Is de journalist Klimaat & Energie van De Correspondent bezig met een kruistocht tegen Shell?

Beste,

Is de journalist Klimaat & Energie van De Correspondent bezig met een kruistocht tegen Shell?

Variaties op die vraag ontvang ik de laatste tijd in mijn inbox. Het zijn reacties op mijn talrijke en, toegegeven, elkaar soms overlappende artikelen over Shell. Hier vind je mijn recente verhalen terug.

Sommige lezers sturen steunbetuigingen en tips, anderen vragen zich af of ik het klimaatdebat wel verder help. Heb ik me te veel in de materie vastgebeten? Iedereen heeft toch een verantwoordelijkheid inzake het klimaat? Waarom blijf je zo veel over Shell schrijven, schiet je je doel niet voorbij?

Hier wil ik proberen antwoord te geven op deze vragen. Natuurlijk ligt de verantwoordelijkheid voor het beperken van klimaatverandering niet alleen bij Shell. Vrijwel alle sectoren van de economie dragen bij aan het probleem, en in iedere sector is samenwerking nodig om de uitstoot te beperken.

De overschakeling naar een duurzaam energiesysteem bijvoorbeeld is een proces waarin overheden, bedrijfsleven, non-gouvernementele organisaties en burgers samen optrekken.

De verantwoordelijkheid is gedeeld en overstijgt landsgrenzen. Het probleem is cultureel, economisch en politiek. Niet voor niets wordt klimaatverandering een wicked problem genoemd: het is extreem ingewikkeld en op een bepaalde manier gekmakend.

Maar met zo’n constatering komen we niet veel verder – en als correspondent Klimaat & Energie wil ik het debat wél verder brengen.

De logica van het broeikaseffect

Ik schrijf mijn verhalen vanuit een zekere stelligheid. Niet omdat ik van nature een fanatiekeling ben, maar omdat de natuurkundige logica van het broeikaseffect stevig tot me is doorgedrongen. Die luidt: hoe meer uitstoot, hoe meer warmte in de atmosfeer en hoe groter de kans op desastreuze gevolgen.

De tijd die we hebben om de ontwrichtendste klimaatverandering te vermijden, is beperkt. Een deel van de toekomstige schade is al onvermijdelijk. We krijgen daarom de komende eeuwen te maken met oplossingen, aanpassingen én menselijk lijden.

In het beste geval zorgt een uitbarsting van menselijke creativiteit en innovatie voor een nieuw tijdperk van welvaart en voorspoed, maar achterover leunen en daarop rekenen kunnen we niet. We kunnen niet achteroverleunen, omdat de uitstoot nog steeds stijgt.

Tijdens mijn correspondentschap ben ik tot deze inzichten gekomen en bij De Correspondent heb ik het voorrecht daar in vrijheid over te blijven schrijven. In het Thema Klimaatverandering vind je een overzicht van mijn werk. Dat doe ik door te kijken naar specifieke oplossingen, spelers en deelproblemen.

Soms schrijf ik over consumenten en hoe de westerse overconsumptie Een van mijn verhalen over consumentisme. het probleem verergert. Soms schrijf ik over de politieke partijen Een van mijn verhalen over de politiek. die hopeloos sloom reageren. Vrij vaak schrijf ik over de opkomst van duurzame energie Een verhaal over de opkomst van duurzame energie. die de schade kan beperken. En geregeld schrijf ik over Shell – en daarmee, tot op zekere hoogte, over de hele fossiele industrie.

Shell neemt zijn verantwoordelijkheid niet

De kritiek die ik de afgelopen tijd heb geuit op Shell komt voort uit een eenvoudige analyse: dat Shell zijn verantwoordelijkheid onvoldoende neemt. Voor zover ik venijnig ben geweest, was het alleen omdat Shell doet alsof het wel heel verantwoordelijk bezig is. Hier bijvoorbeeld een kritische analyse van Shells klimaatambitie.

Ik heb dit de afgelopen tijd consequent benoemd en kan me voorstellen dat dit dogmatisch overkomt. Alsof ik aan een kruistocht was begonnen.

Dat is niet zo – althans, zo beleef ik het niet. Ik hoop zelf dat ik consequent kritisch ben geweest, en eerlijk over mijn eigen aannames en uitgangspunten. Ik ben niet over één nacht ijs gegaan. Mijn onderzoek naar Shell begon al in febrari 2016 en is daarmee mijn langstlopende project. In de Shelldialogen vertellen werknemers over hun baan bij Shell.

Ik geloof ook dat het gerechtvaardigd is lang bij Shell stil te staan. Het is het grootste Nederlandse bedrijf en het zevende olieconcern op aarde. Het heeft veel invloed op het Nederlandse beleid en is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de wereldwijde uitstoot.

Bovendien is het bestuur van Shell in sommige opzichten machtiger dan de Nederlandse regering, waarover de krant elke dag vol staat.

Een bedreiging voor de planeet

Samen met andere fossiele-energiebedrijven belichaamt Shell de inertie – de onbeweeglijkheid – van het huidige systeem. Met hun lobby en miljardeninvesteringen beïnvloeden deze bedrijven continu hoe de energievoorziening van morgen eruitziet. Hun businessmodel bedreigt de leefbaarheid van onze planeet.

Ik geloof dat het aan de journalistiek is om hier telkens opnieuw op te wijzen, zolang feiten en onderzoek deze analyse ondersteunen.

De komende tijd zal ik me meer richten op een probleem dat speelt in de hele olie- en gasindustrie - details zal ik later aankondigen. Ik hoop dat julie me kritisch blijven volgen en feedback blijven leveren. Die houdt me scherp en brengt mijn onderzoek verder.

Tips Zo kun je gevoelige informatie over Shell, klimaat en energie met mij delen. zijn dus zeer welkom, kritische feedback ook. Hoe? Je kunt me volgen via deze nieuwsbrief en reacties delen in de bijdragen of per mail. Mail naar jelmer@decorrespondent.nl om tips of feedback te delen.

Verder deze week:

• Ging ik bij radioprogramma Argos in gesprek over onderzoeksjournalistiek met Olivier van Beemen en Emiel Woutersen, die onderzoek doen naar respectievelijk Heineken en Unilever. Je kunt de uitzending hier terugluisteren. Hoe duurzaam zijn Shell, Unilever en Heineken? En hoe onderzoek je dat?
• Sprak ik met Kingsmill Bond, een analist van de Britse denktank Carbon Tracker. Hij analyseerde eerder de schaliegasrevolutie voor Citibank. Dit is in het kort hoe hij denkt over de opkomst van hernieuwbare energie. Kingsmill Bond in juni 2017 over de wereldwijde energietransitie.
• Liet Shell weten dat het klimaatverandering geen zaak voor de rechter vindt, waarop Milieudefensie aankondigde het bedrijf eind 2018 te dagvaarden. Lees de brief van Shell aan Milieudefensie hier. Hier vind je de brief van Shell aan Milieudefensie.
• En diende het hoger beroep in de klimaatzaak van Urgenda tegen de Nederlandse staat voor de rechter in Den Haag. De pleidooien van de landsadvocaat Pleitnota van de landsadvocaat in het hoger beroep van de Urgenda-zaak. en Urgenda Pleitnota van de advocaat van Urgenda in het hoger beroep dat maandag 28 mei diende in Den Haag. kun je nu online teruglezen. Uitspraak volgt naar verwachting in oktober.

De wereldwijde opwarming in één oogopslag

Tot slot. Klimaatwetenschapper Ed Hawkins maakt al een paar jaar slimme visualisaties De website van Ed Hawkins met zijn ‘climate spirals’. van de wereldwijde opwarming. In zijn nieuwste serie Bekijk alle ‘warming stripes’ en de achterliggende data hier. visualiseert hij de gemiddelde wereldwijde temperaturen aan de hand van kleurcodes, van blauw naar rood.

In de afbeelding hieronder vertegenwoordigt elke verticale streep een jaar. Het verloop dat je ziet correspondeert met een gemiddelde opwarming van 1,35 graad Celsius tussen 1850 en 2017:

Het is deze opwarming die natuurrampen zoals de orkaan Harvey van vorige zomer vernietigender maakt, bleek uit een nieuw onderzoek dat in The Guardian werd besproken. Opwarming maakte Harvey vernietigender, schreef The Guardian. Een ander onderzoek, besproken in dezelfde krant, kwam tot de conclusie dat het vermijden van verdere klimaatverandering veel minder geld kost Klimaatverandering is slecht voor de wereldeconomie, het halen van de klimaatdoelen scheelt geld. dan de schade die opwarming veroorzaakt.

Tot de volgende,

Jelmer

Wil je dit onderwerp volgen? Als correspondent Klimaat & Energie onderzoek ik de oorzaken van de klimaatcrisis en onze toekomst op een steeds warmere aarde. Blijf op de hoogte via mijn wekelijkse mail