Mini-documentaire: De opstand in Oekraïne van binnenuit

Vimeo plaatst cookies bij het bekijken van deze video Vimeo

Vandaag start, zoals eind december beloofd, een nieuw seizoen van mijn videotuin. En ik ben heel trots op deze eerste korte film, de afgelopen week exclusief voor De Correspondent gemaakt in Kiev, de hoofdstad van Oekraïne.

Te midden van de commotie, het geweld, de onzekerheid en de euforie op het Majdanplein in Kiev is een boeiende film gemaakt over de lotgevallen van een wel heel bijzondere correspondent: Arkadi Babtsjenko.

Babtsjenko, 36 jaar oud, winnaar van tal van literaire prijzen waaronder de prestigieuze PEN-prijs, werd bekend met zijn boek over zijn lotgevallen als Russisch soldaat in Tsjetsjenië, in het Nederlands vertaald als De Kleur van Oorlog (2008). Na de oorlog in Tsjetsjenië was hij een tijdje taxichauffeur, tot hij als journalist en oorlogscorrespondent ging werken voor de krant Novaya Gazeta. Daar werd hij de protégé van de beroemde mensenrechtenactiviste, en later vermoorde Anna Politkovskaya.

Babtsjenko publiceerde artikelen vanuit onder meer de oorlogsgebieden Tsjetsjenië en Ossetië en schreef meerdere boeken over de oorlogen aldaar.

Ik kwam Babtsjenko op het spoor via Masja Novikova. Novikova is een Russische documentairemaakster, die al twintig jaar in Nederland woont. Novikova is onder meer bekend van haar film over de campagne van voormalig schaakkampioen Gari Kasparov (Kasparovs Andere Rusland) tijdens de presidentsverkiezingen van 2008. Ze maakte ook documentaires in Tsjetsjenië en over Anna Politkovskaya.

Novikova kwam met het idee om voor De Correspondent Arakadi Babtsjenko te portretteren als een nieuw type verslaggever: niet iemand die afstandelijk en beschouwend de pro’s en contra’s van een situatie analyseert, maar die zich midden in het strijdgewoel begeeft en daar op een rauwe maar tegelijk literaire manier verslag van doet. In de Russische literaire geschiedenis bestaat het genre van het ‘Luitenantsproza’ en Babtsjenko zet die traditie met verve voort.

Maar Babtsjenko bleek al naar Oekraïne vertrokken. Op de eerste dag tijdens de gewelddadigheden op het Majdanplein was hij gewond geraakt. Ik stelde Novikova voor haar camera in te pakken en hem te gaan zoeken, nog onwetend van de stroomversnelling die de daaropvolgende dagen zou plaatsvinden in Kiev.

Inmiddels hebben de gebeurtenissen op het Majdanplein geleid tot een Russische inval op de Krim, met internationale politieke gevolgen; er wordt al gesproken over een nieuwe Koude Oorlog.

Novikova’s portret van Arkadi Babtsjenko toont de strijd van binnenuit, in de week dat de toekomst van de Oekraïne op het spel staat.