Mini-docu: De beschermengel van Edward Snowden kan elk moment worden uitgezet
Toen Edward Snowden na zijn schokkende onthullingen over de Amerikaanse inlichtingendiensten in 2013 moest vluchten, vond hij een onverwachte schuilplaats: bij Aziatische asielzoekers in Hongkong. Vandaag het verhaal van de Filipijnse Vanessa, die door hem werd geïnspireerd zélf voor mensenrechten te strijden.
Vanessa Mae Rodel is een jonge moeder uit de Filipijnen. Vijf jaar geleden kwam ze als vluchteling naar Hongkong, waar haar dochtertje werd geboren. Samen met twee andere gezinnen spande ze in juli een rechtszaak aan tegen de Canadese overheid. Het doel van de zaak: de Canadese autoriteiten ertoe brengen hun asielaanvraag met spoed in behandeling te nemen, omdat ze vrezen dat Hongkong hen binnen zeer korte tijd uitzet naar hun land van herkomst.
Wat hun zaak zo bijzonder maakt? Dit zijn de mensen die in 2013 een schuilplaats boden aan Edward Snowden in hun piepkleine woningen in de arme buurten van Hongkong, toen hij na zijn onthullingen over de praktijken van de NSA op de vlucht sloeg voor de Amerikaanse overheid. Dat zou altijd geheim zijn gebleven als Oliver Stone geen speelfilm over Snowden had gemaakt. Tijdens diens research voor de film, in 2016, bleek dat een advocaat op het idee was gekomen om Snowden te verbergen bij asielzoekers – juist bij die kleine groep rekende hij op solidariteit en geheimhouding. Vanaf daar was het voor de media en de autoriteiten van Hongkong nog maar een kleine stap naar de mensen die de advocaat bijstond in hun asielprocedure.
En nu draaien zij ervoor op. Want in mei dit jaar werd hun verzoek tot bescherming in Hongkong afgewezen. Terwijl Canada heel rustig aan doet met hun asielaanvraag – de normale procedure kan tot vier jaar duren – dreigt uitzetting voor de drie gezinnen. In augustus kreeg de groep te horen dat ze zich moeten melden bij het Castle Peak Bay Immigration Centre, een gevangenis waar asielzoekers worden vastgehouden tot ze worden uitgezet. Allen zijn ze zeer kwetsbaar zodra ze terugkeren naar hun land van herkomst. Ze vrezen gevangenisstraf en erger.
Terwijl Canada rustig aan doet met hun asielaanvraag, dreigt uitzetting voor de drie gezinnen
Met de uitspraak van het Canadese gerechtshof in het vooruitzicht presenteren we vandaag het verhaal van Vanessa. De gerenommeerde documentaireregisseur Petr Lom maakte exclusief voor De Correspondent een ontwapenend en urgent portret van deze vrouw, wier leven ingrijpend veranderde door de ontmoeting met de haar onbekende Snowden. Er zitten prachtige herinneringen in, zoals het moment waarop Snowden aan Vanessa vroeg een Engelstalige krant te kopen. Bij de kiosk staarde zijn foto als ‘most wanted man’ haar vanaf alle voorpagina’s aan. Vanessa heeft veel van Snowden geleerd, vertelt ze. Ze werd zich bewust van politieke verhoudingen en sloot zich aan bij actiegroepen om mensenrechten te verdedigen.
In De beschermengel van Edward Snowden maakt u kennis met een moedige en ontroerende vrouw. Deze maand beslist een Canadese rechtbank over haar levenslot.