Hoe leeft de 25 procent van de Spanjaarden die werkloos is?
In Spanje is de werkloosheid door de crisis inmiddels gestegen tot ruim 25 procent. Een drama dat hier maar weinig aandacht krijgt. Hoe is het dagelijkse leven in een land waar meer dan een kwart van de bevolking geen werk heeft? Vandaag twee korte films: Gastcorrespondenten Lucia Salvador en Alla Shadrova berichten vanuit Barcelona en de Nederlandse makers Rosanne Kropman en Jasper Juinen maakten een gestileerd portret van een ‘Deurendorp’.
Spanje is één van de landen die het hardst is getroffen door de eurocrisis. Het is een schoolvoorbeeld van wat er mis is gegaan sinds de invoering van de euro. Met de invoering van de gemeenschappelijke munt en het opgeven van een systeem van wisselkoersen daalden de rentes in Zuid-Europese lidstaten rap. Het gevolg was dat bedrijven, huishoudens en overheden zich, gebruikmakend van het goedkope krediet, diep in de schulden begonnen te steken.
In Spanje was dat vooral merkbaar in de vastgoedsector. Een nieuw tijdperk van eindeloos vastgoedpotentieel was aangebroken, zo was het verhaal. Vakantiehuisjes, seniorenresorts, golfbanen en hotels werden met Duits en Nederlands geld uit de grond gestampt. Spanje zou het Florida aan de Middellandse Zee worden.
Na 2008 begon overal in Zuid-Europa langzaamaan de rook van de kredietroes op te trekken. De vastgoedbubbel knapte. Nederlandse banken als SNS bleven zitten met de half-afgebouwde karkassen van luxe-appartementencomplexen. De eurocrisis, ontstaan door de schulden van zuidelijke landen, was daar. Sindsdien worden Griekenland, Portugal en Spanje overeind gehouden door Europa en het IMF, dat als tegenprestatie draconische bezuinigingsmaatregelen eist.
Voor de bevolking in de Zuid-Europese lidstaten is de crisis een ongekend drama. De werkloosheid is in Spanje en Griekenland opgelopen tot ruim 25 procent, de levensstandaard loopt gestaag terug en de eerste berichten over tekenen van herstel helpen alleen de banken, en niet de burgers.
Het leven achter de cijfers
Toch wordt er in de nog relatief welvarende rest van Europa te weinig aandacht besteed aan het dagelijks leven van onze mede-Europeanen. Hoevaak krijgen we beelden te zien uit Portugal, Griekenland of Spanje die niet louter als illustratie dienen bij een zoveelste verhaal over onwillige politici, corruptie en falend beleid? Wanneer voelen we het leven achter de cijfers?
Om daar iets aan te veranderen, presenteer ik vandaag twee bijzondere korte films. De eerste is op mijn verzoek gemaakt door twee studentes van de filmacademie in Barcelona: Lucia Salvador en Alla Shadrova. Ze brengen in beeld hoe bewoners van een wijk in Barcelona zich organiseren om zich te kunnen weren tegen de banken, die overal mensen uit hun huizen zetten. De veroorzakers van de crisis blijven buiten schot en de ellende wordt afgewenteld op de zwakste schakels.
De tweede film is gemaakt door twee Nederlandse journalisten en filmmakers, Rosanne Kropman en Jasper Juinen. In Deurendorp hebben ze een prachtige metafoor gevonden voor de Spaanse teloorgang: vrijwel alle deuren die nodig waren ten tijde van de groei van de vastgoedmarkt werden in één dorp gemaakt. Dat dorp is nu een spookdorp vol verlaten gebouwen, ruïnes, vuil en kapotte toekomstdromen. Kropman en Juinen vertellen hun verhaal via een mooi gestileerde combinatie van bewegend beeld, voice-over, stills en een sterk fotografische mise-en-scène.
Komt een land bij de dokter
Michelle van TongerlooAls straatarts ziet Michelle van Tongerloo dagelijks hoe ingewikkeld helpen is geworden. In haar boek Komt een land bij de dokter laat ze zien hoe het beter kan.
