In deze stad hoeft de witte Amerikaan zich niet te schamen voor zijn geloof (of voor zijn racisme)

Arjen van Veelen
Correspondent Natuur

Op zoek naar de ziel van Amerika mocht ik Branson, Missouri niet overslaan, werd mij verteld. In dit druk bezochte vakantieoord voor de witte Amerikaan vloeien commercie, kitsch, religie en onverholen racisme moeiteloos in elkaar over. Je kunt er het ‘zuivere’ Amerika zien zoals Donald Trump het voor ogen heeft.

Branson, Missouri staat bekend als een christelijke versie van Las Vegas. Het conservatieve toeristenstadje ligt in het Ozarkgebergte, nabij de grens met Arkansas. Ondanks die afgelegen locatie trekt het jaarlijks miljoenen bezoekers. Die komen voor countrymuziek en christelijke theatershows; voor het Silver Dollar City-pretpark, het Titanic Museum en voor de Dolly Parton’s Dixie Stampede Dinner Attraction.

Vorige nazomer bracht ik er een nachtje door. Ik kwam er voor de ziel van de VS. Om het heartland te begrijpen, moet je Branson gezien hebben, was me verteld. Maar ik was ook gewaarschuwd voor het old school racisme dat je hier kon aantreffen. Dit was een stadje voor witte mensen.

Foto: Arjen van Veelen

Ik zat precies goed, ingeklemd tussen vermaak en wansmaak

Ik logeerde in een hotel in de vorm van een grote Hollandse windmolen, met ernaast een kiprestaurant in de vorm van een gigantische boerenschuur met een reuzenkip ervoor. Ik zat precies goed, ingeklemd tussen vermaak en wansmaak.

Ik maakte een wandeling over de strip. Er waren pretparken en diners, er was een 1:1 replica van de Titanic, een enorm reuzenrad, het God and Country Theatre. En ik zag tot mijn verbazing niet alleen maar witte mensen op straat.

En toen zag ik de Dixie Outfitters. Ook voor deze winkel was ik gewaarschuwd: je kon er alleen maar spullen kopen met een afbeelding van de controversiële confederate flag. Ik liep binnen langs rekken met sleutelhangers, T-shirts, speelgoedauto’s en bikini’s. Inderdaad hadden bijna alle spulletjes die beruchte vlag erop. Behalve dan de vele T-shirts met het gezicht van Donald Trump.

Foto: Arjen van Veelen

In Branson hoef je je niet te schamen voor je geloof

Volgens sommigen is deConfederate Flag het officieuze logo van racisten, volgens anderen is het gewoon cultureel erfgoed. Dat laatste zei ook de verkoopster tegen me. Maar later pas dat de eigenares van de winkel de dochter was van KKK-leider Thomas Robb, die een half uurtje verderop woonde, net over de grens met Arkansas. Hij om de billboards die hij hier liet neerzetten met teksten als: ‘Diversity is a code for #whitegenocide’.

Die avond nam ik een kijkje bij de showboat Branson Belle, die aan de kade lag van een kunstmatig meer, naast een replica van een houten plantagewoning. Op de kade raakte ik aan de praat met een wat ouder stel, pensionado’s uit het zuiden van Californië. Zij waren in Missouri neergestreken, vooral omdat ze zich hier niet hoefden te schamen voor hun geloof, zeiden ze. En je had hier gezond vermaak (‘wholesome entertainment’), zoals christelijke countrymuziek en shows waarin niet gevloekt werd. Ik moest beslist naar een van de shows, zeiden ze.

Foto: Arjen van Veelen

In plaats daarvan ging ik op de bonnefooi langs bij de ranch van KKK-leider Robb. Net over de grens met Arkansas lag zijn christian revival center, waar je onder het mom van bijbelstudie racistisch kunt zijn. De ranch lag verscholen in de heuvels, ik reed over zandweggetjes en voelde stenen tegen het chassis tikken. Helaas bleek de ranch dicht en Robb niet thuis.

Ik reed terug naar Branson en stopte nog even in het stadje Blue Eye, waar de televisiestudio van Jim Bakker is gevestigd, een voor fraude veroordeelde televisiedominee die hier was neergestreken. Hij had nu een apocalyptische tv-show waarin hij reclame maakt voor zijn survivalvoedsel. Ook Bakker was niet thuis. Wel open was de winkel, waar je emmers survivalvoedsel kon kopen tegen woekerprijzen.

Foto: Arjen van Veelen

De kitsch, de commercie, de religie, het racisme: het vloeide in deze regio in elkaar over alsof ze altijd bij elkaar gehoord hadden, alsof er in Branson en omstreken een speciaal magnetisch veld was, dat al deze krachten aantrok.

Dit Amerika is met 9 miljoen bezoekers een succes

Dit was niet het echte Amerika, maar dit was wel het ‘zuivere’ Amerika dat sommigen voor ogen hebben, zoals Donald Trump. En dit Amerika is een succes: Branson trok afgelopen jaar negen miljoen bezoekers, meer dan ooit.

Er komen zelfs zó veel bezoekers, dat er arbeiders uit Puerto Rico moeten komen om de baantjes te vervullen waarin de lokale inwoners geen zin hebben. Wat kan verklaren waarom ik in dit witte walhalla toch nog zoveel andere kleuren zag.

Meer lezen?