Boekentip voor deze zomer: Als vrouwen de wereld overnemen met één gewelddadige vingerknip
In geen tijden las ik een boek dat me zo greep als De macht van Naomi Alderman. De roman is een overtuigend gedachte-experiment: wat als vrouwen de sterkere sekse zijn?
‘Geweld heeft geen ras, klasse, religie of nationaliteit’, schrijft essayist Rebecca Solnit in 2014, ‘maar het heeft een sekse.’
Geweld, bedoelt Solnit, is mannelijk.
Daarmee zegt ze niet dat alle mannen gewelddadig zijn. Ook niet dat mannen zelf geen slachtoffer zijn van geweld. Of dat alle vrouwen lieverdjes zijn.
Wat ze wel bedoelt: mannen plegen bijna alle geweldsdelicten. Haar essay is doorspekt met cijfers. Zo kent 90 procent van de moorden in Amerika een mannelijke dader en is doodsoorzaak nummer één van zwangere vrouwen hun eigen echtgenoot.
In Nederland verschillen die cijfers nauwelijks. Van alle veroordeelde geweldsdelicten in 2015 had 92 procent een man als dader. Voor seksuele misdrijven lag het percentage zelfs op 99 procent.
Je kunt boeken volschrijven met verklaringen voor deze cijfers, over de tienduizenden jaren evolutie, onderdrukking en cultuur die eraan ten grondslag liggen. Maar één simpel feit zegt al veel: de meeste mannen zijn fysiek sterker dan de meeste vrouwen.
Wat als dat andersom was? Die vraag staat centraal in De macht van Naomi Alderman, vertaald door Astrid Huisman en Roos van de Wardt. Wat als niet mannen, maar vrouwen het sterkere geslacht waren?
Verschrikkelijke pijn met een vingerknip
In De machtgooit één verandering de hele wereld overhoop: van de ene op de andere dag kunnen vrouwen met een vingerknip elektrische stoten geven. Ze kunnen verschrikkelijke pijn toedienen, ze kunnen zelfs doden.
Het begint onwennig. Wat moeten vrouwen met hun nieuwe kracht? Is er niet iets tegen te doen? Maar al snel nemen vrouwen het monopolie op geweld over van mannen.
Het boek volgt vrouwen die elk op hun eigen manier een slaatje slaan uit de veranderingen. Een jonge vrouw begint een nieuwe religie, een maffiadochter gebruikt haar kracht om een drugsimperium op te bouwen, een politica zet een vrouwenleger op.
Door de ogen van journalist Tunde, de enige mannelijke hoofdpersoon in het boek, volg je een wereldwijde omwenteling. Hij reist van revolutie naar revolutie. Telkens ziet hij hoe vrouwen in opstand komen tegen de mannen die hen eeuwenlang hebben onderdrukt.
De wereld zal nooit meer hetzelfde zijn. Want ‘het vermogen om andere mensen pijn te doen [is] pas het begin’, een ‘gateway drug’.
In deze alternatieve wereld is maar één ding anders
Een vriend vertelde me eens dat de beste sciencefiction slechts één ding verandert aan de werkelijkheid zoals we haar kennen. Dit is precies wat Naomi Aldermans boek zo krachtig maakt. De wereld die ze beschrijft is de onze.
De thema’s zijn herkenbaar: samenzweringstheorieën, fake news, sociale media, terrorisme, seksueel geweld, porno, religie, drugs, discriminatie. Ook de personages kunnen zomaar bestaan in onze wereld. Het enige dat anders is, en uiteindelijk alles anders maakt, is de nieuwe kracht van vrouwen.
Zo is De macht fictie op haar best. Het boek laat een alternatieve wereld zien en laat je daarmee anders kijken naar de wereld waarin we leven. Ik heb in lange tijd geen boek gelezen dat me zo heeft gegrepen.
Toen ik na het lezen van Aldermans boek de deur uitstapte, voelde het alsof ook ik over een nieuwe mysterieuze kracht beschikte. Ik stapte in de tram en even, heel even, dacht ik dat ik de bovenleiding hoorde knetteren.