De gassector bejubelt de klimaatvoordelen van aardgas - maar schiet door

In het tweede kwartaal van 2017 hebben energiebedrijven in Nederland meer gascentrales dan kolencentrales ingezet. De CO2-uitstoot is mede daardoor 0,9 procent gedaald ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek gisteren. Vandaag pakt de gassector uit met een jubelende advertentie op de voorpagina van de Volkskrant:

Laat er geen misverstand over bestaan: het is mooi dat er minder vuile kolen zijn verstookt en dat mede daardoor de CO2-uitstoot lager uitvalt. Het is ook te prijzen dat de aardgassector onlangs een plan presenteerde voor een klimaatneutrale energiehuishouding in 2050, waarbij gas stapsgewijs wordt uitgefaseerd zo gauw duurzame alternatieven ‘toepasbaar’ zijn.

Toch schieten dit soort advertenties hun doel voorbij. Ze proberen aardgas te positioneren als goed alternatief voor kolen (wat klopt). Maar daarmee suggereren ze óók dat aardgas relatief goed is voor het klimaat. Dat is misleidend.

Waarom we aardgas niet moeten verheerlijken

De gassector doet er alles aan om het draagvlak voor aardgas te vergroten door het te positioneren als (relatief) verantwoorde brandstof. De sector probeert dat beeld te vestigen door voorlichting, reclame en een sterke betrokkenheid bij het (basis)onderwijs, met gastlessen, lespakketten, lesmateriaal, excursies en buitenschoolse activiteiten.

De Nederlandse gassector staat hierin niet alleen. Het Noorse staatsbedrijf Statoil pakt al enige tijd uit met billboards over de voordelen van aardgas.

We moeten ons niet door dat soort communicatie in de luren laten leggen. Want hoe je het ook wendt of keert: met alle kennis die we over de aardbevingen, de opwarming en de uitstoot hebben, is de inzet van aardgas simpelweg onverantwoord. Minder onverantwoord dan kolen, maar nog steeds: onverantwoord. Nu al. Niet pas in 2050.

Want aardgas is de light-sigaret onder de fossiele brandstoffen. Jaarlijks nog altijd goed voor miljoenen tonnen CO2-uitstoot. Een gascentrale stoot ongeveer half zoveel CO2 uit als een kolencentrale. Maar dat is nog altijd 45 keer zoveel als een windmolen, en 25 keer zoveel als een zonnepark.^*

De Amerikaanse Energy Information Administration verwacht dat het aandeel van aardgas in de wereldwijde uitstoot oploopt van 20 procent in 2012 tot 26 procent in 2040 - een grotere stijging dan kolen of olie.^*

Bovendien: juist bij de productie van aardgas lekt er relatief veel methaan weg, een veel sterker broeikasgas dan CO2. Bovendien wordt er in Europa nog zoveel nieuwe gasinfrastructuur gebouwd, dat we tot ver na 2050 aan het gas zitten.

De advertentie had dus beter kunnen lezen: ‘MOOI MINI-STAPJE VOORUIT, MAAR NOG VEEL TE VEEL AARDGAS IN DE PIJPLIJN.’

Waarom het tijd is voor een sprong vooruit

Gelukkig wordt de sector soms teruggefloten. De Nederlandse Aardoliemaatschappij (NAM) werd na een klacht van Milieudefensie op de vingers getikt door de Reclame Code Commissie toen het aardgas de ‘schoonste fossiele brandstof’ noemde. Dat moest zijn: de ‘minst vervuilende fossiele brandstof,’ zo oordeelde de RCC.

Ook Statoil werd aangepakt: het had de woorden ‘emissiearm’ en ‘schoon’ niet mogen gebruiken in paginagrote krantenadvertenties in NRC Handelsblad en de Volkskrant.

Maar aan de advertentie van vandaag zie je dat de sector het bijna niet kan weerstaan om aardgas te bejubelen.

De gassector zou ook echt ambitie kunnen tonen. Bijvoorbeeld door te communiceren dat de cijfers van het CBS, ondanks een kleine verbetering, vooral aantonen dat er nog véél meer moet gebeuren. Wij gaan ons best doen om aardgas nóg eerder uit te faseren dan nu mogelijk wordt geacht, zou de sector kunnen zeggen. Zoiets zou van een serieuze inzet getuigen.

Want we kunnen veel eerder van het gas af. Zie bijvoorbeeld het Urgenda-scenario voor een klimaatneutrale energiehuishouding in 2030.

Tijd om de relatieve voordelen van aardgas boven steenkool te bejubelen hebben we niet meer. Die voordelen kenden we vijftig jaar geleden ook al, en ze berusten deels op de mythe dat we de uitstoot van methaan kunnen negeren. Laten we die fout niet nogmaals maken. Nu is de tijd voor een sprong vooruit.

Lees meer: