De man die voor de rechter moest bewijzen dat hij in leven was

Joris van Casteren
Journalist
Het Naardermeer waar de auto van Hans Nolte is gevonden. Foto: Reyer Boxem/Hollandse Hoogte

Hans Nolte, ambtenaar in Amsterdam Zuidoost, ging op 3 november 2012 boodschappen doen, om daarna niet meer terug te keren. Daarop verscheen een krantenbericht dat hij zich bij de Amsterdamse rechtbank moest melden ‘om van zijn in leven zijn blijk te doen geven.’ Joris van Casteren bezocht deze bizarre zitting. In afwachting van Hans Nolte.

Om één uur ’s middags, op een regenachtige dinsdag in februari wordt Hans Nolte, geboren op 27 december 1950, verwacht in de Amsterdamse rechtbank aan de Parnassusweg, waar het team familiezaken zitting houdt.

Hij dient daar te verschijnen, aldus het door Justitie ingezonden krantenbericht, om ‘van zijn in leven zijn te doen blijken.’ Ook anderen die van Noltes ‘in leven zijn kennis dragen,’ worden opgeroepen te verschijnen ‘om dan hun wetenschap daarover aan de rechtbank mede te delen.’

Om half één loop ik de rechtbank binnen. Na mij te hebben ontdaan van alles wat metaal bevat, inclusief mijn riem, wandel ik door een poortje, en meld mij bij balie 3 waar een dame vraagt voor wie of wat ik kom.

De dame raadpleegt een lijst. ‘Bent u Hans Nolte?’ vraagt ze. ‘Nee, dat zou wat zijn,’ zeg ik

‘Voor Hans Nolte,’ zeg ik. De dame raadpleegt een lijst. ‘Bent u Hans Nolte?’ vraagt ze. ‘Nee, dat zou wat zijn,’ zeg ik. De dame overlegt met een vrouwelijke collega. ‘Bent u dan familie of beschikt u over informatie omtrent deze zaak?’ Ik zeg dat ik ben gekomen om te zien of Hans Nolte zal verschijnen.

De dames zeggen dat ik plaats kan nemen op een bankje. Ze lopen een kamer in en keren kort daarop terug. ‘Meneer de rechter verwacht niet dat de heer Nolte zal verschijnen, maar u kunt hier gerust even afwachten.’

Naar de Jumbo

Hans Nolte is mager. Hij heeft een korte grijze baard, bruin haar en lichtblauwe ogen. Vermoedelijk gaat hij gekleed in een lichtbruine jas. Op zaterdag 3 november 2012 ging hij boodschappen doen bij de Jumbo in zijn woonplaats Diemen. Hij vertrok in een Citroën Xsara Picasso, vertelden zijn buren.

Nolte hield van wandelen. Meestal deed hij dat in zijn eentje. Vermoedelijk is hij die zaterdag na het boodschappen doen naar natuurgebied Naardermeer vertrokken. Op een parkeerplaats aan de rand van dat gebied werd op woensdag 7 november 2012 zijn auto aangetroffen.

Van 1969 tot 1979 studeerde hij aan de Universiteit van Amsterdam, wat hem een doctorandustitel in de sociologie opleverde. Daarna trad hij als beleidsmedewerker bij de gemeente Weesp in dienst. In mei 2008 verruilde hij die baan voor een ambtelijke betrekking bij het Amsterdamse stadsdeel Zuidoost, waar hij strategisch adviseur bij de sector Maatschappelijke Ontwikkeling werd.

Hij hield zich bezig met achterstandsproblematiek. Hij schreef diverse beleidsnotities en was aanwezig bij inspraakavonden en overlegsessies. 

Een evenwichtige man

Toen Hans Noltes auto die woensdag was gevonden, werden er verschillende zoekacties ingezet. Zogenoemde combat trackers, specialisten van het Korps Mariniers die minutieuze veranderingen in een omgeving kunnen herkennen, zoals kleurverschillen in grond en afwijkende vegetatie, kamden tevergeefs het gebied uit. De inzet van een helikopter en een F16-gevechtsvliegtuig leidden evenmin tot het gewenste resultaat.

De vrouw van Hans Nolte verscheen op televisie. Ze zei dat haar echtgenoot een evenwichtige man is. ‘Hij had zelfs danslessen genomen voor het huwelijk van onze dochter, daar keek hij enorm naar uit.’ Daarom vond ze hem ‘soms’ ook zo’n prettige man.

Ze was er vrij snel van overtuigd dat haar echtgenoot niet meer in leven was. Het had in die tijd ontzettend geregend, mogelijk was hij uitgegleden. ‘Hij heeft de risico’s misschien niet goed ingeschat.’ Óf hij kreeg een hartaanval, óf een hersenbloeding.

Zelfmoord leek haar uitgesloten. ‘Hij had een fijne rol bij een groot project waar hij zich ontzettend op verheugde.’ Ze benaderde de hoofdbeheerder van het natuurgebied. Met hem reed ze in zijn terreinwagen door het gebied. ‘Dat was ontzettend fijn.’ Ze kreeg een beeld van hoe het Naardermeer eruit zag. ‘Dichtbegroeid met heel veel riet, het was zoeken naar een speld in de hooiberg.’

Waar Hans graag was

De stichting Signi, een speciale brigade uitgerust met speurhonden, verkende de locatie. ‘Onafhankelijk van elkaar sloegen de honden aan op dezelfde plek.’ Daar moet het gebeurd zijn. ‘Er leven veel vossen daar, en raven en hermelijnen.’ De politie zei al snel tegen haar: Corine, houd er rekening mee dat het geen zoeken is naar Hans, maar naar kledingstukken. Direct vond ze dat ‘een aannemelijk verhaal.’ Bovendien was het prachtig daar. ‘Echt een gebied waar Hans graag was.’

‘Onafhankelijk van elkaar sloegen de honden aan op dezelfde plek.’ Daar moet het gebeurd zijn

Het jaar 2013 was enorm hectisch. Haar man was vermist, maar officieel niet overleden. ‘Hij kreeg ook geen salaris en ik geen nabestaandenpensioen omdat hij nog in leven zou zijn.’ Ze moest alles doorbetalen. ‘Hypotheek, levensverzekering, ziektekosten, alles.’ Niemand nam de ‘centrale regie.’ Gelukkig was er contact met zijn fijne collega’s. ‘Ik kreeg aan alle kanten steun, ook op emotioneel gebied.’

Het is twee minuten voor één aan de Parnassusweg. Een geboeide man, verdacht van huiselijk geweld, wordt aangevoerd. Corine is er niet, en ook niemand anders die van Noltes in leven zijn kan getuigen. ‘Die man komt echt niet meer,’ zegt de receptioniste van balie 3. De zitting wordt geschrapt.

Hans Nolte is officieel doodverklaard.

Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.

Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.

Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!