Dit is het tijdperk waarin onze persoonlijke en politieke besluiten er meer toe doen dan ooit tevoren

Beste,

Soms is cynisme zo schel dat het pijn doet. CheapTickets presenteerde in april dit jaar een lijst met ‘bestemmingen die [door de opwarming van de aarde] over een aantal jaar niet meer hetzelfde zullen zijn’. ‘Deze 9 bestemmingen zien er over tientallen jaren heel anders uit’.

Een van ‘de weinige gezonde’ gletsjers in Chili en Argentinië nog zien? Of het Great Barrier Reef in Australië? Boek snel een goedkope vlucht, voor het te laat is.

En als je jouw ‘steentje wil bijdragen aan het verbeteren van de aarde’ en op een ‘verantwoorde manier op vakantie’ wil gaan, schrijft CheapTickets, ‘compenseer [dan] de uitstoot van jouw vliegreis.’

Zo werkt het dus niet. Je kunt compensatie niet als aflaat gebruiken en ondertussen doorvliegen alsof er niets aan de hand is. Veel schade van de luchtvaart is helemaal niet te compenseren, Over de beperkingen van compensatie schrijf ik in dit stuk. of pas op een termijn van tientallen jaren.

Dat hebben we lang genegeerd, maar inmiddels is het debat hierover losgebarsten. De feiten liggen op tafel. Vliegen heeft een rampzalige – en snel groeiende – impact op het klimaat. De overheid laat het afweten. Dus is het aan ons om de enige logische conclusie te trekken: minder vliegen.

Mijn stuk hierover van afgelopen woensdag Toen ik deze cijfers onder ogen zag, besloot ik veel minder te vliegen (en jij misschien ook). maakte veel los en leverde meer dan 300 reacties op. De bijdragen van mensen die zelf minder zijn gaan vliegen en daar goede ervaringen mee hebben, heb ik voor je samengevat. Als reactie op deze bijdrage van Rob Wijnberg somde ik bijdragen op van mensen die minder vliegen. Ze laten zien dat het vrijwillig inperken van onze mobiliteit misschien niet het grote verlies is dat sommigen vrezen.

Maar hoe noemen we het, als mensen vanwege het klimaat het vliegtuig weren? Eindredacteur Anna Vossers en ik deden een oproep Vliegen is het nieuwe roken. Maar hoe noemen we mensen die stoppen? waarop honderden suggesties binnenstroomden. Onze favoriet: ‘Planetariërs’. Het beste nieuwe woord voor mensen die minder of niet meer vliegen? ‘Planetariërs’.

Spaar de aarde, beperk vluchten en vlees

Begrijp me niet verkeerd: ik ben niet ineens gaan geloven dat individuele acties tegen klimaatverandering zaligmakend zijn. Er is stevig overheidsbeleid nodig om de economie naar groene wateren te sturen, bijvoorbeeld door kerosine en de uitstoot van CO2 te belasten. Maar zulk beleid zal alleen succesvol zijn als er draagvlak voor is, en als het hand in hand gaat met gedragsverandering.

De afgelopen weken verschenen twee nieuwe scenario’s om de opwarming te beperken, eentje in Nature Climate Change ‘Lifestyle change’ is een belangrijke manier om klimaatverandering te beperken, stelt dit onderzoek. en eentje in Nature Energy. Inperken van het energiegebruik kan de opwarming beperken, stelt dit onderzoek. Ze leunen respectievelijk sterk op dieetverandering en energiebesparing: minder vlees, vis en zuivel en minder verspilling Een bespreking van het tweede onderzoek: meer energie-efficiëntie als strategie tegen de opwarming. dus om de uitstoot te beperken.

Zulke voorstellen zijn niet altijd populair, Kan een nieuwe levensstijl het klimaatprobleem wel bestrijden, vraagt Wired. maar wel nodig. The Guardian Vlees en zuivel hebben de allergrootste milieu-impact, schrijft The Guardian. vatte een grootschalig onderzoek uit Science Science, juni 2018: ‘Reducing food’s environmental impacts through producers and consumers’. samen waaruit blijkt: het beperken van je consumptie van vlees en vis is de beste manier om je negatieve impact op de aarde te beperken. (Als je benieuwd bent waar die impact verder vooral in zit, kijk eens hier, Bondig overzicht van de CO2-impact van vlees, vliegen en.... kinderen. hier Overzicht van CO2-uitstoot van de NOS, op basis van Milieucentraal. of hier.) De impact-top10 van de gemiddelde Nederlander (een overzicht dat niet alleen CO2 in ogenschouw neemt).

Beleid en technologie leveren een broodnodige bijdrage

In de rest van deze nieuwsbrief wil ik stilstaan bij recente berichten over de staat van het klimaat, en bij pogingen om daar met streng beleid iets aan te doen.

In Nederland wordt al maanden achter de schermen onderhandeld over een nationaal Klimaatakkoord met beleid tot en met 2030. NRC Handelsblad berichtte deze week dat de gesprekken zijn beland op het punt waar harde keuzes moeten worden gemaakt – en het is niet zeker of dat bijtijds gaat lukken. ‘Onderhandelingen over klimaatakkoord verlopen stroef: niemand wil als eerste springen’ (NRC).

In Brussel werd donderdagochtend na een lange nacht onderhandelen besloten dat de EU streeft naar 32 procent hernieuwbare energie in 2030. Climate Home News over het akkoord over de duurzame energiedoelstelling in de EU. Te weinig, volgens Greenpeace, maar de milieu-organisatie was wel blij met een afspraak die het voor burgers makkelijker moet maken om zelf zonnepanelen aan te schaffen en zo onderdeel te worden van de omslag naar groene energie. Greenpeace over de lagere drempel voor burgers die zelf energie willen opwekken.

Die omslag schrijdt voort. Zowel het Internationaal Energieagentschap (IEA) als het Internationaal Agentschap voor Hernieuwbare Energie (IRENA) kwam met overzichten naar buiten over de verduurzaming van het wereldwijde energieverbruik.

Eigenlijk presteerde alleen zonne-energie goed genoeg. De opkomst van andere schone energievormen en vorderingen in andere sectoren, zoals de verduurzaming van transport, gebouwen, en industrie, gaat niet snel genoeg, toont het IEA in een handig overzicht. ‘Tracking Clean Energy Progress’, een goed overzicht van het Internationaal Energieagentschap.

Hernieuwbare energie moet zich zeker 6 keer zo snel ontwikkelen als we de klimaatdoelen van Parijs willen halen, stelt IRENA. Het meest uitputtende overzicht van de wereldwijde energietransitie tot nu toe (van IRENA).

Ik schreef een column over ‘negatieve emissies’, Mijn column over hoe we uitstoot kunnen terugdraaien. oftewel manieren om de uitstoot van vandaag later terug te draaien. Op dat vlak worden vorderingen geboekt, De BBC deed verslag van een belangrijke doorbraak om CO2 uit de buitenlucht te filteren. en kwam onderzoek naar buiten dat claimt dat het opslaan van CO2 onder de grond veilig kan, mits goed gereguleerd. De wereld kan ‘veilig’ CO2 onder de grond stoppen, stelt dit onderzoek.

Antarctica verliest ijs. Veel ijs

Zijn de signalen uit de energiesector gemengd, uit de klimaatwetenschap zijn ze ronduit zorgwekkend. Veel media deden verslag van een nieuw onderzoek Nature, juni 2018: ‘Mass balance of the Antarctic Ice Sheet from 1992 to 2017’. naar het smelten en afbrokkelen van het ijs op Antarctica. Dat gaat veel sneller dan gedacht. Het ijs op Antarctica smelt steeds sneller (NRC).

Op dit moment verliest Antarctica jaarlijks bijna 200 miljard ton ijs. De snelheid waarmee het continent ijs verliest, is de afgelopen vijftien jaar ruim verdrievoudigd.

Sinds 1992 is het continent in totaal al ongeveer 2.700 miljard ton ijs kwijtgeraakt, wat de zeespiegel ongeveer 8 milimeter heeft doen stijgen.

‘Antarctica bevat genoeg ijs om een zeespiegelstijging van 58 meter te veroorzaken’, zegt Bericht van de NOS waar Michiel van den Broeke, hoogleraar Universiteit Utrecht, aan het woord komt. een van de onderzoekers achter de bevindingen, Michiel van den Broeke van de Universiteit Utrecht. ‘Dat zal niet van vandaag op morgen gebeuren, maar het ijsverlies versnelt wel.’

Donderdag berichtte Reuters over een uitgelekt concept van het eerstvolgende rapport van het IPCC, het klimaatpanel van de VN. Niet eerder liet het IPCC zich in zulke felle termen uit over de risico’s die we lopen, aldus Reuters. Reuters legde de hand op een concept van het eerstvolgende IPCC-rapport.

Zonder radicale ingrepen zullen we rond 2040 zoveel hebben uitgestoten dat het klimaatdoel van maximaal 1,5 graad Celsius opwarming in 2100 wordt gemist. De tijd om die ingrijpende veranderingen door te voeren is dus zeer beperkt, stelt het IPCC.

We varen een onzeker tijdperk in

Als je iets uitzoomt, zie je dat we zowel op het gebied van klimaat als dat van energie grote veranderingen kunnen verwachten. We nemen versneld afscheid van een fossiel energiesysteem én we gaan de schade die dat systeem heeft veroorzaakt, nog vele decennia voelen.

De huidige wereldeconomie komt daardoor op twee manieren onder druk te staan. Investeringen in de fossiele infrastructuur kunnen in korte tijd veel waarde verliezen, Snelle opkomst duurzame energie kan de investeringen van de fossiele sector schaden, schrijft The Guardian. waarschuwde The Guardian op basis van onderzoek in Nature Climate Change. Nature Climate Change, juni 2018: ‘Macroeconomic impact of stranded fossil fuel assets’. En de opwarming zelf zal de economie ook schade berokkenen – iets wat we waarschijnlijk nog te veel onderschatten, schreef de onvolprezen David Roberts op Vox. Klimaatmodellen onderschatten de economische schade van de opwarming, stelt David Roberts op Vox.

De voorspellingen over de ontwikkeling van energiemarkten blijken in deze wereld steeds minder waard, concludeerde Onzekerheid over de ontwikkeling van energiemarkten is in het voordeel van goedkope projecten met een korte looptijd, schrijft Nick Butler. columnist Nick Butler in The Financial Times.

Conclusie: het is een onzekere, maar ook interessante tijd om te leven. Hoe de mensheid het fossiele tijdperk afsluit en zich mogelijk herpakt in een schoner systeem op een warmere aarde - ik zou het voor geen goud wilen missen. En ik blijf het dus ook voor jullie volgen.

Maar eerst ga ik even met vakantie, weg van dit scherm en de natuur in. In juli ben ik er weer (en pas dan reageer ik ook weer op m’n mail).

Tot dan!

Jelmer

Wil je dit onderwerp volgen? Als correspondent Klimaat & Energie onderzoek ik de oorzaken van de klimaatcrisis en onze toekomst op een steeds warmere aarde. Blijf op de hoogte via mijn wekelijkse mail

p.s. 23 juni wordt in zes steden gedemonstreerd tegen de groei van de luchtvaart. Meer informatie over het landelijk protest tegen de luchtvaartgroei.