuid-Soedanese radiostation zich kritisch uitliet over een geldschieter, greep Free Press Unlimited in. ‘Probeer niet de hand te bijten die je voedt.’

Het is vroeg in de ochtend, 2 december 2016. starten de redacteuren van Radio Tamazuj hun computers op. Een van de journalisten tikt op de automatische piloot zijn wachtwoord in, om de eerste nieuwsberichten klaar te zetten op de website. ‘Sorry, unrecognized username or password. Have you forgotten your password?’

Hij probeert het nog eens, toets voor toets. Nee, het wachtwoord wordt niet herkend.

‘Ik kan niet inloggen...’ hoort hij een collega naast zich.

Niemand op de redactie van Radio Tamazuj kan inloggen op de ochtend van 2 december 2016. Want de Nederlandse hulporganisatie Free Press Unlimited, die Radio Tamazuj heeft opgericht en financieel steunt, heeft hun wachtwoorden gewijzigd.

Free Press Unlimited - een organisatie die strijdt voor persvrijheid wereldwijd - censureert haar eigen radiostation. De reden: geld. Radio Tamazuj had kritisch bericht over Internews, een financier van Free Press Unlimited.

Ijino Oyenak luistert bij voorkeur naar de BBC voor het nieuws. Juba, Zuid-Soedan. Foto: Charles Lomodong (voor De Correspondent)

Een reconstructie aan de hand van interviews met betrokkenen en interne documenten en mailwisselingen die in handen zijn van De Correspondent, brengt een schokkend beeld naar voren van het handelen van het bestuur van Free Press Unlimited. Donorgeld ging boven journalistieke integriteit. ‘Probeer niet de hand te bijten die je voedt,’ schrijft Joop Daalmeijer, voorzitter van de raad van toezicht, aan de hoofdredacteur van Radio Tamazuj.

Dit is het verhaal van een hulporganisatie die door de focus op geld haar eigen doelen uit het oog verloor. En het verhaal van miljoenen euro’s hulpgeld die in Zuid-Soedan worden uitgegeven aan zogenaamd ‘onafhankelijke media.’

Het begin: wat is Radio Tamazuj?

Tamazuj betekent letterlijk ‘melange,’ ‘mix’ of ‘over de grens.’ Opgericht voor de bevolking van de in Soedan - waar al decennialang etnische en religieuze onderdrukking plaatsvindt - moest het een grensoverschrijdend radiostation worden, dat een mix van kleuren, rassen en geloven van betrouwbare, onafhankelijke berichtgeving zou voorzien. In de beginjaren, rond 2010, werden letterlijk draden tussen bomen gespannen, waartussen een radiosignaal werd opgewekt.

Met hulp van de Nederlandse ontwikkelingsorganisatie Free Voice - die in 2011 met Press Now fuseerde tot Free Press Unlimited - werd het project uitgebouwd tot een radiostation dat in het hele grensgebied tussen Soedan en Zuid-Soedan - dat intussen onafhankelijk werd - te ontvangen is op de korte golf.

Martin Wani luistert met name naar de Arabische versie van de BBC om op de hoogte te blijven. Juba, Zuid-Soedan. Foto: Charles Lomodong (voor De Correspondent)

De relatie tussen Free Press Unlimited en Radio Tamazuj is simpel: Free Press Unlimited is verantwoordelijk voor de hoofdredacteur van Radio Tamazuj met zijn voor de inhoud. Zoals geregeld in het zogenoemde ‘ ’ voert Radio Tamazuj zijn redactionele activiteiten vrij en onafhankelijk uit.

Free Press Unlimited doet dat over de hele wereld. De in Amsterdam gevestigde organisatie heeft projecten in 46 landen. die in 2016 zo’n 16,5 miljoen euro bedroeg, wordt grotendeels betaald uit overheidssubsidies: zo’n 13 miljoen euro. Daarnaast komt er jaarlijks van de binnen, en haalt Free Press een kleine miljoen aan donateursgeld op.

In 2014 Free Press Unlimited het ‘hoofddoel’ van Radio Tamazuj als ‘het vergroten van vrijheid van meningsuiting en toegang tot relevante informatie voor de Zuid-Soedanese burgers.’ Vanaf januari 2012 en luisteren er naar schatting een half miljoen mensen per dag.

Klopjacht op de media in Zuid-Soedan

In Zuid-Soedan, en veel andere arme landen, is het geen uitzondering dat media gefinancierd worden door ontwikkelingsorganisaties. Er zijn natuurlijk ook staatsmedia, maar die geven een eenzijdig beeld. Het idee van hulporganisaties: in dat soort situaties dragen onafhankelijke media bij aan de ontwikkeling van het land, en zijn dus een goede besteding van ontwikkelingsgeld. Zo zijn er in de Zuid-Soedanese hoofdstad Juba bijvoorbeeld ook Eye Radio van de Amerikaanse ngo Internews, en Radio Miraya van de Verenigde Naties.

Dan komt In Juba breken gevechten uit tussen de aanhangers van president Salva Kiir en vicepresident Riek Machar. Duizenden burgers worden gedood vanwege hun etniciteit: Kiir is een Machar een

Op de radio in Juba is het stil. Doodstil. Er wordt geslacht in de straten, maar geen radiostation dat erover bericht.

Radio Tamazuj besluit - aangezien andere het niet doen - dan zelf maar in Juba uit te gaan zenden. Juist ten tijde van oorlog is het belangrijk om onafhankelijke informatie te verspreiden, meent Free Press Unlimited. Hun slogan is niet voor niets people deserve to know. En zo groeit Tamazuj uit tot een radiostation dat in heel Zuid-Soedan en de zuidelijke staten van Soedan verslag doet. De Engelstalige website wordt een van de meest gerenommeerde bronnen voor betrouwbaar nieuws uit het conflictgebied.

Thomas Ali luistert naar de radio om op de hoogte te blijven van het internationale nieuws. Juba, Zuid-Soedan. Foto: Charles Lomodong (voor De Correspondent)

In de maanden die volgen op de bloedige decembernacht begint de Zuid-Soedanese overheid - inmiddels verscheurd door de gevechten - Kritische verslaggeving richting de overheid wordt keihard de kop ingedrukt: radiostations worden stilgelegd, hele oplagen van kranten in beslag genomen, journalisten gearresteerd. Het katholieke Bakhita FM wordt door de overheid drie maanden gesloten, en wordt gewaarschuwd niet meer over politiek Een journalist van het radiostation Miraya, opgericht en gefinancierd door de Verenigde Naties, zit

De meeste media binden in. Ze schrappen verslaggeving over burgerdoden en mensenrechtenschendingen, nemen de retoriek van de overheid over, of richten zich op ‘humanitaire verslaggeving’ (denk: berichten over hoe je cholera kunt voorkomen, of wat te doen als je een landmijn vindt). Zuid-Soedanezen hebben in feite geen toegang meer tot onafhankelijke pers uit eigen land.

Tamazuj in ballingschap

De redactie van Radio Tamazuj gaat met een handjevol journalisten in ballingschap, om aan de overheidscensuur te ontsnappen. Ze verhuizen hun redactie naar waar ze met een netwerk van ondergrondse Zuid-Soedanese journalisten nieuws over het conflict blijven verslaan. Omdat ze uitzenden op de korte golf kan de overheid de uitzendingen niet platleggen.

Andere mediaprojecten van hulporganisaties, zoals Eye Radio van de Amerikaanse hulporganisatie Internews, blijven wél in Zuid-Soedan opereren. Hoewel de hulporganisaties nog steeds zeggen onafhankelijke media te steunen, is daar in feite nauwelijks meer sprake van. Free Press Unlimited maakt zich daar dusdanig zorgen over, dat ze dit ook aankaart bij de Nederlandse ambassade.

Specifiek over Eye Radio schrijft ze mid-2014: ‘Het FM-station Eye Radio uit Juba, dat wordt gesteund door Internews, werd op 7 maart 2014 officieel gewaarschuwd dat het gesloten zou worden als ze oppositiegeluiden zou uitzenden. Door Eye Radio te monitoren komen we tot de conclusie dat het station heeft besloten het overheidsverhaal over de situatie in Zuid-Soedan te volgen: ministers krijgen veel zendtijd om hun overheidspropaganda te verkondigen, terwijl onafhankelijke en oppositiebronnen

Mary Wani volgt het nieuws op Radio Miraya. Juba, Zuid-Soedan. Foto: Charles Lomodong (voor De Correspondent)

Tegen deze achtergrond beginnen de journalisten van Radio Tamazuj de Zuid-Soedenese media - waaronder Eye Radio - kritisch te volgen. Een van de redactieleden zegt daarover: ‘Er is geen echt verschil tussen de staatsradio en Eye Radio. [...] Ze moeten mensen niet misleiden.’

In juni 2016 verschijnen op de Engelstalige website van Radio Tamazuj een paar kritische nieuwsberichten over Eye Radio en hun financier: de Amerikaanse hulporganisatie trekt bijvoorbeeld een bericht dat Eye Radio naar buiten bracht in twijfel (dat bericht wordt vervolgens ook door Eye Radio ). bekritiseert een door Internews gefinancierd onderzoek naar radioluisteraars.

De artikelen zijn het startschot voor een steeds verdergaande inmenging van Free Press Unlimited in de redactionele keuzes van Radio Tamazuj.

Wat er op de achtergrond speelt met Internews

Om te begrijpen waarom, moeten we even terug naar begin 2013 - naar de VS. Daar ontvangt de Amerikaanse hulporganisatie Internews zo’n 75 miljoen dollar van voor een project dat bekend komt te staan als Het is een vijfjarig project, met als doel onafhankelijke media in Zuid-Soedan te steunen. Internews mag het geld van USAID naar eigen goedkeuren verdelen over verschillende organisaties die in Zuid-Soedan media ontwikkelen. Subgrants worden die potjes geld genoemd.

Free Press Unlimited is een van de organisaties die zo’n subgrant van binnensleept.

Internews is dus een financier van Free Press Unlimited. Maar als Free Press in september 2015 het eerste audit report over i-STREAM inlevert, waarin ze verantwoording aflegt voor het ontvangen geld, komt de relatie onder druk te staan. Uit mailwisselingen tussen Internews en Free Press Unlimited blijkt dat de boeken van Free Press ten aanzien van dit project niet voldeden aan

Internews stopt in juni 2016 de financiering aan Free Press Unlimited. Maar er wordt nog onderhandeld over het doorbetalen van een deel van het geld, tot augustus. Redden wat er te redden valt.

Midden in deze onderhandelingen publiceert Radio Tamazuj de kritische artikelen over Eye Radio en Internews.

Op 23 juni krijgt de hoofdredacteur van Radio Tamazuj, de Amerikaan Daniel van Oudenaren, een e-mail van de Free Press Unlimited-teamleider voor Soedan en Zuid-Soedan, met als onderwerp: ‘Strategie bepalen onder druk -

De FPU-teamleider valt meteen met de deur in huis:

‘Ik zou graag een moment vinden om te praten [...] over de gedwongen beëindiging van het i-STREAM-project en over onze gezamenlijke inspanningen om onze begroting zo veel mogelijk te redden door met Internews en andere Amerikaanse kanalen te onderhandelen...

‘Je zult zeker begrijpen dat wij als managers zorgvuldig en strategisch moeten manoeuvreren, zowel in het overtuigen en argumenteren als in de manier waarop we op elk niveau met al onze partners en donors communiceren.

‘Welke mooie strategie we van onze kant ook inzetten, deze kan makkelijk en snel ongedaan gemaakt worden door Tamazuj-inhoud of het framen van inhoud door Tamazuj. Ik wil me niet bemoeien met het redactionele beleid van Tamazuj en zal natuurlijk de redactionele vrijheden van Tamazuj fel verdedigen tegenover welke partij dan ook, als een kernvrijheid die we hier precies zijn om te beschermen en te verdedigen. Echter, ik geloof dat het mogelijk is de presentatie en timing van mediaproducties strategisch te benaderen, zonder dat journalistieke principes of redactioneel beleid in het geding komen.

Wat betreft het vrij abrupte einde van de i-STREAM-financiering ben ik bang dat de schijnbare Tamazuj-aanpak momenteel contraproductief is voor de voortdurende pogingen om de schade zo veel mogelijk te beperken en in deze tegenslag juist nieuwe kansen te vinden.

‘Vanavond kreeg ik een e-mail van een bezorgde donor, die het gevoel had dat Tamazuj Internews kapot wil maken, en waarschuwde dat dit onze reputatie in de ogen van andere donoren kan beschadigen. Als die observatie juist is, is dit potentieel een grote bedreiging voor ons bestaan.

[...]

‘Ik zou er kapot van zijn als inhoud op Tamazuj, die Internews tot doelwit lijkt te maken - in ieder geval volgens de betrokken donor en misschien ook in de ogen van Internews en USAID - ons belemmert in het waarmaken van onze dromen voor

Nooit eerder had Free Press Unlimited zich gemengd in de redactionele keuzes van Tamazuj. Hoofdredacteur Van Oudenaren besluit niet op de e-mail te reageren. ‘Er stond eigenlijk niets in over redactionele inhoud, maar alleen over institutionele belangen.’ Daar wil hij zich als onafhankelijk journalist niet mee bemoeien.

Een paar dagen later, op 29 juni, zijn twee vertegenwoordigers van Free Press Unlimited naar Oost-Afrika gekomen om te spreken met Van Oudenaren. In de notulen die de FPU-teamleider zelf maakte van het gesprek wordt nog eens benadrukt waar het FPU om gaat:

‘[De FPU-teamleider en grant manager] leggen uit dat zij constructieve gesprekken met Internews hebben gehad over het stopzetten van de financiering en dat Internews bereid bleek zich mild op te stellen. Zo worden er ook kosten gedekt na de einddatum van 17 juni. [...] Internews had toegezegd dat als er grote problemen zouden ontstaan, FPU contact op kon nemen met Internews om te kijken hoe die op te lossen. Echter, die mildheid is nu hoogswaarschijnlijk overboord, door het zwartmaken van Internews op de

En:Ondertussen heeft Leon [Willems, de directeur van FPU] in Juba gesprekken gehad met USAID, met als doel dat zij de schade vergoeden die is ontstaan door de stopgezette financiering. Dit proces is nog gaande en [de FPU-teamleider en grant manager] zijn bang dat het negatief beïnvloed zal worden door de timing en framing van de

Free Press Unlimited beschuldigt Radio Tamazuj dus niet van feitelijke, journalistieke onjuistheden, maar van

En: van onprofessioneel gedrag. Free Press Unlimited denkt namelijk dat de redactie van Tamazuj de berichten over Internews heeft geschreven uit rancune over de stopgezette financiering. Van Oudenaren geeft toe dat de redactie zich bedreigd voelde, en kwaad was. Maar dat was niet de motivatie voor de publicaties, zegt hij. Het verhaal dat zoveel donorgeld naar media ging die niet onafhankelijk waren, zoals Eye Radio - dat moest verteld worden. ‘Het punt is: we hadden iets te melden, we probeerden het te melden en we werden tegengehouden. We waren vrij om een discussie te hebben over mensenrechten, over de oorlog, over alles eigenlijk - zolang het niets raakte waar Free Press Unlimited institutionele belangen bij

Khidir George luistert voornamelijk naar Radio Miraya en de BBC voor het nieuws. Juba, Zuid-Soedan. Foto: Charles Lomodong (voor De Correspondent)

Wanneer je de artikelen leest die ter discussie staan, moet je echt je best doen te zien waar de ruzie nu precies over gaat. Het zijn vrij droge artikelen, niet gericht op een breed internationaal publiek, maar op Zuid-Soedanezen en Zuid-Soedan-kenners. Geen over de staat van de media in Zuid-Soedan, maar feitelijke nieuwsberichten over heel specifieke kwesties. Van Oudenaren: ‘Dat toont ook dat het geen enorm groot ding voor ons was. We investeerden niet al onze redactionele capaciteit in een vendetta tegen een ander mediahuis. We hadden genoeg andere dingen te verslaan: mensenrechten, oorlog, politiek, economie. En dat deden we ook allemaal.’

Hoe de ruzie zich ontvouwt

Een week later, op 2 juli, publiceert Radio Tamazuj op zijn website over een nieuw project om kijk- en luistercijfers in Zuid-Soedan te meten, waar Internews opnieuw met een kritische noot wordt genoemd.

Op 5 juli stuurt de van Free Press Unlimited, twee brieven richting Radio Tamazuj: een aan de redactie en een aan de hoofdredacteur.

Aan de redactie schrijft hij: ‘We hebben een patroon ontdekt op de Engelstalige website dat wij zelf-destructief vinden, en dat in onze ogen dient te stoppen en directe actie

Willems noemt zes artikelen, waaronder over Internews: ‘We hebben klachten over deze publicaties ontvangen van degenen over wie het ging, en we (FPU) zijn erover bevraagd door donoren. [...] De klachten gaan over een reeks problemen. Nauwkeurigheid wordt in twijfel getrokken, timing, relevantie,

Angelina Kamal luistert naar City FM voor talkshows en muziek, maar naar Radio Miraya voor het nieuws. Juba, Zuid-Soedan. Foto: Charles Lomodong (voor De Correspondent)
Gore Jopseph luistert graag naar de radio tijdens werktijd om op de hoogte te blijven van het nieuws. Juba, Zuid-Soedan. Foto: Charles Lomodong (voor De Correspondent)

Willems vraagt de redactie een klachtenmechanisme op te zetten ‘om de redactionele transparantie te vergroten.’ En hij vraagt de redactie een zogenoemde te houden, waarin ze hun eigen berichtgeving kritisch tegen het licht houden om te kijken of er fouten zijn gemaakt.

‘In de tussentijd verzoeken wij jullie dringend te stoppen met het publiceren van aanvullende verhalen langs dezelfde lijn die worden betwist. Dat geldt ook voor nieuwe verhalen die schadelijk zijn voor personen en organisaties die het onderwerp van deze reeds gepubliceerde verhalen zijn

Waar deze waarschuwingen misschien nog wat cryptisch zijn, laat voorzitter van de raad van toezicht van Free Press Unlimited, er in een e-mail aan Van Oudenaren geen twijfel over bestaan dat het hier om geld gaat:

‘Als journalist, en als oud-voorzitter van de vakbond voor journalisten in Nederland, steun ik de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid volledig. Maar, aan de andere kant [...] Vrijheid wordt ook beperkt door financiële middelen, dat is vooral belangrijk voor media die gesteund worden door donoren. Probeer niet de hand te bijten die je voedt. Probeer een donor niet te beledigen, waardoor je niet meer de belangrijkere taak van een krant of radio-/tv-station kunt

Dit gaat niet over persvrijheid maar over jouw onacceptabele gedrag en ongehoorzaamheid

De hoofdredacteur, Daniel van Oudenaren, krijgt een officiële waarschuwing van wangedrag. Daarin schrijft directeur Willems: ‘Dit gaat niet over persvrijheid maar over jouw onacceptabele gedrag en ongehoorzaamheid, evenals jouw gebrek aan professionaliteit als het op klachten aankomt. [...] De recente reeks artikelen, de klachten als gevolg en/of de opmerkingen die wij ontvingen waar jij niet op inging, zijn voor ons een duidelijke indicatie dat je van plan bent dit onprofessionele gedrag voort te zetten [...]. We zullen geen verdere schending van de gedragscode meer accepteren en een nieuwe schending zal leiden tot jouw

Van Oudenaren reageert: ‘Laat het duidelijk zijn dat jullie eisen - en jullie dreiging om mij te ontslaan - leiden tot onderdrukking van berichtgeving die legitiem en nieuwswaardig is. [...] Klachten zijn op zichzelf geen bewijs van verkeerd handelen, en geen van de e-mails die jullie hebben gedeeld bevatten enig bewijs van journalistieke

Op 20 juli 2016 vindt een gesprek plaats in Amsterdam tussen Daniel van Oudenaren, Joop Daalmeijer en Leon Willems. Daar wordt afgesproken dat de redactie van Tamazuj zelf een zal houden, om na te gaan of er fouten zijn gemaakt bij de berichtgeving over Internews. Vervolgens zal een groep onafhankelijke specialisten deze review bekijken en adviseren hoe nu verder.

Jidu luistert meestal naar de BBC voor het nieuws. Juba, Zuid-Soedan. Foto: Charles Lomodong (voor De Correspondent)

Drie maanden later verstuurt de redactie een 130 pagina’s dik rapport naar het FPU-management, waarin minutieus wordt toegelicht hoe de zes artikelen tot stand zijn gekomen en hoe die tot de ruzie met Free Press hebben geleid. De hoofdconclusie: ‘Er is geen bewijs om de beweringen te onderbouwen dat er serieuze ethische fouten zijn gemaakt door een journalist of journalisten van Radio Tamazuj, noch enige serieuze onjuistheden.’

Van Oudenaren schrijft in een bijgaande email: ‘Wij zouden graag willen dat onze bevindingen en aanbevelingen onderschreven worden door een onafhankelijke beoordelingscommissie. Als de leden van deze commissie van mening zijn dat ze dat om welke reden dan ook niet kunnen doen, nodigen wij hen graag uit voor een workshop of vergadering, zodat ze hun andere conclusies kunnen toelichten en wij kunnen leren van de

De reactie van directeur Leon Willems telt één zin: ‘Bedankt Daniel, We zullen het bekijken en komen bij je terug.’

De censuur is compleet

Dat maakt Van Oudenaren niet meer mee. Eind november bezoekt Willems Oost-Afrika voor een vergadering met de hele redactie van Tamazuj. Voorafgaand aan de bijeenkomst vertelt hij Van Oudenaren dat zijn contract in januari niet zal worden verlengd. Dat heeft niets te maken met de editorial review, zegt Willems - er is gewoon nieuw leiderschap nodig.

De redactie is woedend, geschokt. ‘Het was misselijkmakend,’ zegt een medewerker die anoniem wil blijven. Van Oudenaren is al jaren een drijvende kracht achter het radiostation. ‘Sinds we onze productie begonnen zijn we nooit, om welke reden dan ook, uit de lucht geweest. Veiligheidsredenen, ballingschap, wat dan ook. In 5,5 jaar - nog nooit een dag zonder uitzending. Behalve die dag. Iedereen ging naar huis.’ Op Radio Tamazuj draaide een oude uitzending.

Twee dagen later zet de redactie delen van hun editorial review op Twitter.

Ze zetten ook de reactie van Joop Daalmeijer online.

De volgende dag komt de redactie op kantoor. De journalisten kunnen niet inloggen. Free Press Unlimited blijkt de wachtwoorden van de website gewijzigd te hebben en de nieuwe wachtwoorden te hebben overgedragen aan de directeur van het radiostation. Die is enkele dagen geleden pas aangetreden, en zit plots midden in een uit de hand gelopen ruzie tussen redactie en Free Press.

In een mailconversatie tussen hoofdredacteur Van Oudenaren en de nieuwe radiodirecteur, uit de laatste dan ook zijn onbegrip. ‘Het is - op zijn minst - een ongebruikelijke Hij belooft ermee aan de slag te gaan, en zegt: ‘Ik wil nogmaals benadrukken dat ik me volledig inzet om de redactionele integriteit van Radio Tamazuj te beschermen tegen degenen die haar bedreigen - wie dat dan ook mogen

Het duurt nog zeven dagen voor alle redacteuren weer zelf artikelen online kunnen zetten. De hoofdredacteur wordt in de tussentijd ook verzocht de inloggegevens van het Twitteraccount over te dragen aan Free Press Unlimited.

Free Press Unlimited bevestigt in haar reactie op dit artikel dat zij ‘de wachtwoorden en overige beveiligingsmaatregelen’ van de Tamazuj-website heeft ‘overgenomen, gewijzigd en direct weer teruggegeven aan de toenmalige directeur van de zender.’ Maar zij verklaart dit als volgt: hoofdredacteur Van Oudenaren zou de socialmedia-accounts van Tamazuj uit rancune hebben overgenomen en Free Press Unlimited vreesde ‘dat hij hetzelfde zou doen met de website.’

Van Oudenaren zelf ontkent dit. Zijn verhaal wordt bevestigd door een andere toenmalige redacteur van Tamazuj.

Tot slot...

Wat volgde was een chaotische periode voor de redactie. Een van de redacteuren, die omwille van zijn baan anoniem wil blijven, zegt over die periode na het vertrek van Van Oudenaren: ‘We deden alleen nog de routineuze nieuwsberichten, die door elk ander mediabedrijf gedaan konden worden. Maar de onderzoeksverhalen, de oorlogsverslaggeving - die was kapotgemaakt.’

In mei nam de directeur van het radiostation ontslag. Ook de redactiechef stapte op.

Free Press Unlimited laat in haar reactie op dit artikel weten dat er inmiddels een nieuwe hoofdredacteur is aangesteld in samenspraak met de redactie. Ook is de editorial review - in juli dit jaar - met de redactie besproken onder leiding van de externe journalist Michael Alexander. Volgens Free Press kwam hij ‘tot de conclusie dat de omstreden artikelen journalistiek kwalitatief tekort schoten. De redactie was het daarmee eens.’

Opvallend genoeg werkte Michael Alexander - die Free Press Unlimited in haar reactie een ‘onafhankelijke expert’ noemt - ook jarenlang voor Internews.

Afgelopen juli is er op de redactie ook een workshop gewijd aan de toekomst van het radiostation: Radio Tamazuj zal, zo hoopt men, in januari 2020 helemaal onafhankelijk zijn van Free Press Unlimited.

Free Press Unlimited heeft 24 uur de tijd gekregen op dit artikel te reageren. Hun reactie is verwerkt in dit artikel. Zij laten verder weten het niet eens te zijn met de conclusie dat er censuur is gepleegd. ‘Wij hebben geen censuur gepleegd en zullen dit ook nooit doen.’

Ook Joop Daalmeijer is direct benaderd voor commentaar. De persvoorlichter van FPU heeft gereageerd, ook namens Daalmeijer. Internews heeft niet gereageerd op ons verzoek om commentaar.

Update 15 september 2017, 18:00 uur: drie dagen nadat we dit artikel hebben voorgelegd aan Free Press Unlimited - en twee dagen na publicatie - hebben wij een lijst ontvangen van Free Press Unlimited met daarin 32 punten die zij ter discussie stellen in het artikel. Daar waren wij blij mee. Hierdoor hebben we het verhaal op enkele slordigheden kunnen corrigeren en op sommige punten wat extra context toe kunnen voegen. Bovendien hebben we drie inhoudelijke aanpassingen gedaan.

Deze aanpassingen betreffen 1) de technische details van de samenwerking tussen Free Press Unlimited en Radio Tamazuj (punt 9), 2) de stelling dat de nieuwe hoofdredacteur opstapte, terwijl hij een interim-hoofdredacteur was (punt 31) en 3) de bewering dat de redactie van Tamazuj werd verboden te berichten over personeelswisselingen binnen de redactie (punt 32).

Wij publiceren de volledige lijst van Free Press Unlimited met daarbij onze reactie op alle punten en alle aanpassingen die we hebben gedaan. Deze lijst bevestigt dat onze belangrijkste conclusies in dit artikel volledig overeind blijven staan.

Meer lezen?