Beste,
Het gaat er echt van komen. Mark Rutte is formateur. Hij mag nu zijn zestien ministers en acht staatssecretarissen gaan werven.
De toekomstige voorman van Rutte III verwacht 26 oktober op het bordes te staan. Daarna volgt het debat over de regeringsverklaring. 1 november wil premier Rutte aan de slag.
Akkoord over 161 maatregelen
Over het regeerakkoord werd 209 dagen onderhandeld. Dat leverde 161 afspraken op. Het kostte dus 1,3 dag per afspraak.
De vier fractievoorzitters van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie prezen ieder hun eigen trotspunten aan. Een gemeenschappelijk verhaal werd niet echt verteld.
Volgens Rutte was dit een programma voor de middengroepen. Geen kabinet was groener geweest, volgens Pechtold. De ChristenUnie was blij dat ontwikkelingssamenwerking veel meer geld krijgt, maar de vraag rees of dat wel klopt.
Gewogen en bekeken
De titel Vertrouwen in de toekomst was zo generiek als men kon bedenken. Wie de voorstellen optelt en weegt ontdekt een hutspot van niet echt sporende maatregelen.
- Econoom Bas Jacobs signaleerde de zoveelste gemiste kans om het belastingstelsel te vereenvoudigen.
- Zelf schreef ik een Politiek Dagboek over de politieke wanhoop die onder het geadverteerde optimisme schuilgaat.
- Met Lex Bohlmeijer nam ik een podcast op over de staat van ons politiek systeem.
- Correspondent Jelmer Mommers hield de klimaatdoelstellingen tegen het licht. Te weinig en ineffectief.
- Collega Dick Wittenberg, die veel nieuwe Nederlanders ontmoette dit jaar, constateert een boterzacht en spijkerhard integratiebeleid.
- Het akkoord spreekt wel over openbaar bestuur maar amper over democratische vernieuwing, een tijdbom volgens Maurice de Hond.
- In VPRO’s Bureau Buitenland was ik te gast om het voorgestelde buitenlands beleid te bespreken. Emmanuel Macron krijgt van Rutte III geen applaus.
Met 76 zetels
De vier partijen kwamen met veel moeite tot elkaar en zij hebben een meerderheid van één zetel. Zij zullen de komende jaren veel samenwerking moeten zoeken met andere partijen, zowel in als buiten het parlement.
Tijdens de formatie is dat niet merkbaar gebeurd. In het eerste debat na presentatie van het regeerakkoord werd die bereidheid wel uitgesproken. PvdA-leider Lodewijk Asscher vroeg boter bij de vis: schrappen van 100 miljoen aan bezuinigingen op wijkverpleging. Daar ging de nieuwe coalitie niet op in.
Een minimale meerderheid in het parlement en nog steeds veel vragen van burgers die de meeste moeite hebben met de nog steeds verwachte ‘participatiesamenleving.’
Het kabinet zal heel wat meer gebaren naar burgers moeten maken dan koopkrachtplusjes, waarschuwden deze week de Nationale Ombudsman en de directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau.
Uitvoerbaarheid
Het begrip uitvoerbaarheid van beleid komt twee keer voor in het regeerakkoord. Dan gaat het over pogingen het groeiende aantal mensen met onzeker werk steun te bieden.
De vorige informateur, Herman Tjeenk Willink, vroeg er in zijn eindverslag aandacht voor dat opeenvolgende kabinetten en Kamers de uitvoeringsdiensten overvragen.
Het nieuwe regeerakkoord mag dan zonder grote ambities lijken, het komt wel weer met een lawine aan maatregelen. Met name de Belastingdienst kan de toch al overbelaste computers opnieuw gaan programmeren.
De Algemene Rekenkamer waarschuwde deze week, niet voor de eerste keer, dat het zeer de vraag is of de Belastingsdienst alle nieuwe verzinsels wel tijdig kan verwerken.
De nieuwe coalitie schuift wat extra geld naar de dienst en hoopt dat het daarmee wel goed komt.
Referendum (bis)
De coalitie wil het raadgevend referendum afschaffen. Maar vorige week bleek dat er waarschijnlijk voldoende handtekeningen zijn verzameld om zo’n referendum over de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten af te dwingen. Dat wordt waarschijnlijk op 21 maart gehouden, tegelijk met de gemeenteraadsverkiezingen.
Thierry Baudet en andere Oekraïne-veteranen willen nu snel een referendum organiseren tegen de wet die het raadgevend referendum afschaft.
Kan dat? Ja, de Raad van State heeft gezegd dat dat kan.
Beter onderwijs?
Onderwijspartij D66 was deze week betrekkelijk stil over onderwijs. Het regeerakkoord zegt er van alles over. En reserveert er extra middelen voor.
De docenten zijn niet unaniem onder de indruk. Het lerarentekort wordt benoemd noch aangepakt.
Wel wordt een VVD-idee door de coalitie omarmd: invoering van het lerarenregister. Met het leugentje dat het ‘voor en door’ de docent zal bestaan.
Collega Johannes Visser heeft uitgezocht hoe dat in werkelijkheid is gegaan. Een voorbeeld van hoe dit land draagvlak simuleert en weer een controlemechanisme op een beroepsgroep invoert.
Waar is het liberalisme van de VVD gebleven? Waarom dekken de andere drie deze dwingelandij van de geperverteerde polder?
En tenslotte...
...tekende Jeroen Dijsselbloem het register van voortijdig vertrekkende Kamerleden. Meer dan 51.695 kiezers stemden op 15 maart op de PvdA-minister van Financiën.
Met koel berouw besloot hij negen maanden later op te stappen. Eerst was het gebrek aan vuurkracht. Daarna was het argument dat hij alsnog een soort verantwoordelijkheid neemt voor de enorme nederlaag van de PvdA.
Dijsselbloem hoopt op begrip. Lastig. Gelukkig blijven coalitiepartners Sybrand Buma, Alexander Pechtold en Gert-Jan Segers in de Kamer.
Wil je op de hoogte blijven van mijn artikelen? Elke zaterdag mail ik een Politieke Weekbrief waarin ik samenvat wat me de afgelopen politieke week opviel en wat er staat te gebeuren, in Nederland, Europa en de VS. Wil je die ontvangen en mijn Politieke Dagboeken en andere verhalen in je inbox krijgen? Meld je dan aan!Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!