De mens heeft een verkeerd beeld van zichzelf. Dit verhaal kan dat doorbreken
De mens heeft geen al te hoge pet van zichzelf op. Er bestaat een breed gedeeld, gitzwart beeld van de mens als egoïstisch wezen, altijd gericht op de korte termijn, zich kapot consumerend. Een parasiet die de aarde opvreet. De animatie Man vat dit verhaal perfect samen:
Meer dan zesentwintig miljoen keer is dit filmpje op YouTube bekeken. Miljoenen mensen zullen gretig ja-knikkend achter hun computer hebben gezeten: ja, precies zo zijn we.
Maar is dat echt zo?
Volgens de Britse journalist George Monbiot is het samenwerking die de mens bepaalt. We hebben ‘een verbazingwekkend vermogen tot vriendelijkheid en zorg voor anderen’, schrijft hij. ‘Maar onze goedaardigheid is gefnuikt door een foutief beeld van onze eigen menselijkheid.’
Vandaag doet Monbiot op De Correspondent een voorstel voor een nieuw verhaal over de mens. Hij zet het foutieve beeld recht: de mens is juist de allerbeste samenwerker, schrijft hij, en dat moet onze politieke koers bepalen. We kunnen zelfs de destructiefste kanten van ons huidige systeem veranderen.
Monbiots verhaal is een voorpublicatie uit zijn nieuwste boek Uit de puinhopen, dat vrijdag in het Nederlands is verschenen bij uitgeverij Lemniscaat. Zondag zendt Tegenlicht een uitzending met Monbiot uit.
‘Hoe overwinnen we toenemende vervreemding, eenzaamheid en ecologische rampspoed?’, schrijft Tegenlicht in de aankondiging. ‘Er is een nieuw verhaal nodig om de samenleving te bevrijden van het allesoverheersende rendementsdenken.’ Monbiot heeft dat verhaal.
Lezen en kijken dus, zou ik zeggen. En tot slot – met het risico zelfs vaste lezers te vervelen – wil ik toch trots melden dat The New York Times deze week verslag heeft gedaan van de Shelldocumenten die ik vorige week op De Correspondent openbaar heb gemaakt.
Je kunt het korte stukje van deze belangrijke Amerikaanse krant hier lezen. ‘What is particularly disturbing about Shell’, zegt rechtshoogleraar David M. Uhlmann in de krant, ‘is that the company knew the risks involved and also realized that it would be difficult to act before it was too late — and Shell failed to act anyway.’
Mocht je bij Shell werken en mijn journalistieke werk willen steunen, lees dan hier hoe je vertrouwelijke documenten met mij kunt delen. Mocht je werken bij een ander groot bedrijf, een financiële instelling, overheidsdienst of onderzoeksinstituut waar vragen rond klimaat en energie spelen - dan doe ik zelfde oproep ook graag aan jou. Een journalist is nergens zonder bronnen.
Tot de volgende,
Jelmer