Aanbeveling

U wordt bedankt! (3)

Karel Smouter
Journalist, gespecialiseerd in boerenprotesten

De discussie over asielzoekers lijkt soms net een toneelstuk, verzuchte ik eerder. Het lijkt dan ook geen toeval dat juist theatermakers zich door mijn stukken hebben laten inspireren. Dit voorjaar gaan twee producties het theater in. Ik kan ze van harte aanbevelen.

Even een waarschuwing vooraf: dit artikel kan rieken naar zelffelicitatie. Toch is het niet zo bedoeld. Als er al iemand te feliciteren is, dan zijn jullie dat: de lezers van De Correspondent.

We maken bij De Correspondent onze stukken namelijk graag sámen met onze lezers. Nu zal ik jullie niet vermoeien met weer een omstandig dankwoord daarvoor. Al is dat natuurlijk wel op zijn plaats: bij welk medium verzamel je binnen één dag voor een nieuw project? 

Of het nu jullie nieuwsgierigheid of jullie expertise is, ik zou niet meer zonder kunnen of willen. Deze zeven lessen stak ik bijvoorbeeld eerder van jullie op:

Maar niet iedere lezer reageert door onder een stuk een bijdrage achter te laten. Er zijn er ook die onze stukken gebruiken om iets heel nieuws tot stand te brengen. De afgelopen maanden werd ik regelmatig benaderd door lezers die zich door onze artikelen over "Fort Europa" en de Dienst Terugkeer & Vertrek hebben laten inspireren. 

Theater- en documentairemakers, debatcentra en beeldend kunstenaars, maar bijvoorbeeld ook een opleidingsprogramma voor topmanagers bij de overheid. Ik zocht een aantal van deze lezers op en dacht met hen mee om ze verder op te weg te helpen met hun producties.

De komende weken gaan twee voorstellingen de theaters in. Een spel over gastvrijheid en een oratorium over Frontex.

RULEtm - Een theatraal spel

Stel, je bent een avondje thuis. Je hebt je geliefde een luie avond samen op de bank beloofd. De eerste in weken. En ineens staat er een goede vriend voor de deur. Je hebt hem al een tijd niet gezien. ‘Ik was in de buurt, en dacht: ik kom even langs. Kan ik een nachtje logeren?’  

Het is één van de dilemma’s die door een blikkerige stem wordt voorgelezen, terwijl de bezoekers in groepjes op de vlakke vloer van het theater staan.

Alsof je naar de aanwijzingen van je GPS luistert. ‘Als je jouw vriend binnenlaat, ga dan in het groene vak staan. Wijs je hem de deur, kies dan voor het bruine eiland.’

De dilemma’s blijven komen: ‘Stel, het is geen vriend van je die aanbelt, maar een dakloze man.’ Of: ‘Stel, deze dakloze heeft een Aziatisch uiterlijk.’ Wat dan? 

Telkens moet je als speler je positie bepalen. En intussen vraag je jezelf af: wat denken de andere spelers van mijn keuzes? Ga ik mee met de voorkeur van het publiek of blijf ik bij mijn eigen overtuiging?

Ook professionele dilemma’s passeren de revue. Wat doe je als IND-ambtenaar wanneer iemand net niet helemaal aan de voorwaarden voor asiel voldoet, maar zegt bij terugkeer voor zijn leven te moeten vrezen? En wat doe je als tolk, wanneer je een asielrelaas moet vertalen waar aantoonbaar in gelogen word?

Theatermaker Emke Idema (1980) studeerde met deze voorstelling af aan de Masteropleiding DasArts in Amsterdam. Ze maakte samen met dramaturg Nienke Scholts deze interactieve voorstelling over gastvrijheid en grensethiek. Lezers van De Correspondent zullen in het spel verschillende dilemma’s uit verhalen tegenkomen. Zo keren de eilandbewoners van Lampedusa terug in het stuk en zijn er details uit de terugkeergesprekken van de Dienst Terugkeer & Vertrek in de dilemma’s verwerkt.

Door de keuze voor spel bereikt ze wat met een journalistiek artikel vaak buiten bereik blijft: de mogelijkheid om verschillende posities in te nemen. Als ik schrijf over een IND-ambtenaar blijft dat een ander. In dit spel ben jij - voor even - die ambtenaar. Dat werkt absoluut verrijkend.

Wil je meedoen aan een speltest?

Er zijn nog vijf mogelijkheden om het spel te spelen, terwijl het zich in de testfase bevindt. Je hebt dan nadien de kans de makers van input en feedback te voorzien. Wie dat wil kan zich opgeven van maakster Emke Idema.

Wil je het eindresultaat aanschouwen?

Na de testfase gaat Idema met haar spel het land in. 

- 11 t/m 15 maart: Frascati, Amsterdam

- 27 t/m 29 maart: Festival CEMENT, Den Bosch

- 25 april: Corrosia, Almere

- 19 en 20 november: Toneelschuur, Haarlem

- November: Wintercollectie Theater Kikker, Utrecht

- December: Verkadefabriek, Den Bosch

De Wet - Een theatraal drieluik

Wat hebben Somalische piraten, een Bosnische prostituee en grensagentschap Frontex met elkaar gemeen?

Antwoord: ze keren terug in een nieuw stuk van theatergroep en hun Belgische collega’s van . Het gaat om "De Wet", een theatraal drieluik over de wetten van de grens en de grenzen van de wet.  

Het sluitstuk van deze theateravond vormt een oratorium over Frontex, dat deels gebaseerd is op over deze organisatie. Tekstschrijver kreeg de opdracht om het jargon van deze organisatie als uitgangspunt voor een lied te nemen. Zijn onze grensbewakers moedige redders van levens op zee of zijn het harteloze bureaucraten? De tekst laat het oordeel over aan de bezoeker.

"De Wet" is onderdeel van een groter project. In vier jaar tijd bouwt Wunderbaum aan een bos: Door middel van voorstellingen, een online platform en zogenoemde ‘contextavonden’ onderzoeken de theatermakers hoe de toekomstige samenleving eruitziet. In 2016 presenteren ze het resultaat.

Deze voorstelling bezoeken?

De  van Wunderbaum is op de website van The New Forest te bekijken. De voorstelling is dit voorjaar op verschillende plaatsen in Nederland en België te bekijken. 

Vooral de Nederlandse première, , is er één om in de agenda te zetten. We werken op deze avond samen met Wunderbaum aan een inhoudelijk programma rond de voorstelling.  Zodra het programma hiervan bekend is, zal ik een aparte aankondiging hiervan plaatsen.