Handleiding: zo bereken je de voetafdruk van jouw organisatie

Vandaag publiceren we op De Correspondent een stappenplan dat je kunt gebruiken om je organisatie te verduurzamen. Het artikel dat je nu leest is daar een bijlage bij.

Eén stap van het verduurzamen is: de ‘voetafdruk’ van jouw organisatie berekenen. Dat kun je doen met onderstaande handleiding.

Is je tijd beperkt? Huur dan een voetafdrukadviseur in en laat dit lijstje links liggen.

Ga je zelf aan de slag, oriënteer je dan om te beginnen op de drie verschillende niveaus van je voetafdruk. In jargon worden dit ‘scopes’ genoemd. Ze zien er zo uit:

De uitstoot op niveau 1 en 2 kun je precies uitrekenen. De uitstoot op niveau 3 ligt verder van de eigen organisatie af en is dus moeilijker te berekenen. Maar let op: het grootste deel van je uitstoot kan juist op het derde niveau zitten! Verlies het dus niet uit het oog.

Met deze stappen kun je een heel eind komen bij het berekenen van de uitstoot op alle drie de niveaus:

• Om de eerste twee niveaus van je voetafdruk te bepalen (energieverbruik huisvesting en uitstoot zakelijk vervoer) kun je gebruikmaken van de gratis CO2-calculators van Klimaatplein of de Climate Neutral Group. Of je kunt, tegen betaling, gebruikmaken van de Milieubarometer (gratis voor bedrijven in ruim zestig gemeenten en bij drie brancheorganisaties) of van de certificering van de veelgebruikte CO2-prestatieladder. Bij deze vier opties zul je informatie over je bedrijf moeten invoeren. Je kunt ook zelf aan de slag met een spreadsheet.

• Voor inzicht in de indirecte uitstoot (niveau 3) kun je gebruikmaken van de gratis ‘Scope 3 Evaluator’ of de documentatie van het Engelse overheidsinstituut Defra, de standaarden van het Greenhouse Gas Protocol, of – voor de CO2-uitstoot van verschillende voedingswaren – het Voedingscentrum.

• Welke methode je ook kiest, je hebt veel informatie over je eigen bedrijf nodig. Vraag om te beginnen de collega die verantwoordelijk is voor huisvesting naar het verbruik van gas, licht en water, en check ook of er groene of grijze stroom wordt afgenomen.

• Is er een administratief of financieel medewerker met een overzicht van het zakelijke vervoer? Vraag om een uitdraai van het gebruik van auto’s (tankpassen) en ov. Eigen bedrijfsauto’s? Vraag naar het verbruik.

• Is er geen kant-en-klare administratie beschikbaar? Gebruik een enquête om het reisgedrag – ook het dagelijkse woon-werkverkeer – van medewerkers in kaart te brengen. Met bijvoorbeeld Google Forms kun je eenvoudig een enquête aanmaken. Je kunt je collega’s vragen om hun jaarlijkse reisgedrag te schatten op basis van een min of meer representatieve maand. Om de afstanden die je met het ov hebt gereisd te schatten, kun je gebruikmaken van afstandenberekenen.nl. De ANWB heeft een routeplanner die je helpt autokilometers te berekenen. Voor vluchten is het van belang om precieze informatie te verzamelen. De Climate Neutral Group biedt een app waarmee je de uitstoot van je vluchten kunt berekenen.

• Werken jij en je collega’s soms thuis? Gebruik de enquête ook om te inventariseren of de werknemers thuis groene of grijze stroom afnemen (en vraag eventueel ook naar het gebruik van duurzame warmte) - dit heb je nodig om de uitstoot van niveau 3 in kaart te brengen.

• Verzamel ook de overige informatie die je nodig hebt om een totaalbeeld te krijgen van je voetafdruk.

• Verwerk de gegevens in een CO2-calculator of spreadsheet. Gebruik deze website om de CO2-uitstoot van verschillende activiteiten en impacts te berekenen. En houd het het handboek van de CO2-prestatieladder bij de hand. Je kunt nu uitrekenen hoeveel kilogram CO2 jouw bedrijf heeft uitgestoten in een jaar.

• Om het officieel te maken, kun je de kwantificering van je voetafdruk van niveau 1 en 2 laten verifiëren door een extern certificeringskantoor (Lloyd’s Register, DNV-GL, KIWA of Energie Consult). Je moet dan wel hebben voldaan aan de hiervoor geldende richtlijnen (met cryptische namen als ISO 14064-1).

• Deel de totale uitstoot door het aantal medewerkers (fte) of de jaaromzet, dan heb je een goed referentiepunt voor vergelijking door de jaren heen.

• Wil je een breder beeld van je impact dan alleen je CO2-voetafdruk? Gebruik dan het boek De verborgen impact, de MVO Prestatieladder of het ‘milieuaspectenregister’ (excuus, jargon is onvermijdelijk) om overzicht te krijgen.

• Werk je bij een organisatie van meer dan 250 fulltime medewerkers of een omzet van meer dan 50 miljoen euro? Dan ben je verplicht om vier keer per jaar een energie-audit uit te voeren. De verplichting geldt ook voor gemeentes en zorginstellingen. Als kleinere organisatie kun je zo’n audit ook doen, bijvoorbeeld met behulp van deze tips.

• Ga je de uitstoot van vluchten of gasverbruik compenseren? Gebruik deze tips die we eerder op De Correspondent publiceerden.

Wil je je organisatie vergroenen?