Zo spin je een verhaal tot de waarheid ‘in het midden’ ligt
Afgelopen week publiceerden wij onze redactionele en financiële jaarverslagen. Zo kun je als betalend lid precies zien waar je lidmaatschapsgeld aan wordt uitgegeven en wat we ervan hebben gemaakt.
Dat doen we, omdat we het belangrijk vinden verantwoording af te leggen aan onze leden - degene die onze journalistiek mogelijk maken. Voor wie de verslagen gemist had:
Zo spin je een verhaal tot ‘de waarheid zal wel in het midden liggen’
Spin, spin, spin: dat was het resultaat van het onthullende onderzoeksverhaal van correspondent Maite Vermeulen over censuur bij Free Press Unlimited. De reactie van de mediahulporganisatie was een mooie casus voor eenieder die geïnteresseerd is in de hogere kunst van het spinnen - de hele pr-trukendoos kwam langs.
Grofweg hanteerde Free Press Unlimited vier strategieën. Eerst: ontken de aantijgingen in alle toonaarden, zonder bewijzen daarvoor te leveren. Daarna: suggereer met opvallende precisie dat het artikel ‘32 onjuistheden’ bevat, zonder te melden welke. Vervolgens: doe publiekelijk beklag over de handelswijze van de journalist, bijvoorbeeld door de korte deadline voor reactie te hekelen. Tot slot: betwist alle niet-essentiële details in het verhaal (‘FPU is geen hulporganisatie, maar een mediaontwikkelingsorganisatie’) en negeer alle hoofdlijnen.
Het beoogde effect: twijfel zaaien, zodat andere media het verhaal niet oppikken en het beeld ontstaat dat in een betwist verhaal de waarheid ‘wel ergens in het midden zal liggen.’ De spin werkte, want dat beeld ontstond inderdaad. Illustratief hiervoor was een kort stukje op journalistenvakblad Villamedia met als kop: ‘Free Press Unlimited en De Correspondent ruziën over censuur-beschuldiging.’
Een klassiek voorbeeld van zogenoemde he-said-she-said-journalistiek: A zegt X en B ontkent X - wie ‘gelijk’ heeft, zullen we nooit weten. Dat voor elke claim in ons artikel meerdere bronnen ter onderbouwing worden opgevoerd en geen van de essentiële claims over censuur werden weerlegd, leek van ondergeschikt belang. ‘Waar onenigheid is, kan geen waarheid zijn,’ is dan de gemakkelijkste conclusie.
Leden delen voorbeelden van ‘de dictatuur van de minderheid’
Zelf had ik eindelijk ook weer eens tijd de pen ter hand te nemen voor een stuk. In een notendop: onze wereld - en via de media: ons wereldbeeld - wordt gedomineerd door wat ik de ‘1 procent’ noem: die minuscule minderheid van kwaadwillenden die het verpest voor de rest.
Ik kreeg ontzettend veel waardevolle bijdragen onder mijn stuk, onder andere van een lid dat in de ggz werkt en de ‘dictatuur van de minderheid’ zeer herkende: ‘Ik werk in de ggz en ook daar geldt de 1 procent-regel. Het hele systeem is gebaseerd op wantrouwen en bedoeld om fraude te voorkomen. Gevolg is een enorme berg administratie en controlerende instanties waardoor er minder geld is voor onze kerntaak, het verlenen van goede zorg.’
Mijn stuk en alle andere bijdragen vind je hier:
Op naar werelddominantie: van Sydney tot New York tot Washington!
Tot slot: in het kader van onze ambitie tot werelddominantie (lees: ons plan om volgend jaar het Engelstalige The Correspondent te lanceren) vlieg ik momenteel de halve wereld rond (tot lichtelijk ongenoegen van correspondent Jelmer Mommers, die mijn CO2-afdruk met argusogen bekijkt).
Twee weken geleden was ik in Sydney om te vertellen over De Correspondent aan enkele honderden Australische geïnteresseerden en mocht ik in discussie over de toekomst van de journalistiek met niemand minder dan Lenore Taylor, hoofdredacteur van The Guardian Australia. Ook was ik op de radio in het veelbeluisterde programma Last Night Live op ABC Radio (let niet op de bijbehorende foto!).
De week erna was ik alweer in New York, druk op zoek naar ambassadeurs voor onze internationale lancering. Ik sprak onder andere met de fascinerende Lara Setrakian, die ooit een sterke Ted Talk gaf over wat er allemaal mis is met de nieuwsindustrie en daad bij haar klachten voegde door het alternatieve nieuwsplatform NewsDeeply op te richten. Volg deze vrouw vooral ook op Twitter!
En deze week ben ik alweer in Washington, waar ik over De Correspondent mag vertellen ten overstaan van zo’n beetje de halve mediawereld in de VS, op de journalistieke conferentie van de Online News Association. Daarover uiteraard in een volgende nieuwsbrief verslag!
Met een groet!
Rob