Drie tips over de zoektocht naar een nieuw verhaal voor deze tijd
Ooit droomden we van auto’s en spaceshuttles. Waar brengt onze verbeelding ons nu?
Dat was de grote vraag in het stuk dat ik zaterdag publiceerde. Ik vroeg me af hoe het toch kan dat we zo zijn vastgelopen in een economisch systeem dat structureel over de grenzen van de aarde heen walst. Een systeem dat ondertussen steeds grotere verschillen tussen arm en rijk creëert.
Ik ging in gesprek met planoloog Maarten Hajer, die ervan overtuigd is dat de mensheid verder kan komen als ze haar verbeelding herontdekt. Lees het verhaal hier.
Werk aan de toekomst alsof het een kathedraal is
In de ruim honderd bijdragen onder het stuk ontstond een interessant gesprek over de ingrediënten voor een duurzame toekomst. Een lezer wees me per mail op het werk van Daan Quakernaat, een spreker en auteur. ‘Hij gebruikt de kathedraal als beeldspraak voor het maken van iets vanuit verbeelding in plaats van een gecalculeerd en ingekaderd plan,’ schreef de lezer.
‘Men begon aan de bouw en wist dat het mogelijk meer dan honderden jaren ging duren voordat er een resultaat was, iets wat dus meerdere generaties en verschillende technische ontwikkelingen besloeg. Niemand wist precies hoe het eruit ging zien en hoe/wanneer het afgerond zou worden, maar men ging wel voor het mooiste resultaat.’
Quakernaat schreef er een boekje over, Ga kathedralen bouwen! In de inleiding schrijft hij dat het ‘enorme contrast tussen toen en nu mateloos interessant [is].’ Nu zijn we veel meer dan toen in de ban van risicominimalisatie en controledenken. ‘Volgens mij kunnen we enorme vooruitgang boeken als we de volle potentie van onze moderne technieken combineren met de durf en de moed waarmee de kathedralenbouwers problemen te lijf gingen.’
De behoefte aan een groter verhaal
Dit fascineert me. De crux lijkt me dat we een groter verhaal nodig hebben om gezamenlijk aan een duurzame toekomst te kunnen werken. Drie tips in dit kader:
1. De landschapsarchitect Dirk Sijmons deed al eens een voorstel voor zo’n verhaal op De Correspondent. Maak van de grote duurzame verbouwig van Nederland een volksfeest, stelde hij voor.
2. Ook schrijver Bas Heijne heeft in gesprek met collega Lex Bohlmeijer al eens gesproken over de behoefte aan een nieuw groot verbindend verhaal. Het is tijd voor een nieuw beschavingsideaal, zei hij.
3.The Guardian-columnist George Monbiot schrijft in zijn nieuwe boek, Out of the Wreckage, de basis voor dat nieuwe verhaal. ‘We have to come together to tell a new, kinder story explaining who we are, and how we should live,’ schrijft hij. Lees hier een voorpublicatie uit zijn boek.
Hoe batterijen onze wereld gaan veranderen
Ik hoop met mijn verhalen bij te dragen aan de totstandkoming van een nieuw politiek ideaal voor deze tijd. Een verhaal dat gestoeld is op een andere leest dan het huidige systeem. Een verhaal dat ons in staat stelt om vreedzaam en gelukkig samen te leven, ondanks de verandering van het klimaat en het verlies van talloze ecosystemen.
Komende zondag mag ik mijn ideeën hierover uit de doeken doen op ACT, een duurzaamheidsfestival van de (groene) ASN-bank. Ik sta om 17:00 uur op het hoofdpodium in de Thuishaven in Amsterdam. Kaarten zijn gratis, maar je moet wel even registreren vooraf. Misschien tot daar?
Voor de thuisblijvers een tipje van de sluier: een van de ontwikkelingen die ik wil belichten is de razendsnelle ontwikkeling van de duurzame energiesystemen van de toekomst. Batterijen bijvoorbeeld, die gaan de manier waarop we energie krijgen en gebruiken totaal veranderen. Bloomberg maakte er dit filmpje over:
Tot de volgende,
Jelmer
P.S. Nog zin in een mooi verhaal? Op Aeon schrijft filosoof Stephen T. Asma over de kracht van verbeelding.