Vimeo

Kort geleden boekte de Mexicaanse overheid twee ongekende successen in de al decennia durende strijd tegen de drugskartels. 

Op 21 februari werd Joaquin Guzman, leider van het beruchte Sinaloa-kartel en daarmee de belangrijkste drugsbaas van heel Latijns-Amerika, Guzman was een van de rijkste mensen ter wereld. Het Amerikaanse tijdschrift Forbes plaatste hem op nummer 67 van de lijst van de machtigste mensen op aarde. Guzman, bijgenaamd Shorty, was ook de meest gezochte crimineel ter wereld: de VS loofden 5 miljoen dollar uit voor zijn aanhouding, Mexico deed daar nog eens 2,5 miljoen bovenop.

De arrestatie van drugsbaas Joaquin Guzman Loera, alias ‘Shorty’ op 21 februari 2014. Foto: Mario Guzman/EPA/ANP

Op 9 maart kwam het bericht dat Nazario Moreno Gonzalez bij een vuurgevecht met het Mexicaanse leger om het leven was gekomen. Pikant detail: Gonzalez was officieel al dood sinds 2010. Ook Moreno Gonzalez was, net als Guzman, een grote jongen in de drugswereld: hij was de hoogste baas van ‘de Tempeliers.’ De Tempeliers hebben trekken van een religieuze sekte, met nog meer "erecodes" dan andere bendes. De bijnaam van Moreno Gonzalez is veelzeggend: El Más Loco, de Grootste Gek.

Alex Tieleman werkt als journalist in Mexico. Hij bereidt daar een documentaire voor over zelfverdedigingsgroepen van burgers die het beu zijn om de speelbal te zijn van ofwel corrupte politie ofwel gewelddadige drugsbendes. Zijn aandacht gaat vooral uit naar de deelstaat Michoacan, in het midden van Mexico, het gebied waar de Tempeliers het machtigste kartel zijn. Enige tijd geleden vroeg ik Tieleman of hij voor De Correspondent de invloed van de drugsbendes op het dagelijks leven inzichtelijk zou kunnen maken.

Tieleman besloot een fotograaf in de mondaine badplaats Acapulco te volgen, vorig jaar de stad met de meeste moorden per hoofd van de bevolking in Mexico (113 per honderdduizend inwoners). Ook herbergt Acapulco de meeste extreme armoede van heel het land.

De criminele groep La Barredora (die voor het Sinaloa-kartel van de onlangs opgepakte Guzman werkt) heeft nu de macht in handen in Acapulco. Er wordt daar voortdurend om de hegemonie gestreden en dat leidt tot schrikbarend en onafzienbaar geweld. Op onderstaande kaart is de invloedssfeer van de verschillende kartels te zien, met daarbij het ‘betwiste gebied’ waarin Acapulco ligt.

Bron: Stratfor / BBC. Illustratie: Momkai

Fotograaf Pedro Pardo legt in deze korte documentaire de gevolgen van die strijd vast. Hij heeft daarbij een bijzondere missie: humane foto’s van de harde werkelijkheid maken. In de film zegt hij het als zijn taak te beschouwen de hardheid minder meedogenloos te doen overkomen.

Ik ben er trots op deze film van gastcorrespondent Alex Tieleman te kunnen presenteren. Nu de drugsoorlog het nieuws haalt met de arrestatie en liquidatie van geeft deze film een confronterende blik op de dagelijkse werkelijkheid erachter.