Nederland in de VN-Veiligheidsraad: deze verhalen praten je bij

Er zijn stroopwafels uitgedeeld, houten tulpen, oranje usb-sticks. De koning werd ingevlogen, de minister-president en als klap op de vuurpijl speelde onze toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders een potje voetbal op het dak van de Verenigde Naties in New York.

Al die moeite, maar dan heb je ook wat: vanaf deze week zit Nederland een jaar lang in de VN-Veiligheidsraad - het hoogste orgaan ter wereld dat belast is met vrede en veiligheid. 

Wat kunnen we daarvan verwachten? Wat kan een klein land als het onze uitrichten aan tafel bij de grote jongens? En waar zal het over gaan?

Ik zocht de meest interessante verhalen voor jullie bij de meest interessante vragen.

1. Wat houdt dat precies in, een tijdelijke zetel?

In dit korte filmpje duidt NRC-redacteur Michel Kerres wat er het afgelopen jaar is gebeurd om de tijdelijke zetel te krijgen en wat dat voor effect gaat hebben. Het is een leuke explainer voor wie eigenlijk geen idee heeft wat dat precies inhoudt, een zetel in de Veiligheidsraad (niks om je voor te schamen).

2. Op welke onderwerpen kan Nederland iets betekenen?

Bureau Buitenland (VPRO) begon het jaar met een interessant gesprek met oud-topdiplomaat Robert Serry. Een oudgediende bij de VN, die onder andere gezant was in het Midden-Oosten en op de Krim. Hij weet als geen ander wat Nederland wél en vooral ook níet kan agenderen in de Veiligheidsraad.

3. Wie is ‘Nederland’ eigenlijk?

Als we het hebben over ‘Nederland’ in de Veiligheidsraad, bedoelen we eigenlijk Karel van Oosterom (59), die al jaren namens Nederland in de gangen van het VN-gebouw in New York rondloopt. De Volkskrant schreef een mooi profiel over deze ‘onvermoeibare’ diplomaat.

4. Wat gaan de grote thema’s zijn komend jaar?

Mijn favoriete VN-watcher, Richard Gowan, schreef deze week een analyse van wat er het komend jaar allemaal op het bordje van de Veiligheidsraadleden terecht gaat komen. Niet alleen de oorlogen in Syrië en Oekraïne komen voorbij, maar ook de enorme bezuinigingen die de Amerikaanse president Donald Trump heeft opgelegd aan de VN. Een helder overzicht, waar Nederland zijn borst voor nat kan maken.

5. En moet die hele Veiligheidsraad niet op de schop?

Je kunt je natuurlijk afvragen hoeveel Nederland kan klaarspelen binnen de VN. Want: de Veiligheidsraad wordt al jaren in de houdgreep gehouden door het vetorecht, dat alleen de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad bezitten.

Daarover schreef ik in 2015 al eens voor De Correspondent. Nu Nederland in de Raad zit is dat stuk opnieuw relevant: want het is misschien wat hoog gegrepen, maar als Nederland nu eens een speerpunt zou maken van het hervormen van de Veiligheidsraad, dan zouden we weleens geschiedenis kunnen schrijven.

Meer lezen over de Verenigde Naties?