Hierover klaagden de lezers van De Correspondent

We hadden er zelf om gevraagd, dus erover klagen zou absurd zijn, maar het was wel even slikken toen we zagen dat er ruim 250 bijdragen verschenen onder onze oproep op nieuwjaarsdag om jullie klachten te delen.

Zouden we al die negativiteit wel aankunnen, met onze kater en op slechts drie uur slaap?

Het antwoord: driewerf ja.

Wat werd er heerlijk, grappig, groot en klein, algemeen en specifiek, en vooral betrokken geklaagd. Wie de klachtenafdeling van De Correspondent bemande kon alleen maar vrolijk worden van zoveel engagement, humor en vindingrijkheid.

Ondertussen blijven de klachten binnendruppelen, en lang niet iedereen zal tijd hebben de hele klaagmuur af te lopen. Daarom: een bloemlezing van de opvallendste bijdragen.

Klimaatverandering - de regering doet niks!

Veel gehoorde klacht betrof het klimaat. Of beter: klimaatverandering, en dan vooral het gebrek aan daadkracht bij regeringsleiders om die te agenderen én eensgezind tegen te gaan.

Een collectief bewustzijn ontbreekt nog steeds

‘Een collectief bewustzijn ontbreekt nog steeds,’ aldus geograaf Erwin, en onze leiders kunnen maar ‘geen visie ontwikkelen om een concreet stappenplan in werking te stellen.’

En wanneer je dan van de weeromstuit als individu bepaalde keuzes maakt om je ecologische voetafdruk te verkleinen – zoals geen dierlijke producten meer consumeren – dan voelt je omgeving zich ook nog eens vaak aangevallen en moet je je te pas en te onpas verdedigen, vertelt veganist Joyce: de wereld op z’n kop!

Kunnen we kappen met het kapitalisme?

Die opwarming van de aarde heeft natuurlijk een duidelijk aanwijsbare oorzaak: onze niet te stillen honger naar, en verafgoding van, groei. Het is economische groei über alles, klaagde Raymond.

Dat heeft niet alleen desastreuze gevolgen voor het klimaat, maar ook voor sociale gelijkheid en onze interpretatie van het begrip welvaart, aldus Eline.

Onze hang naar groei – en ons niet-aflatende consumentisme – brachten meer klachten voort. De toename van vliegverkeer rondom de luchthaven van Rotterdam, de komst van een nieuw vliegveld bij Lelystad ‘terwijl we al veel te veel vliegen’ en de bebouwing van natuurgebied Meinerswijk bij Arnhem bijvoorbeeld. Ook hier moeten natuur (en de rustzoekende mens) wijken voor het kapitalisme.

Al die mensen die één groep de schuld geven ook altijd

Een andere klacht die terugkwam, betrof het klagen over – of het beschuldigen van – één bepaalde groep mensen. Konden we daar niet eens mee ophouden?

Het is misschien overzichtelijk om één groep – zoals PVV’ers, PvdA’ers of neoliberalen – de schuld te geven van scheve maatschappelijke verhoudingen, maar het is niet echt eerlijk en al helemaal niet constructief, aldus Fransje: ‘Monocausaliteit is een doodlopende weg. We hebben elkaar hard nodig.’

Monocausaliteit is een doodlopende weg

Datzelfde geldt voor boze blikken richting de generatie die gratis kon studeren, ooit een huis kocht dat inmiddels drie keer over de kop is gegaan, nu een goed pensioen geniet en van de overwaarde het kroost aan een koophuis helpt.

Dat de jongere generaties een minder financieel stabiele toekomst tegemoet gaan, valt deze comfortabele babyboomers niet aan te rekenen, schrijft architect Pim; doen alsof het wel zo is, maakt de kloven in onze samenleving alleen maar groter.

De woningmarkt, het onderwijs – het valt allemaal niet mee

De woningmarkt maakt wel meer los. Zo vindt een huisbezitter het ‘godgeklaagd’ dat zij veel goedkoper uit is per maand dan iemand die huurt.

En klaagt een ander dat ze geen huis kan kopen vanwege haar studieschuld – waarvan destijds werd gezegd dat die geen invloed zou hebben op het krijgen van een hypotheek.

Een huisbezitter vindt het ‘godgeklaagd’ dat zij goedkoper uit is dan iemand die huurt

Ander onderwerp van beklag: het (basis)onderwijs. Daar zijn zoveel verschillende taken en visies aan opgehangen dat het dreigt te bezwijken onder het gewicht van verwachtingen, aldus basisschoolleraar Paolo.

Ook wordt er op de werkvloer nauwelijks goed gediscussieerd over hoe het onderwijs te organiseren omdat docenten en bestuursleden te druk zijn met achter ‘hypes’ aanrennen, en wordt het geld dat er is ook nog eens volledig verkeerd uitgegeven. Bovendien, schrijft ene Johannes, is het altijd het onderwijs dat moet opdraaien voor zo’n beetje elk maatschappelijk probleem denkbaar – alsof leerlingen nog niet genoeg te doen hebben.

Er mag wel wat meer gelachen (en gereageerd) worden hier

Klachten over De Correspondent waren er ook. Over ons gebrek aan humor en zelfspot, wat we wel begrijpen maar wat ook een beetje pijn doet; en dat privacy er de laatste tijd wat bekaaid vanaf komt (klopt ook, en heeft te maken met een hoofdredactionele stoelendans).

En er werd geklaagd over het feit dat correspondenten lang niet altijd volop deelnemen aan discussies onder hun eigen stukken. Voorbeeldje: een oproep tot klagen die ruim 250 klachten opleverde.

Knap lastig om die allemaal van commentaar te voorzien – wat dus niet wil zeggen dat ze niet gelezen worden. U bent gehoord, lezer.

Wat zijn wij, meer dan consumenten?

Ten slotte een paar klachten die heel specifiek waren en waarschijnlijk ook redelijk makkelijk te verhelpen, mits de verantwoordelijke bedrijven meelezen:

• De onaflatende stroom reclame van de Postcode Loterij,
• de automatische verlenging van proefabonnementen,
• en de vooraf geplande ‘veroudering’ van tal van apparaten.

Uiteindelijk betreffen die laatste klachten allemaal de inperking van onze autonomie als consument – en wat zijn wij, in deze tijd, als niet in de eerste plaats consumenten?

Zij het vaak tegen wil en dank, getuige de overwegend maatschappelijk georiënteerde en idealistische klaagzang alhier. Dit stemt ons hoopvol, dank jullie wel.

Lees ook: