Het verhaal van Andreas Georgiou leest als het script van een Hollywoodfilm. Een gehackte inbox, een sappige complottheorie, een sensationele rechtszaak.

Het zou zelfs in 3D kunnen.

Maar Georgiou is geen James Bond of Jason Bourne. Hij is statisticus. In een andere zaak zou hij nog levenslang kunnen krijgen.

Zijn misdaad? Cijfers verzamelen.

Wat is er gebeurd?

Georgiou kwam in 2010 naar zijn moederland Griekenland om orde op zaken te stellen. Na 31 jaar in Amerika nam hij de leiding van het Grieks statistisch bureau op zich.

Lekker belangrijk, denk je misschien. Het land zat in diepe financiële problemen, had net een bail-out gekregen van de de hele eurozone liep gevaar. En je dan druk maken over statistiek. Alsof je in een orkaan nog even je bed gaat opmaken.

Maar zonder statistiek was de storm misschien wel nooit begonnen. ‘We kunnen rustig stellen dat jarenlange fraude op het Griekse Bureau voor de Statistiek de oorzaak is van de financiële ellende,’ schrijven Eva Wiessing en Conny Keessen in

Jaar na jaar werden economische cijfers beter voorgesteld dan ze waren. Zo werden militaire uitgaven niet goed meegenomen,

Zonder die opgepoetste cijfers had Griekenland in 2001 waarschijnlijk Na een flinke waarschuwing in 2004

Niet gek dus, dat de trojka in 2010 eiste dat het statistisch bureau voortaan onafhankelijk te werk zou gaan. Enter: Andreas Georgiou.

Het gaat meteen verkeerd

‘Eigenlijk ging het meteen al mis,’ vertelde Georgiou aan Wiessing en Keessen. Al voordat hij aan de slag gaat, wordt zijn e-mail gehackt. Een lid van de Raad van Bestuur van het statistisch bureau koekeloert al maanden mee, vertelt de politie hem later. ‘Hij logde vaker in dan ikzelf en had de mails keurig in verschillende mapjes bewaard.’

Zijn nieuwe collega’s vertrouwen hem niet. Hij heeft 21 jaar voor het IMF gewerkt, woonde meer dan drie decennia in het buitenland. Hij is een buitenstaander, vinden ze, een marionet van de instellingen die het land de nek om willen draaien.

Maar Georgiou sluit zich op in zijn kantoor en gaat aan de slag. Hij komt met nieuwe cijfers voor 2009. Het begrotingstekort blijkt niet 13,6 procent te zijn, zoals eerder gerapporteerd, maar 15,4 procent.

Dan gaat het mis: Zoe Georganta, ook lid van de Raad van Bestuur, beschuldigt Georgiou in september 2011 van fraude. Hij zou de begrotingscijfers expres hebben opgeblazen, zodat Europa Griekenland op een economisch hongerdieet kon zetten.

De rechter pakte de aantijgingen op en vorige zomer werd Georgiou veroordeeld tot twee jaar voorwaardelijk voor plichtsverzuim. Hij ging in hoger beroep maar werd afgelopen week opnieuw - ditmaal definitief - veroordeeld. Als binnen twee jaar nog een veroordeling volgt, belandt hij voor twee jaar achter de tralies.

Er lopen nog andere rechtszaken tegen Georgiou. Een voor smaad, omdat hij zijn voorganger van gesjoemel heeft beschuldigd. Een ander voor landverraad. Dat zou hem levenslang kunnen opleveren.

Het bewijs?

Er is veel te zeggen over de praktijken van trojka. En mijn collega Jesse Frederik Maar dat ze Georgiou zou hebben beïnvloed om de cijfers aan te dikken, dat lijkt pure nonsens.

Het ‘plichtsverzuim’ waar hij voor is veroordeeld ging om het feit dat hij de Raad van Bestuur niet betrok. ‘Ik ben veroordeeld voor het volgen van de wet, omdat ik de cijfers niet bij mijn bestuur in stemming heb gebracht’ ‘Maar volgens internationale regels mag je die niet eens in stemming brengen.’

‘Je kunt toch niet gaan stemmen over het begrotingstekort of de hoogte van de staatsschuld?’ zei hij tegen Wiessen en Keessen.

Hij zou zich aan de regels hebben gehouden, de kwaliteit van de cijfers hebben verbeterd en zich integer en professioneel hebben gedragen.

Terwijl de overduidelijke fraude van zijn voorgangers wordt genegeerd, is Georgiou de zondebok. ‘Ik word vervolgd voor not cooking the books,’ ‘In Griekenland is statistiek een vechtsport.’

Waarom is dit belangrijk?

Ik wil deze film helemaal niet in 3D zien. En ook niet in 2D. Want statistiek hoort niet spannend te zijn, het hoort er gewoon te zijn. ‘Statistiek is als zuurstof,’ vertelde Hernán Muñoz van het Argentijnse ‘CBS’ me eens. ‘Je hebt het pas door als het er niet meer is.’

De Argentijnen kunnen het weten: in hun land werden acht jaar lang cijfers gemanipuleerd op bevel van de regering. En er zijn genoeg andere voorbeelden van cijfermanipulatie. De extreemste is wel de Russische statisticus die werd doodgeschoten omdat hij zei dat de bevolking kleiner was dan Stalin beweerde.

Ik zet cijfers graag in perspectief. Zeg dat ze niet altijd zijn wat ze lijken. Maar laat er geen twijfel over bestaan: goede statistieken zijn essentieel als je een land wil besturen. Je bestuurt je auto ook niet met je ogen dicht.

En om goede cijfers te verzamelen, heb je een onafhankelijk statistisch bureau nodig. Alleen dan komen de statistieken zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid, en niet bij de werkelijkheid zoals politici die willen zien.

Het meestgehoorde citaat sinds ik schrijf over cijfers: Bullshit. Er zijn leugens, grote leugens en dit citaat. Goede statistiek is geen leugen, maar een oprechte poging om inzicht te krijgen in de wereld.

Wie dat probeert verdient geen straf, maar veel respect.

Ik heb voor deze column dankbaar gebruik gemaakt van en van

Wil je op de hoogte blijven van mijn artikelen? Als correspondent Ontcijferen onderzoek ik de getallenwereld. In mijn wekelijkse mail houd ik je op de hoogte van wat ik schrijf, zie, hoor en lees. Een vast onderdeel: #NerdAlert, voor de getallenliefhebbers. Schrijf je in voor mijn wekelijkse mail

Verder lezen...

Waarom we veel minder weten van ontwikkelingslanden dan we denken Afrika telt maar liefst vijf van de tien snelst groeiende economieën. En de afgelopen 25 jaar is het percentage arme en ondervoede mensen gehalveerd. Het lijkt goed te gaan met de wereld, maar klopt dit positieve beeld wel? Een duik in de data laat zien: we weten bar weinig van de situatie in ontwikkelingslanden. Lees mijn verhaal hier terug De geschiedenis leert: wat de Grieken willen is heel redelijk (en wat de Duitsers willen hypocriet) ‘Radicaal’ worden de plannen van Syriza genoemd, de partij die afgelopen weekend overtuigend de Griekse verkiezingen won. Maar als je de geschiedenis erop naslaat, is het helemaal niet zo gek dat de Grieken nieuwe afspraken willen maken over de schuldenlast van hun land. Kwijtschelding is misschien zelfs wel de redelijkste optie. Ironisch genoeg weten de Duitsers daar alles van. Lees het verhaal van Jesse hier terug