Video: Waarom je dokter te druk is, je trein te laat en je post zoek
De zorg, de post, het spoor - marktwerking heeft niet de beloofde efficiëntie, hogere kwaliteit en lagere prijzen gebracht. Dus: hoe werkt het wel?
De directeur van een ziekenhuis vertelde mij eens dat hij verpleegkundigen moest ontslaan om meer administratief medewerkers te kunnen aanstellen.
De reden?
Zonder de extra administratieve krachten kon hij volgens de zorgverzekeraar onvoldoende hardmaken dat hij het ziekenhuisbudget daadwerkelijk besteedde aan zorg.
Deze anekdote is afkomstig uit een van de vele gesprekken die ik de afgelopen jaren voerde over de gevolgen van marktwerking in de publieke sector.
Gesprekken die de basis vormen voor mijn boek Er zijn nog 17 miljoen wachtenden voor u, dat 20 februari verschijnt.
Vooropgesteld: De vrije markt heeft ons veel welvaart opgeleverd. Zonder de vrije markt hadden we waarschijnlijk geen iPhone of goedkope vliegreizen gehad. Ook De Correspondent is een voorbeeld van hoe de markt kan werken.
Zonder de vrije markt hadden we waarschijnlijk geen iPhone gehad
Maar dat is slechts een deel van het verhaal.
Sinds het einde van de jaren tachtig hebben we in Nederland 186 publieke diensten vermarkt. De politieke belofte was steevast dezelfde: marktwerking zou de diensten sneller, goedkoper én beter maken.
Het tegenovergestelde gebeurde. In de publieke sector leidde privatisering en marktwerking vaak juist tot méér bureaucratie en minder efficiëntie.
Zoals in de zorg, waar dokters sinds de invoering van het huidige zorgstelsel in 2006 zijn overstelpt met bureaucratie.
Op het spoor, waar de Fyra ondanks een miljardeninvestering nooit op gang kwam.
Of in de post, waar de alom gerespecteerde postbode werd ingeruild voor de onderbetaalde flexkracht.
Politici versmallen de discussie over marktwerking vaak tot een simpel voor of tegen. Maar dat is te simpel. Soms werkt de markt voor ons, maar vaak ook niet.
De vraag die wij onszelf moeten stellen is dan ook deze: wanneer werkt de markt wél?
Kijk mijn TEDx Talk voor het antwoord:
En lees meer in mijn boek:
Een avond over het mbo
Theatertour Karim AmgharKarim Amghar bespreekt met verschillende experts hoe we het mbo – het Meest Belangrijke Onderwijs – meer kunnen waarderen. Kom je ook?
