Jay-Z en Beyoncé veroverden het Louvre om geschiedenis te (her)schrijven

‘Dramaturgisch gezien is deze video een nachtmerrie.’

‘Te veel?’

‘Veel te veel.’

Mijn vriendin en ik kijken naar Apeshit, de nieuwe muziekvideo van The Carters – dat zijn Shawn Carter, beter bekend als Jay-Z, en zijn vrouw Beyoncé. Het kost ons moeite er één kernboodschap uit te halen.

De clip, opgenomen in het Louvre in Parijs, barst uit zijn voegen van de verwijzingen naar kunst, kolonialisme en slavernij. En net als je dat allemaal denkt te snappen, wordt het plaatje weer verstoord, bijvoorbeeld door een zwarte man die in een bos op een paard staat.

Ook andere journalisten en twitteraars komen er niet helemaal uit. Maar net als Childish Gambino’s This Is America een maand eerder wordt Apeshit hoopvol ontvangen als een puzzel die, eenmaal opgelost, de maatschappij een spiegel voor kan houden. Zoals ook Childish Gambino’s werd gezien.

Hoe zou die reflectie eruitzien?

The Carters: veroveraars

Wanneer het nummer begint, staan Jay-Z en Beyoncé aan weerszijden van de Mona Lisa, mogelijk het bekendste werk in het museum. Net als het schilderij kijken ze recht de camera in. Ze staan er niet bij als bewonderaars van de vrouw in het portret, eerder als haar collega’s.

In het volgende shot staat het echtpaar voor de Nikè van Samothrake, een standbeeld van de godin van de overwinning. Beyoncés kostuum is op het beeld gebaseerd. Dit is ook haar overwinning.

Vergelijkbare scènes volgen. Zo danst Beyoncé bij de Venus van Milo, de beroemde Griekse marmeren vrouw zonder armen. En ook pal voor de vrouw van Napoleon, die op het punt staat tot koningin gekroond te worden.

Wat het allemaal betekent? Iedere analyse heeft weer iets andere conclusies. Maar over één ding is bijna iedereen het eens: de spanning zit ’m voor een groot deel in hoe dit zwarte echtpaar speelt met kunst die historisch is verbonden met slavernij en kolonialisme.

Beyoncé danst zo dicht bij de kunstwerken dat normaliter het alarm zou afgaan

Neem het Portret van een negerin van Marie-Guillemine Benoist, dat prominent in de video voorkomt. Als een van de weinig afbeeldingen van een vrije zwarte vrouw – éneen van de weinige van de hand van een vrouwelijke schilder – is dit werk een uitzondering die meerdere regels bevestigt.

Alleen al het feit dat The Carters het Louvre als decor mogen gebruiken – waarbij Beyoncé zo dicht bij de kunstwerken danst dat normaliter het alarm zou afgaan – toont dat dit stel vele barrières kan overwinnen.

Een middelvinger naar oud én nieuw

Apeshit is ook een overwinning op de traditionele media. ‘I said no to the Superbowl. You need me, I don’t need you’, rapt Jay-Z triomfantelijk. Hij heeft een punt. Zowel hij als zijn vrouw kunnen op eigen kracht stadions vullen en ze hoeven hun video maar op YouTube te zetten en de kranten buigen zich erover.

Maar ook nieuwe media krijgen vaak de middelvinger van het duo. Veel albums van Jay-Z zijn alleen te beluisteren op diens eigen streamingdienst, Tidal. Hetzelfde geldt voor Beyoncés album Lemonade. Spotify, Apple Music en de rest zetten ze buitenspel.

In eerste instantie stond ook Everything is Love (het album waarop Apeshit de single staat) alleen op Tidal, maar sinds maandag is de plaat ook op diensten als Spotify te horen. Grappig, want op een van de nummers (NICE) zingt Beyoncé: ‘If I gave two fucks — two fucks about streaming numbers, would have put Lemonade up on Spotify. Fuck you, fuck you, you’re cool, fuck you, I’m out.’

Spotify dissen op Spotify, best wel rock-’n-roll.

De aandachtseconomie

Ondanks hun (gedeeltelijke) afwezigheid op de meeste streamingdiensten, zijn The Carters schoolvoorbeelden van moderne rocksterren. Ooit waren artiesten afhankelijk van platenlabels om hun albums in winkels te krijgen. Maar in een online-wereld heeft iedereen toegang tot distributie en hangt commercieel succes uitsluitend nog af van aandacht.

Hoe meer draden Jay-Z en Beyoncé in hun video verweven, hoe langer wij bezig zijn ze te ontwarren

Maar juist omdát iedereen muziek online kan zetten, is echte aandacht schaars. Muziekluisteraars verdrinken in een zee van aanbod. Dus in plaats van fans ook nog eens te bestoken met marketing voor hun muziek, zorgen The Carters dat de muziek de marketing is.

Dat is waarom de video van Apeshit overstroomt met historisch beladen kunstwerken. Hoe meer draden Jay-Z en Beyoncé in hun video verweven, hoe langer wij bezig zijn ze te ontwarren. De drukke en overvolle video is dan ook met recht een reflectie van deze tijd te noemen.

En vooruit, als ik een clip in het Louvre mocht opnemen, zou ik ook een beetje over de top gaan.

Youtube plaatst cookies bij het bekijken van deze video Bekijk video op Youtube