Dit vonden lezers in onze data over vrouwen en mannen op de radio

Slechts een kwart van alle artiesten die op zes grote Nederlandse radiostations worden gedraaid is vrouw. Die conclusie trokken collega Rufus Kain en ik een paar maanden geleden op basis van uitgebreid dataonderzoek.

We verzamelden een overzicht van alle gedraaide liedjes tussen 1 april 2016 en 1 april 2017 op 3FM, 538, FunX, Qmusic, NPO Radio 2 en Sky Radio. Vervolgens keken we hoeveel mannen en vrouwen er te horen waren. Dit was de uitkomst.

Ook konden we iets zeggen over de populariteit van de artiesten:

We hadden tevens data verzameld van Spotify en YouTube over de artiesten die in ons overzicht werden genoemd. Ik kreeg daar echter geen betrouwbare resultaten uit. Na publicatie van het artikel gaven we de data vrij voor wie ermee aan de slag wilde.

Al snel meldde Paula Kaanders zich bij ons.

Zij ging aan de slag met de populariteit van vrouwelijke en mannelijke artiesten op de radio, Spotify en YouTube. Zij komt tot een opmerkelijke conclusie: vrouwen worden inderdaad veel minder gedraaid, maar hun liedjes zijn wél populairder dan die van mannen.

Sommige vrouwelijke artiesten, zoals Beyoncé, Rihanna, Dua Lipa en Adele, worden wél erg veel gedraaid. Ook op Spotify, wellicht een eerlijker afspiegeling van de voorkeur van luisteraars, zijn vrouwen populairder dan mannen.

Adele valt een paar plaatsen terug

Anton Stam ging ook met onze data aan de slag. Hij heeft kritiek op de manier waarop wij de populariteit van een artiest meten. Adele is bij ons de meest gedraaide artiest, maar zij zingt vooral solo. Bands als Coldplay, worden minder vaak gedraaid, maar treden vaak op met andere artiesten, zoals Beyoncé. Coldplay ft. Beyoncé wordt in onze lijst als aparte artiest gezien.

Dat is inderdaad niet eerlijk.

Stam heeft al die samenwerkingsverbanden uit elkaar gehaald en is vervolgens opnieuw gaan tellen. In zijn lijst zakt Adele flink wat plaatsen naar beneden en staat Sean Paul, die veel met andere artiesten samenwerkt, ineens bovenaan. Ik denk dat Stams methode veel beter is.

Omdat Stam toch bezig was, analyseerde hij ook de man-vrouwverhoudingen in de Top 2000, de populaire hitlijst die aan het einde van het jaar door luisteraars wordt samengesteld. De verhoudingen tussen mannen en vrouwen is in die lijst nog veel schever: slechts 12 procent is vrouw en hoe hoger we komen in de hitlijst, hoe minder vrouwen er zijn.

Toch wordt ook in die mannenlijst enige progressie geboekt. Stam keek naar het decennium waarin liedjes werden uitgebracht. Van de liedjes uit de jaren zestig is slechts 7 procent van een vrouwelijke artiest. Van liedjes van na 2010 is dat 16 procent.

De verhoudingen per genre

Tot slot zocht Diederick Koetsier bij de uitgezonden liedjes het genre. Tussen de verschillende stijlen zitten flinke verschillen. Enkele conclusies:

• de gedraaide artiesten zijn eerlijk verdeeld tussen mannen en vrouwen in r&b;
• rock is in al zijn verschijningsvormen een mannenfeestje;
• dance-achtige stijlen zijn ook wat eerlijker verdeeld.

Een uitgebreid overzicht vind je in de visualisatie die Koetsier met het programma Tableau heeft gemaakt.

Ik vind het in ieder geval leuk om te zien dat lezers met deze data aan de slag gaan. Ook laten deze inspanningen goed zien dat dataonderzoek erg subjectief kan zijn. De uitkomsten zijn altijd afhankelijk van de keuzes die tijdens het verzamelen, bewerken, visualiseren en analyseren worden gemaakt.

Meer lezen?