Beste,

Net als elke dag reed Mohamed Bouazizi op 17 december 2010 zijn fruitkar naar de markt van Sidi Bouzid. En net als zo vaak werd hij binnen een paar uur door de politie aangehouden. Hij had niet de juiste vergunning. Dit keer namen ze zijn weegschaal mee. Tenzij… tenzij hij de politie smeergeld zou betalen.

Hij weigerde.

Bouazizi ging naar het provinciehuis om zijn weegschaal terug te eisen. Niemand wilde hem ontvangen. Hij vertrok, maar was binnen een uur terug bij het statige witte gebouw. Hij goot benzine over zichzelf, stak het in brand en riep ‘hoe verwacht je dat ik geld kan verdienen?’

Ik zag in die tijd een foto van zijn verkoolde lichaam, iemand wapperde een leren jas naar hem. Niet iedere actie van een arme Tunesische straatverkoper bereikt Nederland, maar deze wel.

Bouazizi’s zelfverbranding was de start van grote protesten in Tunesië. Protesten die het einde betekenden van de Tunesische president Ben Ali en het begin van de Arabische Lente.

Supervoorspellers

Bouazizi laat zien hoe lastig het is om te voorspellen. Wie had kunnen zien aankomen dat hij zich op die dag gedwongen zou voelen om te doen wat hij deed? En wie wist dat zijn actie zou leiden tot een enorme geopolitieke ontwikkeling, die zou uitmonden in de oorlog in Syrië?

Maar, schrijven Dan Gardner en Philip Tetlock in het boek Superforecasting, voorspellen is niet onmogelijk. Kijk maar naar je dagelijks leven - het tijdstip dat je in de auto stapt, het seizoen dat je je verwarming omhoog draait, het weer waar je over klaagt.

En ook grotere gebeurtenissen zijn beter te voorspellen dan je zou denken. Tetlock richtte het Good Judgment Projectop, waarin doornormale mensen antwoord geven op vragen als: zal het Verenigd Koninkrijk een nieuwe premier hebben voor 1 oktober 2018?

Sommige mensen zijn hier verrassend goed in. Telock noemt hen ‘supervoorspellers.’ Wat maakt ze zo goed? Zijn ze superslim? Zijn het getallengekkies? Nieuwsjunkies?

De antwoorden lees je in het boek, maar hier alvast een van de fascinerendste conclusies: supervoorspellers zijn niet dogmatisch. Ze hebben geen roestvaste overtuigingen over hoe de wereld werkt, maar gaan per vraagstuk op zoek naar de belangrijkste informatie.

Niet zo’n zwart-wit beeld van de werkelijkheid, dus. Ik dacht altijd al dat dat nutteloos was. Maar dat is dan weer mijn overtuiging.

Leestips

Dan drie leestips over (pseudo-)wetenschap:

  • Journalist Jop de Vrieze sprak vier maanden lang met wetenschappers over de ‘crisis’ in hun vakgebied. Wat gaat er mis, waarom en hoe kan het beter? In De Groene Amsterdammer verscheen met zijn bevindingen.
  • Retraction Watch is dé website als je op de hoogte wilt blijven van frauduleus gepruts in de wetenschap. Neem ‘The art of writing a scientific article,’ een publicatie die bijna 400 keer werd geciteerd. Alleen:
  • Bioloog Sally Le Page kreeg een gek bericht in haar familie-appgroep. Haar ouders hebben een man van het waterbedrijf op bezoek. Wat denk je dat hij gebruikt om water onder de grond te vinden, vragen ze. Het antwoord: een wichelroede.

#NerdAlert

Als je meedoet aan een onderzoek naar seksueel gedrag of een ander gevoelig onderwerp, wil je graag anoniem blijven. Maar de onderzoekers willen soms wel een latere vragenlijst terug kunnen koppelen aan jouw eerdere antwoorden.

In een tijdschrift voor soa-onderzoek staat neem de naam van je eerste huisdier en je eerste straatnaam. Zet ze achter elkaar en, voilà, je hebt een alias - ook wel ‘pornosternaam.’ De auteurs van het artikel konden zo aan 99 procent van hun steekproef een unieke naam toekennen.

Zarapoestra Postkwartier, aangenaam.

Tot slot...

...vertelde ik over een mooie uitspraak van Maxim Februari. ‘Die wil ik wel op een tegeltje,’ schreef ik. Een lezer nam dat heel letterlijk, dank!

Wil je op de hoogte blijven van mijn artikelen? Als correspondent Ontcijferen onderzoek ik de getallenwereld. In mijn wekelijkse mail houd ik je op de hoogte van wat ik schrijf, zie, hoor en lees. Een vast onderdeel: #NerdAlert, voor de getallenliefhebbers. Schrijf je in voor mijn wekelijkse mail